Đi đến cùng trách nhiệm

Đoàn Chủ tịch điều hành Hội nghị.

Tham dự Hội nghị có bà Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương; ông Trần Thanh Mẫn, Bí Thư Trung ương Đảng, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam; bà Nguyễn Thanh Hải, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Trưởng Ban Dân nguyện của Quốc hội; ông Hầu A Lềnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch – Tổng Thư ký UBTƯ MTTQ Việt Nam; ông Bùi Văn Cường, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cùng lãnh đạo đại diện Quốc hội, Chính phủ, các Ban xây dựng Đảng, các bộ, ban ngành, các cơ quan, tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương, các đồng chí lãnh đạo của thành phố Hà Nội và 2.779 đại biểu từ 63 điểm cầu trực tuyến trên cả nước.

Hoạt động giám sát, phản biện xã hội đi vào nền nếp

Báo cáo sơ kết 5 năm triển khai các hoạt động giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền của hệ thống MTTQ Việt Nam, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Ngô Sách Thực cho biết, sau 5 năm, công tác giám sát, phản biện xã hội và tham gia góp ý xây dựng Đảng, chính quyền của Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp thực hiện theo Quyết định số 217-QĐ/TW, Quyết định 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị đã có nhiều chuyển biến, tiến bộ và đạt được nhiều kết quả quan trọng. Qua đó, MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội thực hiện rõ nét hơn chức năng đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên và nhân dân, được Đảng, Nhà nước, các cấp, ngành và nhân dân đánh giá cao.

Thực hiện Quyết định 217, Quyết định 218 của Bộ Chính trị, thời gian qua, cấp ủy, chính quyền các cấp đã quan tâm xây dựng, ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, phối hợp hoạt động giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội ở địa phương; đặc biệt quan tâm xây dựng cơ chế, điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động giám sát, phản biện xã hội, góp ý.

Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp đã làm tốt vai trò chủ trì phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức thành viên khác. Từ năm 2018, Ủy ban MTTQ các cấp đã hiệp thương thống nhất xây dựng kế hoạch giám sát, phản biện xã hội, làm rõ hơn vai trò chủ trì của MTTQ Việt Nam và của từng tổ chức chính trị - xã hội, khắc phục sự trùng lặp về nội dung, thời gian, địa bàn giám sát. Thông qua đó cũng phát huy vai trò của các Hội đồng tư vấn, Ban tư vấn, Tổ tư vấn, Ủy viên Ủy ban MTTQ Việt Nam, các chuyên gia, nhà khoa học trong các lĩnh vực để thực hiện giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, chính quyền.

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn phát biểu tại Hội nghị.

Định kỳ, Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị- xã hội đều chú trọng tổ chức đánh giá rút kinh nghiệm về việc lựa chọn nội dung, hình thức, phương pháp giám sát, phản biện xã hội.

Các hoạt động giám sát, phản biện xã hội và tham gia góp ý xây dựng Đảng, chính quyền của MTTQ Việt Nam từng bước đi vào nề nếp. MTTQ Việt Nam các cấp đã tích cực bám sát chương trình, kế hoạch của cấp ủy, chính quyền các cấp và nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng Đảng, chính quyền của địa phương, những vấn đề xã hội và nhân dân quan tâm, bức xúc để giám sát, phản biện xã hội hàng năm.

Việc góp ý thường xuyên, định kỳ, đột xuất được quan tâm hơn; gắn giám sát, phản biện xã hội với nhiệm vụ lắng nghe ý kiến nhân dân, vận động nhân dân thực hiện chính sách, pháp luật, các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động.

Việc xây dựng báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri, nhân dân tại các Kỳ họp Quốc hội, thông báo xây dựng chính quyền của MTTQ các cấp trình tại các kỳ họp của HĐND có nhiều đổi mới, được các cấp và Nhân dân quan tâm, đánh giá cao.

Nhiều văn bản kiến nghị sau giám sát, sau phản biện xã hội ở một số địa phương có chất lượng tốt được các cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm tiếp thu, phản hồi nhất là các kiến nghị sau giám sát, đem lại hiệu quả thiết thực.

