Gỡ vướng trong xử lý doanh nghiệp trốn nợ Bảo hiểm xã hội
Từ ngày 1/9/2019 Nghị quyết về xử lý tội gian lận bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) của Hội đồng Thẩm phán chính thức có hiệu lực thi hành.
Bộ luật Hình sự năm 2015 bổ sung 03 tội danh là tội gian lận BHXH, BHTN; tội gian lận BHYT; tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động. Việc bổ sung này đã tạo ra cơ sở pháp lý cho việc xử lý trách nhiệm hình sự các hành vi vi phạm, phần nào đáp ứng được yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn và công tác đấu tranh phòng, chống các tội phạm trong lĩnh vực bảo hiểm.
Theo Phó Chánh án tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Trí Tuệ, trước đây cần phải có uỷ quyền của người lao động tại doanh nghiệp thì công đoàn cơ sở mới khởi kiện chủ sử dụng lao động với hành vi trốn đóng, nợ BHXH, BHYT, BHTN vì đó là cơ chế uỷ quyền khởi kiện dân sự. Theo quy định của Bộ luật Hình sự, không chỉ cơ quan BHXH và tổ chức Công đoàn, mà bất kỳ ai phát hiện hành vi trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cũng có quyền gửi đơn tố cáo đến các cơ quan chức năng để xem xét khởi tố. “Trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN không còn là hành vi khởi kiện dân sự. Công đoàn nếu thấy có dấu hiệu vi phạm có quyền gửi văn bản đến cơ quan điều tra đề nghị xem xét khởi tố”- ông Tuệ khẳng định.
Cũng theo ông Tuệ, theo quy định của Bộ Luật hình sự, không chỉ cơ quan BHXH và tổ chức công đoàn, mà bất kỳ ai phát hiện hành vi trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cũng có quyền gửi đơn tố cáo đến các cơ quan chức năng để xem xét khởi tố.
Theo BHXH Việt Nam, các hành vi nợ đọng, trốn đóng và gian lận BHXH, BHYT, BHTN ngày càng gia tăng và diễn biến phức tạp. Tính đến hết tháng 7/2019, cả nước có trên 55.000 đơn vị nợ đọng BHXH, BHYT với số tiền lên tới trên 6.000 tỉ đồng, tác động tới hàng trăm nghìn lao động. Trước đây, cơ quan BHXH đã chuyển sang cơ quan điều tra nhiều hồ sơ để tiến hành khởi tố theo quy định của Bộ luật Hình sự; song gặp những vướng mắc nhất định.
“Việc Hội đồng Thẩm phán ban hành Nghị quyết này hết sức cần thiết, vì đây là quy định mới lần đầu áp dụng. Đặc biệt, trong Nghị quyết này, những vướng mắc đã được quy định rõ ràng hơn và cơ quan BHXH sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin để người dân, tổ chức, NLĐ cũng như các cá nhân nắm được quy định này”- Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Đào Việt Ánh nói.