Vụ Mobifone mua AVG: Cựu Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son nhận hối lộ 3 triệu USD
Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an vừa ban hành kết luận điều tra vụ án hình sự và đề nghị truy tố đối với hai ông Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn - nguyên Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (Bộ TTTT); ông Lê Nam Trà, nguyên Chủ tịch Hội đồng thành viên (HĐTV), ông Cao Duy Hải, nguyên Tổng Giám đốc Tổng Công ty Viễn thông Mobifone (Mobifone); ông Phạm Nhật Vũ, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần nghe nhìn Toàn Cầu (AVG) và 9 bị can khác có liên quan.
Theo đó, có 14 bị can bị đề nghị truy tố về các tội: “vi phạm quy định của Nhà nước về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng”; “đưa hối lộ”, “nhận hối lộ”.
Hai cựu Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn.
Nguy cơ thiệt hại 7.000 tỷ đồng cho ngân sách
Theo Kết luận điều tra, ngày 27/1/2015, ông Lê Nam Trà, thời điểm đó là Tổng Giám đốc, kiêm Chủ tịch HĐTV Mobifone làm văn bản gửi Bộ TTTT xin phê duyệt chủ trương đầu tư dịch vụ truyền hình theo phương thức mua lại AVG. Mặc dù thời điểm này, tình hình tài chính của AVG rất kém, kinh doanh thua lỗ kéo dài, nợ vay lớn, nhưng với sự chỉ đạo của ông Nguyễn Bắc Son, ông Trương Minh Tuấn, ông Lê Nam Trà và một số cá nhân có liên quan, thương vụ mua Mobifone mua 95% cổ phần của AVG vẫn được triển khai.
Theo kết luận điều tra, các lãnh đạo cao cấp thuộc Hội đồng thành viên MobiFone thời điểm mua AVG đã có nhiều vi phạm nghiêm trọng. Nhóm lãnh đạo trên đã có nhiều sai phạm trong việc lựa chọn đơn vị tư vấn thẩm định giá, trong đề xuất đầu tư, đánh giá thực trạng tài chính, kinh doanh của AVG. Thời điểm đó, tình hình tài chính của AVG “rất xấu” nhưng nhóm lãnh đạo trên lại nhận định khả quan hiệu quả kinh doanh của AVG khi báo cáo với Bộ TTTT để phê duyệt dự án.
Để có căn cứ định giá AVG, Mobifone đã sử dụng kết quả thẩm định của Công ty AMAX do bị can Võ Văn Mạnh làm giám đốc. Tuy nhiên, kết quả thẩm định được lấy từ nguồn số liệu đầu vào bất hợp pháp, do AMAX sử dụng trái phép nguồn số liệu về dự báo kế hoạch kinh doanh của AVG, trái với Luật Giá và qui trình, tiêu chuẩn thẩm định giá do Bộ Tài chính ban hành. Quá trình thẩm định còn đưa 2 khoản đầu tư ngoài ngành và giá trị sau năm 2026 làm tăng thêm giá trị doanh nghiệp AVG…
Những sai phạm trên đã gây nguy cơ thiệt hại vốn nhà nước tại MobiFone hơn 7.000 tỷ đồng. Sai phạm trên cũng khiến hiệu quả kinh doanh từ năm 2016 và các năm tiếp theo sụt giảm, trong đó số lỗ lũy kế đến 2017 hơn1.900 tỉ đồng, đồng thời ảnh hưởng tiêu cực đến việc cổ phần hóa MobiFone.
Cựu Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son nhận 3 triệu USD
Theo kết luận điều tra, ông Nguyễn Bắc Son - cựu Bộ trưởng Bộ TTTT khai, do có quen biết với Phạm Nhật Vũ - Chủ tịch HĐQT AVG. Sau khi Mobifone có văn bản về đầu tư dịch vụ truyền hình, ông Son đã giới thiệu cho Mobifone mua AVG, tuy rằng ông Son biết đây là dự án nhóm A, có quy mô trên 5.000 tỉ đồng thuộc thẩm quyền quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ. Việc Phạm Đình Trọng chủ trì cuộc họp với Hội đồng thành viên, ban tổng giám đốc Mobifone và đại diện AVG để thống nhất giá mua gần 8.900 tỉ là thực hiện theo ý kiến chỉ đạo của ông Son.
Theo kế hoạch, đến đầu năm 2016 ông Son kết thúc nhiệm kỳ công tác và thôi chức Bộ trưởng, nên ông Son đã chỉ đạo cấp dưới triển khai ngay dự án và đảm bảo hoàn thành trong năm 2015. Ông Son thừa nhận đã gạch bỏ nội dung giao HĐTV Mobifone chịu trách nhiệm quyết định giá mua tại tờ trình và gạch “Quyết định giá mua” tại Điều 2 dự thảo quyết định, đồng thời có bút phê giao ông Trương Minh Tuấn - khi đó là Thứ trưởng ký Quyết định số 236 phê duyệt dự án để Mobifone mua cổ phần của AVG.
Ông Son thừa nhận sai phạm trong việc chỉ đạo ông Tuấn ký quyết định phê duyệt dự án khi Thủ tướng chưa có quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư, chưa có ý kiến về 4 kênh tần số, giá mua và hiệu quả đầu tư dự án chưa được cơ quan chức năng có thẩm quyền xem xét, làm rõ. Ngoài ra, ông Son đã chỉ đạo ông Lê Nam Trà ký hợp đồng chuyển nhượng cổ phần với các cổ đông AVG vào ngày 25/12/2015.