Qua các hoạt động giám sát, phản biện xã hội, tham gia góp ý xây dựng Đảng, chính quyền của MTTQ Việt Nam giúp cơ quan có thẩm quyền hoạch định, thực thi có hiệu quả hơn các chính sách, pháp luật, góp phần quan trọng trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, ổn định tình hình nhân dân, thực hiện các mục tiêu phát triển của các địa phương và cả nước...

Tạo chuyển biến trong thực hiện trách nhiệm giải quyết, trả lời

Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn khẳng định: Quyết định 217, 218 được xem là cơ sở cần thiết, quan trọng để cụ thể hóa quyền, trách nhiệm về giám sát, phản biện xã hội, tham gia góp ý xây dựng Đảng, Nhà nước của MTTQ Việt Nam. Nhờ có cơ chế khá đầy đủ, toàn diện, hoạt động giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội ngày càng được triển khai mạnh mẽ, đồng bộ, từng bước mang lại hiệu quả rõ rệt; vị thế, vai trò, quyền và trách nhiệm của MTTQ Việt Nam, của các đoàn thể chính trị - xã hội được nâng lên.

Theo Chủ tịch Trần Thanh Mẫn, hoạt động giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, chính quyền của MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội đã và đang mang lại hiệu quả rõ rệt. Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp đã phát huy tốt vai trò của các chuyên gia, nhà khoa học, các chức sắc, tôn giáo, người tiêu biểu tham gia giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền. Ngoài sự cố gắng, nỗ lực của MTTQ Việt Nam và đoàn thể chính trị - xã hội, các tổ chức thành viên, sự quan tâm chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng mà còn bao gồm cả sự vào cuộc tích cực của nhân dân trong cả nước.

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn trao đổi với các đại biểu bên lề Hội nghị.

“Đến nay, đã có 47/63 tỉnh, thành phố đã ban hành Quy chế tiếp xúc đối thoại trực tiếp của người đứng đầu cấp ủy đảng, chính quyền các cấp với Nhân dân; 47/63 tỉnh, thành phố đã ban hành Quy định trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền các cấp tiếp thu góp ý của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân. Đây là cơ chế tương tác rất hữu ích để MTTQ Việt Nam các tỉnh, thành phố thực hiện tốt và đến cùng trách nhiệm của mình”, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn khẳng định.

Tuy nhiên, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn cũng chỉ rõ, việc thực hiện hoạt động giám sát, phản biện xã hội, tham gia góp ý xây dựng Đảng, chính quyền của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội ở một số nơi còn hạn chế, chưa tương xứng với tiềm lực của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và sự kỳ vọng của nhân dân.

Để hội nghị đạt hiệu quả cao, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn đề nghị các điểm cầu cần tập trung thảo luận làm rõ sự phối hợp giữa cấp ủy đảng, chính quyền, MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội, các tổ chức thành viên có liên quan trong quá trình triển khai thực hiện. Những vấn đề đặt ra trong vai trò chủ trì của MTTQ Việt Nam, và việc nêu cao trách nhiệm của các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức thành viên.

Bên cạnh đó cần đánh giá thực trạng về hoạt động giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; nhất là sự chuyển biến trong thực hiện trách nhiệm giải quyết, trả lời, phản hồi của các cơ quan, tổ chức, cá nhân được giám sát, được phản biện, được góp ý. Đánh giá những thuận lợi, khó khăn, hạn chế, nguyên nhân, bài học kinh nghiệm của địa phương trong quá trình triển khai thực hiện.

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn mong muốn tại Hội nghị sẽ giới thiệu rõ mô hình hay, cách làm tốt, địa phương, tổ chức thành viên tâm đắc về công tác giám sát, phản biện xã hội hiệu quả của địa phương, tổ chức mình để các địa phương, tổ chức khác có thể tham khảo, học tập, trao đổi kinh nghiệm.

“Các địa phương cần nêu đề xuất, kiến nghị giải pháp trong thời gian tới. Đặc biệt là mạnh dạn đề xuất những sáng kiến, gợi ý để Trung ương tham khảo, định hướng trúng và đúng trong thời gian tới”, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn đề nghị.

