Nghệ An: Hàng chục lò đốt than hoạt động trái phép

Hàng chục lò đốt than củi trái phép tại bản Quỳnh 2, xã Châu Bình.

Giữa những ngày hè trời nắng như thiêu đốt, chúng tôi tìm về bản Quỳnh 2, xã Châu Bình, huyện miền núi Quỳ Châu để ghi nhận một sự việc mà người dân nơi đây rất bất bình, đó là vấn nạn đốt lò trái phép để lấy than, gây ô nhiễm môi trường.

Tại khu vực vùng đồi khá bằng phẳng, rộng chừng 5 ha là nơi tập trung của gần 40 lò than thủ công đang ngày đêm nhả khói. Thực trạng những lò đốt than củi thủ công trái phép này đã diễn ra trong nhiều năm nay. Chính quyền địa phương cho rằng, họ đã vào cuộc xử lý, nhưng thực tế tình trạng người dân đốt gỗ lấy than trái phép ở huyện Quỳ Châu vẫn đang diễn ra, nhiều lò đốt ngang nhiên hoạt động công khai.

Một người dân bản địa tên N. dẫn chúng tôi vào khu vực đốt than. Thấy chúng tôi lấy tay bịt mồm, mũi vì khói than nồng nặc, anh N. cho biết: “Hôm nay, lượng lò được đốt chưa nhiều, do trời nắng nhu cầu sử dụng than chưa lớn, chứ vào mùa lạnh thì hàng chục lò đốt than thủ công sẽ vận hành hết công suất, khói phong tỏa cả một vùng đất rộng lớn rất ô nhiễm”.

Tiếp lời anh N., bà L.T.L. vừa đi rẫy về ngang qua, bức xúc: “Họ chỉ biết đến lợi nhuận chứ không nghĩ cho sức khoẻ của người dân ở đây, nhất là người già và trẻ con”.

Ông Vi Văn Thái, trú xã Châu Bình khẳng định: “Nhiều năm rồi, người dân trong bản chúng tôi phải chịu cảnh ô nhiễm từ khói bụi của mấy chục lò đốt than củi thủ công ở trên đồi. Chúng tôi đã phản ánh không biết bao lần nhưng những lò than này vẫn cháy đượm để cho ra những mẻ than, kịp đóng gói xuất bán”.

Một chủ lò đốt than cho biết: “Chúng tôi biết là ô nhiễm, nhưng vì miếng cơm nên cũng phải làm”. Không chỉ vậy, xung quanh những lò than, lẫn trong những ngọn, cành keo tận dụng là hàng chục đống củi từ gỗ rừng không rõ nguồn gốc. Tại đây, không khó khăn gì để phát hiện hàng đống thân cây gỗ rừng thẳng tắp, dài chừng 3-4 m, có đường kính từ 40-50 cm được chất đống nằm la liệt, chờ cho vào lò đốt than. Thậm chí, một lò than khuất sâu bên trong, hàng trăm khúc gỗ rừng có đường kính lớn, nhỏ được chất đầy lò.

Vậy nguồn nguyên liệu để đốt than này lấy từ đâu ra, nếu không khai thác rừng trái phép? Trước đó, theo ghi nhận của phóng viên, hàng ngày vẫn có những xe tải chở gỗ rừng chạy trên QL48 theo hướng từ thị trấn Tân Lạc, huyện Quỳ Châu và đích đến cuối cùng là những lò đốt than củi ở bản Quỳnh 2, xã Châu Bình. Thấy phóng viên quay phim, chụp ảnh, một chủ lò than tỏ ra dè dặt: “Các chú có chụp ảnh thì chụp than và lò than thôi chứ đừng chụp mấy khúc gỗ tạp kia, kẻo rồi đoàn này, đoàn kia về kiểm tra thì chúng tôi khó làm ăn”.

Điều lạ hơn nữa, thực tế những lò đốt than thủ công đang ở Châu Bình đang diễn ra hàng ngày, vậy nhưng lãnh đạo địa phương lại tỏ ra không hay biết nó nằm ở đâu. Sau khi chúng tôi nói rõ vị trí những lò than thủ công hoạt động trái phép, ông Lương Văn Đại - Chủ tịch UBND xã Châu Bình, mới thừa nhận: “Chỗ đó thì biết chứ sao không biết. Trước có mấy lò than nằm trong đó tôi có nói anh em xuống xử lý rồi?”. Trong khi đó, ông Lô Thanh Sơn – Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Quỳ Châu, cho biết: Mấy lò than ở tại Châu Bình thỉnh thoảng phòng cũng cho anh em xuống kiểm tra.

Khi hỏi về hướng xử lý những lò than thủ công hoạt động trái phép, ông Lô Thanh Sơn lý giải: “Trước họ đốt ngoài dọc đường, sau chính quyền, cơ quan chức năng mạnh tay xử lý thì họ ngừng một thời gian rồi trốn vào trong khu vực kia. Phía huyện có xuống kiểm tra định kì, chỉ đạo xã đình chỉ, tháo dỡ nhưng dân vẫn làm lén lút!”.

Ông Ngô Đức Thuận – Chủ tịch UBND huyện Quỳ Châu, cho biết: Hiện UBND huyện đang cử các cơ quan chức năng tiến hành xử lý những lò đốt than thổ phỉ này. Còn hiện tượng dùng củi rừng để đốt, theo tôi được biết thì giờ không còn, vì kiểm lâm làm rất mạnh?

Trước việc các lò than “thổ phỉ” đã hoạt động nhiều năm nay, dư luận lấy làm khó hiểu khi chính quyền địa phương thiếu trách nhiệm trong kiểm tra, phát hiện, xử lý dứt điểm.

Điền Bắc