Tưng bừng lễ hội Katê 2019 ở Nam Trung Bộ
Lễ hội Katê của đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn diễn ra từ ngày 27 đến 29/9. Lễ hội Katê là một trong những lễ hội dân gian độc đáo, đặc trưng, gắn liền với đời sống tâm linh, sinh hoạt tín ngưỡng, tôn giáo và lao động sản xuất của đồng bào Chăm, tập trung chủ yếu ở các tỉnh Nam Trung bộ.
Lễ hội Katê còn được gọi là Mbang Katê là một lễ hội của đồng bào dân tộc Chăm. Đây là một lễ hội dân gian thiêng liêng đặc sắc và rất quan trọng, tưởng nhớ đến những người đã khuất, tưởng nhớ đến các vị anh hùng dân tộc. Thường được tổ chức vào 1/7 theo lịch của người Chăm. Từ năm 2017, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công bố chứng nhận và đưa Lễ hội Katê vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể của quốc gia. Đó là sự đóng góp của đồng bào Chăm, của văn hóa Chăm vào nền văn hóa Việt Nam; Hàng năm tỉnh Ninh thuận đã tổ chức Lễ hội Katê không những bảo tồn văn hóa của đồng bào dân tộc Chăm, mà còn là cơ hội để quảng bá hình ảnh của địa phương đến du khách trong nước và nước ngoài.
Lễ hội Katê chính thức diễn ra tại các đền tháp Poklong Garai ở TP Phan Rang – Tháp Chàm vào sáng nay 28/9, với những nghi thức tín ngưỡng mang đậm sắc thái tâm linh, bắt đầu từ vị cả sư điều khiển nghi lễ, bà Bóng dâng vật tế, thầy cúng kéo đàn Kanhi hát mời các vị thần về dự lễ..
Trước đó, vào chiều 27/9, Lễ rước y trang Nữ thần Ponagar được tổ chức tại xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước. Theo tín ngưỡng của người Chăm, Nữ thần đã có công truyền dạy nghề ươm tơ, dệt vải, chăn nuôi cho bà con nên được suy tôn là “Mẹ xứ sở”. Sau nghi thức rước y trang, hàng trăm nghệ nhân Chăm cùng nhau ca múa để đón mừng lễ hội trong tiếng trống Ghinang, kèn Saranai say đắm lòng người. Sau khi tổ chức lễ ở các đền tháp, cư dân các làng Chăm cúng kính tại nhà, đồng thời tổ chức nhiều trò chơi dân gian như thi dệt thổ cẩm, đội nước, đá bóng, văn nghệ.
Lễ hội Katê năm 2019 tưng bừng diễn ra tại các đền, tháp và các làng Chăm Bàlamôn trên địa bàn các tỉnh tỉnh Nam trung bộ, tập trung chủ yếu ở tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận. Đây là lễ hội quan trọng nhất của đồng bào Chăm theo đạo Bà La Môn được tổ chức mỗi năm một lần, để tưởng nhớ các vị thần linh và dâng lễ vật cúng ông bà tổ tiên với lòng thành kính cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Trong những ngày diễn ra lễ hội, tại các làng, thôn người Chăm sinh sống nhộn nhịp hẳn lên bởi tiếng kèn Saranai, tiếng trống Ginăng cùng với điệu múa quạt của những thiếu nữ Chăm với trang phục truyền thống, làm say đắm du khách khi đến tham dự lễ hội.
Về dự Lễ hội Katê năm 2019, du khách được được trải nghiệm, thưởng thức các tiết mục ca múa nhạc đặc sắc tại tháp Po Klong Garai, hội thi văn hóa, văn nghệ dân gian Chăm; tìm hiểu nét văn hóa dân tộc Chăm qua những hình ảnh, hiện vật tại khu trưng bày tháp Po Klong Garai, Trung tâm Nghiên cứu Văn hóa Chăm, Bảo tàng tỉnh và thưởng thức những món ăn đặc trưng mang đậm nét văn hóa ẩm thực của đồng bào Chăm. Lễ hội Katê cũng là cơ hội để mọi người gần gũi, gắn bó, đoàn kết, thương yêu nhau hơn trong cuộc sống, là dịp để vui chơi, giải trí sau một năm lao động miệt mài.