Bảo đảm quyền lợi thí sinh sau phúc khảo
Theo thống kê mới nhất từ Bộ GDĐT, đến thời điểm hiện tại cả nước có tới hơn 200 bài thi trắc nghiệm thay đổi điểm số sau phúc khảo. Từ sự việc tăng vọt điểm chấm phúc khảo kỳ thi THPT quốc gia 2019 tại một số địa phương, Bộ GDĐT đã có công văn khẩn cho phép thí sinh được điều chỉnh nguyện vọng (NV), kể cả thí sinh đã điều chỉnh NV trước khi biết điểm phúc khảo nay thay đổi điểm cần điều chỉnh lại.
Đảm bảo mọi quyền lợi cao nhất cho thí sinh. Ảnh: Phạm Quang Vinh.
204 bài thi thay đổi điểm số sau phúc khảo
Tổng hợp từ Bộ GDĐT về tình hình phúc khảo kỳ thi THPT quốc gia năm 2019 cho thấy: Đến 17h ngày 1/8, tất cả các hội đồng thi của 63 tỉnh/thành phố đã hoàn thành việc phúc khảo bài thi và công bố kết quả cho thí sinh. Theo thống kê tổng hợp từ các báo cáo, tổng số bài thi đã phúc khảo trên toàn quốc là 57.639; trong đó tổng số bài thi trắc nghiệm là 40.887. Tổng số bài thi trắc nghiệm có thay đổi kết quả sau phúc khảo là 204 bài thi; chiếm tỉ lệ 0.5%.Trong đó, 100% các bài thi trắc nghiệm đề nghị được phúc khảo tại 32 Hội đồng thi có kết quả phúc khảo không thay đổi so với kết quả ban đầu. Gần 20 Hội đồng thi chỉ có từ 1 đến 3 bài thi trắc nghiệm thay đổi kết quả sau phúc khảo. Riêng Hội đồng thi tỉnh Tây Ninh có 62 bài thi trắc nghiệm thay đổi kết quả sau phúc khảo.
Phân tích từ các Ban Phúc khảo bài thi trắc nghiệm cho thấy, nguyên nhân chính dẫn đến sự thay đổi kết quả sau phúc khảo so với ban đầu của các bài thi là: chất lượng của bản in Phiếu trả lời trắc nghiệm không đồng đều dẫn đến máy quét không nhận dạng được chính xác; một số thí sinh tô nhầm số báo danh; một số thí sinh tô sai mã đề thi; một số thí sinh tô mờ đáp án hoặc không tẩy hết đáp án cũ sau khi đã thay đáp án mới trên bài làm.
Theo Bộ GDĐT kỳ thi THPT quốc gia có số lượng bài thi trắc nghiệm rất lớn, do đó không thể tránh khỏi các lỗi nói trên. Chính vì vậy, quy chế thi hằng năm đều có quy định cho phép thí sinh được phúc khảo bài thi trắc nghiệm. Năm 2019, công tác phúc khảo đã được các hội đồng thi tổ chức thực hiện đúng quy chế. Kết quả phúc khảo được sử dụng để xét công nhận tốt nghiệp THPT và xét tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2019.
Từ những sai sót trong chấm thi trắc nghiệm kỳ thi THPT 2019, phân tích của các chuyên gia cũng khẳng định, về nguyên tắc đã thi trắc nghiệm, điểm 0 gần như không có. Trừ trường hợp thí sinh cố tình không làm bài hoặc hạn hữu lắm mới có trường hợp làm nhưng không khoanh trúng câu nào. Vậy tại sao lại xuất hiện nhiều điểm 0 trong kỳ thi THPT quốc gia 2019?