Nâng cao năng lực và bản lĩnh cho cán bộ Mặt trận

Phát biểu tại Hội nghị, Trưởng ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai khẳng định, cùng với Quyết định 217, 218 của Bộ Chính trị khóa XI, các văn bản của Nhà nước đã góp phần quan trọng tạo cơ sở pháp lý để chủ trương của Đảng đi vào cuộc sống thực chất hơn. 5 năm qua, dưới sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng hoạt động giám sát, phản biện của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội đã có nhiều khởi sắc, hiệu quả và thiết thực hơn, ngày càng đóng vai trò quan trọng trong đời sống xã hội, cuộc sống của các tầng lớp nhân dân, góp phần xây dựng Đảng, Nhà nước, hệ thống chính trị, đồng thời qua đó góp phần nâng cao vai trò, vị thế, hình ảnh của Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể chính trị - xã hội đối với nhân dân, đối với Đảng

Thay mặt lãnh đạo Đảng, nhà nước, bà Trương Thị Mai ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực, kết quả đạt được của các tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện Quyết định 217, 218 của Bộ Chính trị, qua đó đóng góp cho công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, cải thiện đời sống nhân dân.

Để nâng cao hiệu quả của việc thực hiện Quyết định 217, 218 của Bộ Chính trị, bà Trương Thị Mai đề nghị các cấp uỷ đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội cần tiếp tục quan tâm, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, tạo sự chuyển biến sâu sắc hơn, đầy đủ hơn trong nhận thức của cả hệ thống chính trị và nhân dân, xem đây là phương thức quan trọng để Đảng, chính quyền, hệ thống chính trị lắng nghe, tiếp nhận, giải quyết ý kiến, nguyện vọng của nhân dân, trên cơ sở đó, vận động nhân dân thực hiện theo đúng chủ trương, đường lối của Đảng, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, từ đó thực hiện sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng.

Bên cạnh đó, cần nêu cao tinh thần trách nhiệm và chủ động của MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội trong việc vận động nhân dân, cũng như tăng cường phối hợp trong hệ thống chính trị để nâng cao sức mạnh của hoạt động giám sát, phản biện xã hội; Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động giám sát, phản biện từ khâu nghiên cứu, lựa chọn, quyết định nội dung giám sát, phản biện, có trọng tâm, trọng điểm, tránh hình thức, né tránh những vấn đề nổi cộm, bức xúc của nhân dân.

Đặc biệt, cần quan tâm đến những vấn đề liên quan mật thiết đến cuộc sống nhân dân, những vấn đề được đông đảo người dân quan tâm, những vấn đề bức xúc nổi cộm trong nhân dân; nâng cao tính khả thi của các đề xuất, kiến nghị, tăng sự tin cậy của Đảng, chính quyền, nhân dân đối với các hoạt động này.

Bà Trương Thị Mai cũng lưu ý phải nâng cao năng lực, bản lĩnh của đội ngũ cán bộ MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội khi tham gia vào hoạt động giám sát, phản biện xã hội; thường xuyên trao đổi, đánh giá, rút kinh nghiệm, có sự hỗ trợ cho cấp xã, huyện trong tổ chức hoạt động giám sát, phản biện.

Nhân dịp này, bà Trương Thị Mai đề nghị các tỉnh ủy, thành ủy, ban cán sự đảng, đảng đoàn, đảng ủy trực thuộc Trung ương tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức và hướng dẫn việc phối hợp giám sát, phản biện xã hội; tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền với MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội ở địa phương, ngành, tổ chức, cơ quan, đơn vị mình.

Về phía UBTƯ MTTQ Việt Nam, bà Trương Thị Mai đề nghị cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hữu quan, có đánh giá rút kinh nghiệm hàng năm đối với hoạt động giám sát, phản biện, tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền; chủ trì, phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng tuyên truyền về những kinh nghiệm, cách làm hay, các điển hình tiên tiến trong hoạt động giám sát, phản biện xã hội; kịp thời phát hiện, uốn nắn những biểu hiện lệch lạc, những cách làm hình thức, kém hiệu quả.

“Các báo của các tổ chức chính trị - xã hội cần tăng cường nhiều hơn về liều lượng cùng với báo Đại Đoàn Kết để giới thiệu, cổ vũ cho hoạt động giám sát phản biện xã hội”, bà Trương Thị Mai đề nghị.

