Bản làng ngóng điện dưới đường dây 35kV
Bản Chăm Puông, xã Lượng Minh- một trong những bản khó khăn của huyện Tương Dương (Nghệ An). Hiện bản làng với hơn 100 đồng bào người Khơ Mú vẫn chưa có điện lưới dù cho nhiều năm qua, đường điện 35kV chạy qua trên đầu. Bởi thế, từ nhiều năm nay người dân vẫn phải tận dụng sức nước khe suối chạy tuốc bin để lấy điện thắp sáng.
Có mặt tại bản lúc chiều nhá nhem, các thầy, cô giáo ở khu nội trú ở điểm trường bản Chăm Puông (Trường Tiểu học Lượng Minh) phải loay hoay mãi mới nhóm được bếp củi nấu cơm đãi khách. “Dù có đường điện trên đầu, nhưng mấy năm qua bếp củi luôn đỏ lửa, mang bếp điện lên nhưng chưa được sử dụng”- nhiều giáo viên than thở. Còn người dân nơi đây thì đã quen rồi, chị Ngân Thị Bảy (SN 1978) ở bản Chăm Puông cho biết: Chưa có điện lưới nên rất khó khăn cho sản xuất, sinh hoạt. Không có điện nên giờ nhà chị Bảy có máy xay xát vẫn chạy bằng dầu rất tốn kém. Chị Bảy mong muốn, cả bản này chỉ mong có điện lưới để đỡ vất vả hơn và có thể phát triển sản xuất.
Cách đó không xa, gia đình anh Bún Khăm (SN 1972) có nhà sát đường điện 35kV chạy qua vẫn phải thắp đèn chiếu sáng chạy bằng tuốc bin đặt ngoài khe suối. “Một tuốc bin điện này mỗi gia đình ở đây phải mua 2-3 triệu đồng, nhưng chỉ dùng để thắp sáng cho một bóng đèn tiết kiệm điện chứ không thể làm được gì hơn. Đó là chưa kể vào mùa mưa lũ, nước từ thượng nguồn đổ về, tuốc bin cũng bị cuốn trôi mất, người dân lại phải mất thêm tiền mua cái mới”- anh Bún Khăm cho biết.
Trao đổi với chúng tôi, ông Ngân Văn Mai- Trưởng bản Chăm Puông cho biết: Bản Chăm Puông có tất cả 210 hộ (trong đó có 142 hộ nghèo), chưa có điện lưới nên đời sống của bà con dân bản gặp rất nhiều khó khăn, thiệt thòi. Hiện cả bản phải dùng điện chạy bằng tuốc bin để thắp sáng. Tội nhất là các cháu nhỏ, tối đến ánh điện tù mù không thể học được. Vị trưởng bản Chăm Puông cho biết: Bà con trong bản buồn vì có đường điện chạy qua trên nóc nhà nhưng nhiều năm rồi mà người dân vẫn không được dùng điện lưới. “Tại sao nơi xa hơn lại có điện để dùng, còn người dân chúng tôi sống giữa hai công trình thủy điện lớn nhất nhì tỉnh Nghệ An lại phải mong mỏi điện?”- ông Mai nói.
Về vấn đề này, ông Cụt Văn Ninh- Bí thư Đảng ủy xã Lượng Minh cho biết: Đường điện đi vào xã Bảo Thắng, huyện Kỳ Sơn qua hai bản của xã Lượng Minh là bản Chăm Puông và bản Minh Thành. Huyện Tương Dương cũng đã có kế hoạch đưa vào nguồn vốn trung hạn, năm 2020 họ mới làm. “Lúc tổ thiết kế của đường điện 35kV vào xã Bảo Thắng bên huyện Kỳ Sơn đi đo đạc, tôi cũng đã trực tiểp đặt vấn đề xin họ làm hai trạm hạ thế ở đó nhưng không được họ chấp nhận vì là địa bàn của xã khác, huyện khác. Và đã nhiều năm trôi qua, người dân tại hai bản Chăm Puông và Minh Thành vẫn không có điện lưới để sử dụng, đó là một điều quá thiệt thòi cho bà con nơi đây”- ông Minh nói.
Trong khi đó, ông Kha Văn Ót- Phó Chủ tịch UBND huyện Tương Dương cho biết, mới rồi huyện có ra làm việc với Tập đoàn Điện lực Việt Nam và họ có hứa theo lộ trình đến năm 2020 sẽ cố gắng làm xong. Nhưng giờ cũng đã gần hết năm 2019 rồi, còn một năm nữa không biết sẽ như thế nào.
Được biết, không riêng gì Chăm Puông, toàn xã Lượng Minh còn 3 bản khác là Minh Thành, Minh Tiến, Xốp Cháo là những bản nằm “kẹt” giữa hai công trình thủy điện Bản Vẽ và Nậm Nơn nhưng đến thời điểm này vẫn chưa có điện lưới sử dụng.