Lạng Sơn: Bảo tồn trang phục các dân tộc thiểu số
Lạng Sơn là tỉnh miền núi biên giới, thuộc vùng Đông Bắc, là nơi sinh sống của nhiều dân tộc, trong đó có 7 dân tộc chủ yếu: Nùng, Tày, Kinh, Dao, Sán Chay, Hoa, Mông. Mới đây, UBND tỉnh Lạng Sơn đã ban hành Kế hoạch 117/KH-UBND về việc thực hiện Đề án “Bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số Việt Nam trong giai đoạn hiện nay” trên địa bàn tỉnh với tổng kinh phí dự kiến khoảng 35,3 tỷ đồng.
Việc triển khai Đề án nhằm góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống và sự phát triển bền vững văn hóa các dân tộc thiểu số Việt Nam; đưa trang phục truyền thống phổ biến hơn trong cuộc sống của đồng bào các dân tộc thiểu số, nâng cao lòng tự hào, ý thức bảo tồn và phát huy trang phục truyền thống của các dân tộc trên địa bàn tỉnh.
Theo nội dung kế hoạch, việc triển khai đề án “Bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số Việt Nam trong giai đoạn hiện nay” trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn được chia thành 2 giai đoạn.
Giai đoạn 1 (2019 - 2025) triển khai thực hiện các nội dung: Thực hiện rà soát, kiểm kê và lập danh mục di sản văn hóa phi vật thể về trang phục truyền thống của các dân tộc thiểu số Việt Nam trên địa bàn toàn tỉnh; Nghiên cứu, xây dựng cơ sở dữ liệu về trang phục truyền thống (quay phim, chụp ảnh, bài viết) phục vụ công tác bảo tồn, nghiên cứu và phát huy giá trị trang phục truyền thống; Tổ chức hội thảo khoa học (đối với các nhà quản lý, các nhà khoa học và chủ thể văn hóa) về giải pháp bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống dân tộc Tày - Nùng trên địa bàn tỉnh; Khôi phục trang phục truyền thống, khôi phục nghề dệt của các dân tộc thiểu số đã bị mai một; Tổ chức tập huấn, truyền dạy kỹ năng bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số cho các đối tượng người có uy tín, cán bộ văn hóa xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số; Tổ chức truyền dạy các kỹ năng, kỹ thuật, bí quyết liên quan đến trang phục truyền thống như: Trồng bông, se sợi, dệt vải, nhuộm chàm, nghệ thuật thêu hoa văn... cho đồng bào các dân tộc thiểu số…
Giai đoạn 2 (2026 - 2030): Lựa chọn và lập hồ sơ khoa học từ 1 - 2 di sản văn hóa phi vật thể liên quan đến trang phục truyền thống tiêu biểu của tỉnh đề nghị đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; Lập hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú về lĩnh vực nghề thủ công truyền thống liên quan đến trang phục truyền thống của các dân tộc thiểu số; Xây dựng mô hình bảo tồn và phát huy trang phục truyền thống; Tiếp tục nghiên cứu, khôi phục trang phục truyền thống của các dân tộc thiểu số đã bị mai một; tổ chức tập huấn về phương pháp bảo tồn, phát huy và kỹ năng truyền dạy bảo tồn trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số; thực hiện mặc trang phục truyền thống vào các dịp lễ, tết, hội; Tổ chức hội thảo khoa học (đối với các nhà quản lý, các nhà khoa học và chủ thể văn hóa) về giải pháp bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống dân tộc Mông, Dao, Sán Chỉ trên địa bàn tỉnh…
Để triển khai thực hiện các nội dung kế hoạch, UBND tỉnh đã giao nhiệm vụ đối với các sở, ban, ngành liên quan, trong đó, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chịu trách nhiệm: Xây dựng kế hoạch thực hiện Đề án của ngành và tổ chức triển khai thực hiện; Chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành của tỉnh, UBND các huyện, thành phố thực hiện các nội dung do các đơn vị trực thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai thực hiện tại tỉnh Lạng Sơn; Làm đầu mối tổng hợp kết quả triển khai thực hiện Đề án trên địa bàn tỉnh, báo cáo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND tỉnh.