PGS. TS Trần Văn Tớp – Phó Hiệu trưởng trường ĐH Bách Khoa Hà Nội đánh giá phần mềm năm nay được bảo mật rất tốt, bảo mật từ khâu mã hóa bài thi (phách điện tử). Nếu sửa những lỗi bắt buộc phải sửa (số báo danh, mã đề) thì người sửa không thể nhìn được bài làm của thí sinh. Ngược lại nếu sửa những lỗi cảnh báo như lỗi cảnh báo như tô mờ, tô đúp thì lại không nhìn được số báo danh của thí sinh. Tất cả file đều được mã hóa, muốn mở thì phần mềm thông thường không mở được. Đơn cử như trường ĐH Bách khoa Hà Nội chấm 102.000 bài thi trắc nghiệm tại Thanh Hóa, trong quá trình chấm khi quét bài thi, phần mềm phát hiện có 11.000 bài thi có lỗi phải sửa hoặc cảnh báo. Để đảm bảo quyền lợi cho thí sinh, Ban chấm thi trắc nghiệm của trường đã mở các bài thi để đối sánh. Mỗi bài thi mất 3 người làm. Trong đó 1 người làm chính và 2 người giám sát. Chính vì vậy rất mất thời gian…
Như vậy, qua trường hợp quá nhiều điểm 0 ở Tây Ninh, nên rà soát tổng thể việc chấm thi trắc nghiệm ở những địa phương khác. 0,25 điểm có thể là con số rất nhỏ, nhưng với những thí sinh đang ngấp nghé trước cánh cổng trường ĐH, CĐ thì chỉ cần thêm 0,25 điểm là cánh cửa vào đời của các em đã theo một hướng khác. Vì thế việc tăng từ 0 lên tới gần 9 điểm không thể coi là sự việc bình thường. Bộ GDĐT cần sớm có cách đánh giá, xem xét trách nhiệm từ nhiều phía trước khi đưa ra kết luận cuối cùng. Không thể tin tưởng/phụ thuộc hoàn toàn vào máy móc để làm ảnh hưởng tới quyền lợi và cơ hội của thí sinh.
Công bố điểm chuẩn đúng thời hạn quy định
Kết thúc 10 ngày thí sinh điều chỉnh NV bằng hình thức trực tuyến và trực tiếp, dựa trên số lượng NV, nhiều trường ĐH cho biết, dù số lượng đăng ký vào trường tăng giảm liên tục, nhưng dự kiến điểm chuẩn năm 2019 sẽ tăng so với năm 2018, đặc biệt tăng mạnh ở các ngành hot.
TS Nguyễn Đào Tùng - Trưởng Ban Quản lý đào tạo Học viện Tài chính cho biết, có tổng số gần 24.000 thí sinh đăng ký NV với tỷ lệ chọi là 1/10. Nguyên nhân giảm NV là do sau khi biết kết quả thi, TS nhận thấy trường lấy điểm sàn xét tuyển cao, lo sợ điểm chuẩn tăng nên thí sinh thay đổi NV liên tục. Trong đợt điều chỉnh NV, nhiều em đăng lý lựa chọn ngành Quản trị kinh doanh. Và cho dù NV đăng ký vào trường giảm hơn so với tháng 4 (có gần 30.000 thí sinh đăng ký) nhưng dự đoán điểm chuẩn vào trường này sẽ tăng nhẹ từ 1 đến 2 điểm.
TS Nguyễn Đào Tùng khẳng định phổ điểm thi năm nay tốt hơn so với 2 năm vừa rồi, phù hợp với kỳ thi 2 mục đích là vừa lấy làm điểm công nhận tốt nghiệp vừa xét tuyển ĐH, CĐ. Điều này có lợi cho công tác xét tuyển, đối với các trường top đầu muốn lấy thí sinh giỏi thì kết quả này là thước đo để các ngành chọn lựa được nhân lực phù hợp với xu thế phát triển. Còn với những trường top dưới, điểm thi sẽ phân loại cũng như biết được khả năng, trình độ của thí sinh.