Cũng theo tài liệu điều tra, cựu Bộ trưởng Bộ TTTT Trương Minh Tuấn nhận thức dự án có tổng mức đầu tư 8.900 tỉ đồng thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của Thủ tướng. Tuy nhiên, ngày 14/12/2015, Văn phòng Chính phủ mới có văn bản truyền đạt ý kiến của Thủ tướng, chấp thuận chủ trương cho Mobifone mua cổ phần AVG thì ông Tuấn đã ký quyết định phê duyệt đầu tư dự án.
Cơ quan điều tra xác định ông Nguyễn Bắc Son là người chỉ đạo trực tiếp việc lập, thẩm định, phê duyệt đầu tư dự án Mobifone mua 95% cổ phần AVG. Ông Son đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn, vì động cơ mục đích cá nhân, quyết liệt chỉ đạo nhân viên dưới quyền làm trái quy định dẫn đến việc Mobifone phải tổ chức thực hiện, ký hợp đồng chuyển nhượng cổ phần với AVG, gây thiệt hại gần 6.500 tỉ đồng.
Sau khi hoàn thành dự án Mobifone thanh toán 95% giá trị hợp đồng cho AVG, ông Phạm Nhật Vũ đến nhà riêng ông Son đưa cho ông Son 3 triệu USD.
Cựu Bộ trưởng Trương Minh Tuấn (thời điểm xảy ra sai phạm là Thứ trưởng) thừa nhận quá trình thực hiện dự án đã được ông Phạm Nhật Vũ nhiều lần gọi điện thúc giục tạo điều kiện thực hiện nhanh. Sau khi hoàn thành dự án, ông Vũ đã đến phòng làm việc riêng của ông Tuấn đưa số tiền 200.000 USD. Ông Tuấn nhận thức được việc ông Vũ đưa tiền cho mình vì ông có tham gia dự án, ký Quyết định 236. Số tiền này ông Tuấn đã sử dụng vào việc cá nhân. Ông Tuấn xin nộp 2,12 tỷ đồng để khắc phục hậu quả.
Lãnh đạo Mobifone cũng nhận cả “núi tiền”
Theo kết luận điều tra, ông Lê Nam Trà -Cựu Chủ tịch HĐTV Mobifone, khai quá trình thực hiện dự án, ông Phạm Nhật Vũ đã nhiều lần gọi điện giục sớm hoàn thành dự án. Sau khi hoàn thành dự án, dịp Tết năm 2016, ông Trà nhận từ ông Phạm Nhật Vũ số tiền 2,5 triệu USD. Số tiền này ông Trà đã sử dụng cá nhân. Với cương vị là Chủ tịch HĐTV Mobifone, ông Trà nhận thức được việc nhận tiền từ ông Vũ là sai, vi phạm pháp luật, nên đã đề nghị xin được khắc phục toàn bộ số tiền 2,5 triệu USD hưởng lợi bất chính. Ngoài ra, ông Trà còn khai dịp Tết âm lịch 2016 đã biếu ông Nguyễn Bắc Son số tiền 700.000 USD, trong đó có 500.000 USD nhận từ ông Vũ. Tuy nhiên, ông Trà xác định đây là việc dân sự cá nhân giữa ông với ông Son nên không yêu cầu đề nghị xem xét trong vụ án.
Tài liệu điều tra cũng thể hiện, ông Cao Duy Hải, cựu thành viên Hội đồng thành viên kiêm Tổng giám đốc Mobifone, khai sau khi hoàn thành dự án, Mobifone thanh toán 95% giá trị hợp đồng cho AVG, vào tháng 4/2016, ông Phạm Nhật Vũ đến phòng làm việc của ông Hải đưa 500.000 USD. Ông Hải nhận thức được việc nhận tiền của ông Vũ là sai, hưởng lợi bất chính và đã có đơn xin nộp lại toàn bộ số tiền trên để nhận được sự khoan hồng của pháp luật.
Theo điều tra, ông Phạm Nhật Vũ đã nhiều lần liên hệ điện thoại với các ông Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn, Lê Nam Trà, Cao Duy Hải để trao đổi công việc, hối thúc việc mua bán. Vì 4 cá nhân trên có vai trò quyết định đối với dự án, sau khi hoàn thành dự án, Phạm Nhật Vũ đã đưa tiền cho 4 cá nhân trên.
Trong vụ án này, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã khởi tố 14 bị can, trong đó có 8 bị can bị tạm giam, số còn lại áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú.
Con gái ông Son phủ nhận việc cầm 3 triệu USD từ bố
Thông tin từ Cơ quan điều tra cho biết, theo lời khai từ ông Son, sau khi nhận số tiền trên, ông đã đưa cho con gái Nguyễn Thị Thu H., trong nhiều lần khi H. từ TP HCM ra Hà Nội thăm gia đình (khoảng 10 lần, mỗi lần từ 300.000 USD đến 400.000 USD). Tuy nhiên, không có tài liệu nào chứng minh.
Tại cơ quan điều tra, con gái ông Son là Nguyễn Thị Thu H. thừa nhận có ra Hà Nội thăm bố mẹ vài lần. Bên cạnh đó, vợ chồng ông Son cũng vào TP HCM thăm H. nhưng không nhớ rõ thời gian cụ thể. Nguyễn Thị Thu H. khai, không nhận bất cứ khoản tiền nào từ ông Son. Kết quả đối chất với ông Son, H. vẫn giữ nguyên lời khai là không nhận tiền.