Xử lý sai phạm tại Dự án Công viên Sài Gòn SAFARI: Không thu hồi tiền đã bồi thường cho dân

Gần 14 năm chưa thể triển khai, Thanh tra Chính phủ còn phát hiện nhiều sai phạm liên quan tại dự án Công viên Sài Gòn SAFARI.

Hiện nay huyện Củ Chi đã thực hiện chi trả tiền đền bù giải phóng mặt bằng đối với 689/705 hộ, với đơn giá trung bình 150.000 đồng/m2 áp dụng đối với đất vườn gò trong khu dân cư. Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ thì việc áp giá này cao gấp đôi so với đơn giá đất trồng cây lâu năm, khiến cho số tiền chi cho giải phóng, đền bù của Công viên Sài Gòn SAFARI đội thêm 104,7 tỷ đồng (tại thời điểm đó). Qua kiểm tra 705 hồ sơ đền bù, cơ quan thanh tra cũng phát hiện có đến 578 hồ sơ theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chỉ là đất trồng cây hàng năm (đất lúa) hoặc đất trồng cây lâu năm (màu, vườn, thổ vườn), nên việc áp giá thành theo đất vườn gò trong khu dân cư của huyện Củ Chi là thiếu cơ sở.

Tại buổi làm việc giữa các cơ quan liên quan của TP.HCM với Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình mới đây, đại diện các bộ ngành trung ương đều yêu cầu chủ đầu tư và chính quyền huyện Củ Chi nhất quyết không được thu hồi lại tiền đã chi trả bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng từ người dân. Đồng thời, trách nhiệm của UBND TP.HCM phải làm việc với các bên liên quan để cân đối nguồn vốn từ ngân sách để chi trả, hỗ trợ. Cụ thể, trách nhiệm phải thuộc về UBND TP, Hội đồng Thẩm định giải phóng mặt bằng TP và Hội đồng Bồi thường giải phóng mặt bằng huyện Củ Chi. Ngoài ra, toàn bộ số tiền đã chi trả cho hộ dân, cơ quan thanh tra dù chưa phát hiện có dấu hiệu vụ lợi, nhưng sẽ kiểm điểm một cách nghiêm khắc.

Theo thông báo (số 1007/TB-TTCP) của Thanh tra Chính phủ, dự án Công viên Sài Gòn SAFARI có quy mô tổng diện tích phải thu hồi vào khoảng 456,85 ha, thuộc quy hoạch trong lĩnh vực văn hóa du lịch nhưng UBND TP chưa thực hiện đúng trình tự pháp lý theo quy định. Cụ thể, UBND TP.HCM giao cho Công ty Thảo Cầm viên Sài Gòn làm chủ đầu tư dự án, nhưng đơn vị này lại không đủ năng lực triển khai dự án. Cho đến nay, dự án chưa triển khai được, vẫn nằm “phơi sương”, dù đã chi ra hàng trăm tỷ đồng cho công tác giải phóng, hỗ trợ bồi thường. Trách nhiệm này được xác định thuộc về Sở Kế hoạch và Đầu tư TP và UBND TP giai đoạn 2001-2006. Các cơ quan này thiếu trách nhiệm trong việc tìm giải pháp phù hợp để báo cáo xin chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Đối với khu tái định cư của dự án đến nay cũng chậm được triển khai dù đã có chỉ đạo của UBND TP.HCM từ năm 2014. Lý do chủ yếu khiến chủ đầu tư vẫn chưa thực hiện được mặc dù đã có mặt bằng và nguồn kinh phí để thực hiện là năng lực của Công ty Thảo Cầm viên Sài Gòn. Theo quy trình, việc xây dựng khu tái định cư phải làm đồng thời với việc giải phóng mặt bằng, hoặc trong trường hợp chưa có khu tái định cư thì phải thực hiện di dời người dân đến nơi bố trí tạm cư hoặc chi tiền tạm cư. Thế nhưng, toàn bộ quy trình nêu trên đã không được chủ đầu tư của Công viên SAFARI Sài Gòn thực hiện, trong khi lại cho phép người dân tạm cư tại chỗ. Hệ quả là người dân Củ Chi đã khiếu nại gần 2 thập kỷ qua, không chịu bàn giao mặt bằng, dẫn đến chậm triển khai dự án. Đến nay, toàn bộ khu vực quy hoạch Công viên SAFARI Sài Gòn để cỏ dại mọc um tùm, hoang hóa.

Như Đại Đoàn Kết đã thông tin, kết luận của Thanh tra Chính phủ xác định, hiện còn hơn 170 hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án này chưa được bồi thường, hỗ trợ thỏa đáng và đang khiếu nại nhiều cấp. Quá trình thanh tra từ năm 2004 đến năm 2007, dự án triển khai kéo dài và đền bù giải phóng mặt bằng không áp giá phù hợp, dẫn đến bức xúc, khiếu kiện vượt cấp. Riêng 16 hộ được xác minh cho đến nay vẫn chưa nhận được bồi thường, chưa giao đất, đang tiếp tục khiếu nại phức tạp, vượt cấp.

Từ nhiều sai phạm của dự án này, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND TP.HCM tổ chức kiểm điểm nghiêm túc các tổ chức, cá nhân liên quan, đồng thời rà soát hoàn chỉnh các thủ tục pháp lý về chủ trương, quy mô, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất có liên quan đến dự án.

T. Luân