Thẩm định sách giáo khoa lớp 1: Bản thảo nào cũng có lỗi
Hiện ngoài thông tin về bản thảo sách giáo khoa (SGK) Công nghệ Giáo dục Toán, Tiếng Việt lớp 1 của GS Hồ Ngọc Đại được Hội đồng Thẩm định đánh giá không đạt, nhiều ý kiến băn khoăn về “số phận” các bản thảo khác ra sao?
Tìm mua sách giáo khoa.
“Không bản thảo nào đạt 100% ở vòng 1”
Theo ông Thái Văn Tài - quyền Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ GDĐT), trong tất cả bản thảo SGK được thẩm định ở vòng 1 (gồm 5 bộ với 9 môn học, một số môn có nhiều hơn 5 bản thảo), không bản thảo nào đạt 100% ở vòng 1. Hội đồng đánh giá đạt và cần sửa chữa với một số bản thảo, tác giả có một tháng để sửa lại theo góp ý của Hội đồng thẩm định rồi đề nghị thẩm định vòng 2. Tác giả cũng có quyền không sửa.
Có một số bản thảo được Hội đồng đánh giá không đạt ở vòng 1, ngoài sách của GS Hồ Ngọc Đại còn có bản thảo của môn Hoạt động trải nghiệm và môn Giáo dục thể chất. Với những bản không đạt này, các tác giả có thời gian để sửa lại không hạn chế, nên có thể sửa nhanh hoặc chậm theo góp ý của Hội đồng Thẩm định. Khi nào sửa xong nộp lại, Hội đồng sẽ thẩm định như thẩm định lần đầu.
Như ở môn Toán lớp 1 có 6 bản thảo. Trong đó, bản thảo của GS Hồ Ngọc Đại đã bị loại ở vòng thẩm định 1 nên chỉ còn 5 bản thảo được tiếp tục thẩm định tại vòng 2. Các bản thảo này đang trong quá trình sửa chữa để chờ thẩm định vòng 2 sẽ chính thức bắt đầu vào ngày 1/10.
Theo nguồn tin riêng của báo Đại Đoàn Kết, trong số các bản thảo nộp về Hội đồng Thẩm định, không có bản thảo nào không cần chỉnh sửa. Tất cả các thành viên của Hội đồng sẽ “soi” từng trang một. Sau khi toàn bộ thành viên của tổ thẩm định không còn ý kiến gì khác thì mới chuyển sang trang khác. Mỗi một bộ Toán gồm khoảng 200 trang, tức là các thành viên đã thẩm định khoảng 1.200 trang bản thảo.
Trả lời câu hỏi: Trong một ngày Hội đồng có chia thời gian cụ thể sẽ thẩm định được bao nhiêu trang bản thảo hay không, một thành viên của Hội đồng Thẩm định SGK Toán lớp 1 cho biết: “Chúng tôi làm việc theo từng trang. Mỗi trang bản thảo đều được tất cả các thành viên trong Hội đồng bàn bạc tỉ mỉ, thống nhất nội dung nào đạt, nội dung nào cần chỉnh sửa theo hướng nào. Vì vậy, không có thời gian cụ thể cho việc thẩm định từng trang sách mà chỉ khi nào tất cả các thành viên trong Hội đồng không còn ý kiến nữa mới chuyển qua thẩm định trang khác. Cách làm việc chi tiết, kỹ càng như vậy đảm bảo không bỏ lọt bất kỳ lỗi nào”. Đồng thời, vị này cho biết thêm, thẩm định bao gồm nhiều vấn đề kỹ thuật, các bước cần tuân thủ nghiêm ngặt, không phải thích ai thì chấm tốt cho người đó và ngược lại nên những ý kiến bảo Hội đồng thiên vị cho người này, người kia là không chính xác.
Không công khai bao nhiêu lỗi
Đó là ý kiến của một thành viên Hội đồng Thẩm định. Ông lý giải việc công bố bộ sách này có 50 hay 100 hay 200 lỗi sẽ ảnh hưởng đến câu chuyện cạnh tranh sau này. Bởi sau khi Bộ trưởng tuyên bố là bộ sách này đạt thì đến lượt các địa phương sẽ chọn sách. “Các địa phương sẽ căn cứ vào nhiều ý kiến khác nhau để chọn nên là thành viên của Hội đồng, chúng tôi không thể đưa ra đánh giá bộ SGK nào tốt hơn hay ít lỗi hơn. Như vậy là không khách quan. Trách nhiệm của chúng tôi là đánh giá bộ sách đạt hay không đạt, tức là sách đúng còn sách hay thì phải để người dạy, người học quyết định” – vị này cho biết.
Cũng theo thành viên này, dù số lỗi nhiều hay ít, quan trọng là khi Hội đồng góp ý các tác giả đều nghiêm túc lắng nghe và sửa lỗi. Đến thời điểm này có những bản thảo đã sửa lỗi gần xong do Hội đồng góp ý đến đâu họ sửa đến đấy.
Ở vòng 2 tới đây, nếu tác giả không nghiêm túc sửa chữa các lỗi đã góp ý, Hội đồng sẽ bỏ phiếu đánh giá là đạt hoặc không đạt. Không có mức “đạt và cần sửa chữa” như vòng 1 nữa. Sau đó, các bộ sách đạt sẽ được xem xét để trình Bộ trưởng phê duyệt.
Còn theo ông Thái Văn Tài, thời điểm này, tất cả tác giả được kết luận là đạt nhưng phải sửa chữa đều nộp lại bản thảo để Hội đồng thẩm định vòng 2.
Được biết, 5 bộ SGK lớp 1 theo Chương trình giáo dục phổ thông mới là của 3 nhà xuất bản được lọt vào vòng thẩm định lần 2 là của NXB Giáo dục Việt Nam, NXB ĐH Sư phạm Hà Nội, NXB ĐH Sư phạm TPHCM. Trong đó, NXB Giáo dục Việt Nam có nhiều bản thảo nhất vì có kinh nghiệm, tiềm năng.
Dự kiến, tới đầu tháng 10/2019, các bộ sách đạt yêu cầu sẽ được Hội đồng Thẩm định công bố. Ông Thái Văn Tài khẳng định, SGK đã được Hội đồng thẩm định là phù hợp với toàn quốc; đảm bảo phù hợp với thực tế dạy học của nhà trường ở những vùng miền khác nhau và đáp ứng yêu cầu đổi mới nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục. Tuy nhiên, cần lưu ý SGK chỉ là tài liệu dạy học quan trọng, chương trình thống nhất chung toàn quốc là pháp lệnh cao nhất và tất cả hoạt động chuyên môn trong các cơ sở giáo dục phổ thông phải dựa vào chương trình, theo đúng yêu cầu của chương trình.