Tỉnh đã dừng, Bộ vẫn 'đánh' công văn

Múa xòe.

Văn bản nêu rõ, Bộ VHTTDL nhận được Công văn 3668 của UBND tỉnh Yên Bái về việc xin ý kiến xác lập kỷ lục Guinness “màn đại xòe Việt Nam lớn nhất thế giới”. Sau khi xem xét, Bộ VHTTDL cho rằng tháng 3/2019, Việt Nam đã đệ trình Hồ sơ di sản phi vật thể Nghệ thuật Xòe Thái đề nghị UNESCO ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Hồ sơ đã được cộng đồng chủ thể của di sản, chính quyền địa phương các cấp có di sản ở các tỉnh Điện Biên, Lai Châu, Sơn La và Yên Bái đồng thuận trình và cam kết bảo vệ.

Theo Hồ sơ, Nghệ thuật Xòe Thái có 3 loại chính là Xòe nghi lễ, Xòe vòng, Xòe biểu diễn. Trong đó, Xòe vòng là múa tập thể, mở rộng dần vòng xòe, cuốn hút mọi người hòa cùng niềm vui trong mỗi dịp Tết đến, xuân về hay trong mỗi dịp lễ hội, cuộc vui, liên hoan... Tuy nhiên, theo UNESCO đối với hồ sơ đề nghị ghi danh vào dan sách của UNESCO, các quốc gia cần lưu ý các khuyến cáo.

Cụ thể, thận trọng trong các biện pháp bảo vệ và phát huy giá trị di sản bởi có thể vô tình gây nên sự ganh đua giữa các cộng đồng hoặc giữa các quốc gia, cũng như cần thiết phải lường trước sự nhạy cảm của cộng đồng khác trên khắp thế giới. Bên cạnh đó, sự tôn trọng lẫn nhau giữa các cộng đồng, nhóm người và cá nhân là một nguyên tắc cơ bản của Công ước 2003... ghi danh di sản vào Danh sách của UNESCO không hàm ý độc quyền hay tạo thành dấu ấn về quyền sở hữu trí tuệ. Cộng đồng phải đảm bảo vai trò trung tâm trong việc lập kế oạch và thực hiện các biện pháp bảo vệ được đề xuất với sự đồng thuận trước và tự nguyện trên cơ sở đầy đủ thông tin. Lưu ý giới thiệu di sản trong bối cảnh của chúng và chú trọng vào giá trị và ý nghĩa của chúng đối với công đồng có liên quan hơn là chỉ tập trung vào sức hấp dẫn về thẩm mỹ hoặc giá trị giải trí của di sản.

Ngoài ra, sự tác động của hoạt động du lịch đến việc bảo về và phát huy giá trị di sản phi vật thể phải đảm bảo cộng đồng, nhóm người và cá nhân có liên quan là những người hưởng lợi, đồng thời phát huy vai trò dẫn dắt của họ trong quản lý hoạt động du lịch đó; sức sống các chức năng xã hội và ý nghĩa văn hóa của di sản không bị giảm bớt hoặc đe dọa bằng bất kỳ hình thức nào từ hoạt động di sản.

Với những ý nghĩa trên, văn bản nhấn mạnh việc tổ chức để xác lập kỷ lục với các thành tố di sản nói riêng và di sản nói cần hết sức thận trọng vì có thể vi phạm các khuyến cáo của UNESCO. Vì vậy, Bộ VHTTDL đề nghị tỉnh Yên Bái cân nhắc việc tổ chức “Màn đại xòe Việt Nam lớn nhất thế giới” để đăng ký xác lập kỷ lục Guinness và các hoạt động liên quan.

Tuy nhiên, trước khi Bộ VHTTDL có văn bản này, trên các phương tiện thông tin đã đăng tải ý kiến của lãnh đạo tỉnh Yên Bái cho biết, màn đại xòe vẫn được tổ chức nhưng tỉnh đã quyết định dừng việc đăng ký xác lập kỷ lục Guinness…

Hoàng Minh