Trường ĐH Bách khoa Hà Nội cũng đưa ra dự báo điểm chuẩn vào 55 chương trình đào tạo ĐH chính quy năm 2019. Theo đó, hầu hết điểm chuẩn các ngành tăng nhẹ 1 đến 1,5 điểm. Nhóm ngành dự báo có điểm chuẩn cao nhất lên tới 28 điểm là Khoa học máy tính. Các nhóm ngành như Kỹ thuật máy tính, Khoa học dữ liệu và trí tuệ nhân tạo sẽ có điểm chuẩn dự kiến từ 26 đến 27 điểm.
Đại diện phòng Quản lý đào tạo trường ĐH Kinh tế Quốc dân dự đoán điểm chuẩn của một số ngành sẽ tăng lên như: Marketing, Kinh tế quốc tế, Quản trị khách sạn. Một số ngành không hot điểm chuẩn sẽ thấp hơn, dự kiến điểm chuẩn trúng tuyển vào trường có thể cao hơn một chút so với năm 2018.
Theo quy chế thi THPT quốc gia 2019, Bộ GDĐT sẽ tiến hành xét tuyển và lọc ảo toàn quốc từ ngày 6/8 - 8/8, những trường nào công bố điểm chuẩn trước ngày 8/8 là vi phạm quy chế. Nhiều trường ĐH cho biết sẽ công bố điểm chuẩn bằng kết quả thi THPT quốc gia sau ngày 8/8. GS.TS Nguyễn Hữu Tú - Phó Hiệu trưởng ĐH Y Hà Nội cho biết, trường sẽ công bố điểm chuẩn vào ngày 9/8. Theo ông Tú, với điểm thi và phổ điểm THPT quốc gia năm 2019 điểm chuẩn vào các trường ĐH Y có thể cao hơn năm 2018 từ 1-3 điểm, tùy từng ngành.
Trường ĐH Bách khoa Hà Nội cũng dự kiến công bố điểm chuẩn và danh sách trúng tuyển vào cuối ngày 8/8. Cụ thể, khoảng 22h ngày 8/8/2019 nhà trường sẽ công bố danh sách trúng tuyển trong kỳ tuyển sinh năm 2019. Sau một ngày khi biết kết quả xét tuyển, thí sinh có thể đến trường để xác nhận và nhập học trường ĐH Bách khoa Hà Nội.
* Theo quy chế, việc tổ chức phúc khảo bài thi THPT quốc gia phải hoàn thành chậm nhất vào ngày 2/8. Chậm nhất ngày 4/8, các Sở GDĐT hoàn thành việc xét công nhận tốt nghiệp THPT sau phúc khảo. Ông Sái Công Hồng - Phó cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GDĐT, khẳng định Bộ GDĐT sẽ kiểm tra nhật ký chấm để xác định nguyên nhân 58 bài thi trắc nghiệm bị điểm 0 ở Tây Ninh. Lỗi từ bộ phận nào sẽ được xử lý nghiêm túc.
* Sớm rút kinh nghiệm sự cố chấm thi
PGS.TS Đỗ Văn Dũng- Hiệu trưởng trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP Hồ Chí Minh cho rằng, sau những sự cố về chấm thi trắc nghiệm tại một số địa phương trong kỳ thi năm nay, Bộ GDĐT cần rút kinh nghiệm cho công tác tổ chức thi năm 2020. Theo đó cần bố trí các trường công lập, có nhiều năm chấm thi ở các tỉnh để làm công tác này. Hơn nữa, nên có sự thống nhất, đồng bộ về phiếu trả lời trắc nghiệm do một đơn vị phụ trách in sao để hạn chế những sai sót có thể xảy ra. Ngoài ra cần trang bị thêm máy scan mới. Bộ GDĐT nên tổ chức rút ra 20% bài thi để chấm kiểm dò sau bước nộp CD1 về Bộ để phát hiện kịp thời những sai sót trong quá trình chấm thi. Quan trọng nhất vẫn là yếu tố con người, nếu như cán bộ chấm thi không có kinh nghiệm, chủ quan thì vẫn có thể dẫn đến những sai sót không đáng có dù hệ thống phần mềm, máy móc có được trang bị hiện đại.