Với truyền thống đoàn kết, tinh thần trách nhiệm cao, những kết quả đã đạt được trong 5 năm qua, bà Trương Thị Mai tin tưởng rằng, thời gian tới hoạt động giám sát, phản biện xã hội và góp ý xây dựng Đảng, chính quyền của MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội sẽ tiếp tục tạo nên bước chuyển biến tốt hơn, hiệu quả cao hơn để góp phần tạo sự đồng thuận xã hội, thúc đẩy sự phát triển chung của đất nước.

Giám sát phản biện có trọng tâm, trọng điểm

Tiếp thu ý kiến tham luận tại Hội nghị và ý kiến chỉ đạo của Trưởng ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn yêu cầu Ban chuyên môn có trách nhiệm tiếp nhận, biên tập các tham luận thành kỷ yếu và tổng hợp, khẩn trương hoàn thiện dự thảo Báo cáo để gửi những ý kiến, kiến nghị của đại biểu tới Quốc hội, Chính phủ và bộ ngành liên quan.

Biểu dương sự tham dự đông đủ của đại diện lãnh đạo HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ các cấp tại các điểm cầu từ 63 tỉnh, thành phố, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn cho rằng, điều này thể hiện sự quan tâm của cấp ủy đảng, chính quyền tới hoạt động giám sát, phản biện của MTTQ và các tổ chức thành viên.

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn đề nghị thời gian tới, cấp ủy, chính quyền và Mặt trận các cấp cần quan tâm tới các hình thức giám sát sao cho hiệu quả, thiết thực, từ đó nhân rộng các mô hình điển hình trong hoạt động giám sát để tạo sức lan tỏa trong nhân dân và huy động sự vào cuộc của nhân dân. Cùng với đó, MTTQ và các tổ chức thành viên cần tăng cường hoạt động phản biện theo đúng tinh thần của Quyết định 218-QĐ/TW.

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn cũng yêu cầu trong năm 2019, khi triển khai các chương trình giám sát, MTTQ các cấp, các tổ chức chính trị - xã hội cần tập trung vào việc giám sát về cải cách thể chế, cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh và phát huy vai trò chủ trì giám sát phòng, chống tham nhũng. Đặc biệt là phải huy động sự vào cuộc của nhân dân và cùng với nhân dân phòng chống tham nhũng, lãng phí; triển khai giám sát cá nhân cán bộ, đảng viên, trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu nhất là tích cực giám sát cán bộ chủ chốt Đảng viên theo Quy định 124 ngày 2/2/21018 của Ban Bí thư.

“Sau Hội nghị này, MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ với cách làm sáng tạo để hoạt động giám sát, phản biện có trọng tâm, trọng điểm; chủ động phối hợp với Quốc hội, chính phủ các bộ ngành liên quan có những cơ chế giám sát, phản biện xã hội hiệu quả”, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn đề nghị.

Năm 2019 là năm Mặt trận các cấp thực hiện Chỉ thị 17-CT/TW ngày 04/1/2018 của Ban Bí thư, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn đề nghị cấp ủy đảng, chính quyền cần quan tâm, tạo điều kiện để Mặt trận tổ chức thành công đại hội MTTQ các cấp hướng tới Đại hội Đại biểu toàn quốc MTTQ Việt Nam lần thứ IX, nhiệm kỳ 2019-2024.

* Tại Hội nghị, UBTƯ MTTQ Việt Nam đã trao Bằng khen cho 56 tập thể và 12 cá nhân có thành tích xuất sắc sau 5 năm thực hiện Quyết định số 217-QĐ/TW và Quyết định số 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị (Khóa XI) về giám sát, phản biện xã hội và góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền.

Quang cảnh Hội nghị.

Trưởng Ban Dân vận Trương Thị Mai trao tặng Bằng khen cho các tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc trong việc thực hiện nghị quyết.

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn trao tặng Bằng khen cho các tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc trong việc thực hiện nghị quyết.

Trưởng Ban Dân vận Trương Thị Mai và Chủ tịch Trần Thanh Mẫn trao tặng Bằng khen cho các tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc trong việc thực hiện nghị quyết

Trung Hiếu Ảnh: Quang Vinh