Công trình xây dựng trái phép tại đèo Mã Pì Lèng nằm ngoài khu vực bảo vệ II
Theo Bộ VHTTDL, nhà nghỉ Panorama tuy nằm ngoài vùng bảo vệ II của danh thắng Mã Pì Lèng, nhưng theo Luật Di sản văn hóa, công trình ảnh hưởng xấu đến cảnh quan và môi trường thì phải có ý kiến thẩm định của cơ quan quản lý văn hóa vì vậy trách nhiệm này thuộc về UBND huyện Mèo Vạc và chủ đầu tư.
Tòa nhà xây dựng trái phép trên đèo Mã Pì Lèng.
Liên quan về Tòa nhà xây dựng trái phép trên đèo Mã Pì Lèng (huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang), ngày 5/10, Cục Di sản văn hóa (Bộ VHTTDL) đã có thông tin gửi các cơ quan báo chí.
Cụ thể, sau khi kiểm tra hồ sơ di tích, thông tin các cơ quan báo chí nêu và trên cơ sở nghiên cứu báo cáo của Sở VHTTDL tỉnh Hà Giang (Cục Di sản văn hóa nhận được ngày 4/10/2019), có thể thấy, Tòa nhà xây dựng trên đèo Mã Pì Lèng, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang nằm ngoài khu vực khoanh vùng bảo vệ II của Danh lam thắng cảnh quốc gia Mã Pì Lèng thuộc các xã Pải Lủng, Pả Vi, Xín Cái, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang (được xếp hạng tại Quyết định số 4194/QĐ-BVHTTDL ngày 16/11/2009 của Bộ trưởng Bộ VHTTDL).
Theo Luật Di sản văn hóa, tại Điều 32, khu vực khoanh vùng bảo vệ di tích cũng như việc xây dựng công trình bảo vệ và phát huy giá trị di tích được quy định cụ thể.
Thứ 1, các khu vực bảo vệ di tích bao gồm Khu vực bảo vệ I là vùng có các yếu tố gốc cấu thành di tích; Khu vực bảo vệ II là vùng bao quanh hoặc tiếp giáp khu vực bảo vệ I…
Thứ 2, các khu vực bảo vệ quy định tại khoản 1 Điều này phải được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định trên bản đồ địa chính, trong biên bản khoanh vùng bảo vệ của hồ sơ di tích và phải được cắm mốc giới trên thực địa.
Thứ 3, khu vực bảo vệ I phải được bảo vệ nguyên trạng về mặt bằng và không gian. Trường hợp đặc biệt có yêu cầu xây dựng công trình trực tiếp phục vụ việc bảo vệ và phát huy giá trị di tích, việc xây dựng phải được sự đồng ý bằng văn bản của người có thẩm quyền xếp hạng di tích đó. Việc xây dựng công trình bảo vệ và phát huy giá trị di tích ở khu vực bảo vệ II đối với di tích cấp tỉnh phải được sự đồng ý bằng văn bản của Chủ tịch UBND cấp tỉnh, đối với di tích quốc gia và di tích quốc gia đặc biệt phải được sự đồng ý bằng văn bản của Bộ trưởng Bộ VHTTDL. Việc xây dựng công trình quy định tại khoản này không được làm ảnh hưởng đến yếu tố gốc cấu thành di tích, cảnh quan thiên nhiên và môi trường - sinh thái của di tích.
Như vậy, việc xây dựng công trình nói trên không thuộc khu vực khoanh vùng bảo vệ khu vực I và khu vực II của di tích, không phải công trình bảo vệ và phát huy giá trị của di tích, do đó, phải chịu sự điều chỉnh của pháp luật về xây dựng và quy định của pháp luật khác có liên quan.
Cũng theo thông báo, theo quy định tại Điều 36 Luật Di sản Văn hóa “Khi phê duyệt dự án cải tạo, xây dựng các công trình nằm ngoài các khu vực bảo vệ di tích quy định tại Điều 32 của Luật này mà xét thấy có khả năng ảnh hưởng xấu đến cảnh quan thiên nhiên và môi trường – sinh thái của di tích thì phải có ý kiến thẩm định bằng văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về văn hóa, thể thao và du lịch”, vì vậy, nhằm khuyến cáo cơ quan quản lý nhà nước về di sản văn hóa ở địa phương về trách nhiệm quản lý, chủ động ngăn ngừa việc triển khai các dự án xây dựng có nguy cơ gây ảnh hưởng đến di sản, do công trình xây dựng gần khu vực bảo vệ II của Danh lam thắng cảnh Mã Pì Lèng, ngày 12/7/2019, Cục Di sản văn hóa đã có Công văn số 495/DSVH-DT đề nghị Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Giang chỉ đạo cơ quan chức năng phối hợp với chính quyền địa phương xác minh thông tin, kiểm tra quy trình, thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt đối với công trình xây dựng nói trên, có biện pháp bảo vệ Danh lam thắng cảnh Mã Pì Lèng theo Điều 36 nói trên của Luật di sản văn hóa.
Cho đến hiện nay, Bộ VHTTDL chưa nhận được bất kỳ văn bản nào của Tỉnh Hà Giang đề nghị có ý kiến thẩm định đối với công trình xây dựng tại khu vực đèo Mã Pì Lèng.
Theo kế hoạch, trong thời gian tới, Cục Di sản văn hóa sẽ tiếp tục phối hợp với Sở VHTTDL tỉnh Hà Giang thực hiện các biện pháp đảm bảo tuân thủ nghiêm quy định tại Luật Di sản văn hóa để tham mưu, đề xuất Bộ VHTTDL phương án xử lý về vấn đề này theo đúng các quy định của Luật di sản văn hóa.
Trước đó, theo thông tin từ UBND huyện Mèo Vạc (Hà Giang) cho biết nhà hàng, nhà nghỉ Panorama ở danh thắng quốc gia Mã Pì Lèng nằm ngay trên hẻm vực Tu Sản, được xây dựng từ năm 2018, đưa vào sử dụng đầu năm 2019. Nhà cao 6 tầng, nằm thoải theo sườn đèo, có 5 ban công lớn để du khách ngắm cảnh.
Cụ thể, từ sự tư vấn của nhiều chuyên gia, huyện Mèo Vạc đã kêu gọi các nhà đầu tư xây dựng điểm dừng chân ngắm vực Tu Sản, tạo điều kiện cho du khách tham quan.
Tháng 3/2018, Chủ tịch tỉnh Hà Giang giao huyện Mèo Vạc xây dựng điểm dừng chân ngắm hẻm Tu Sản, với nguyên tắc sử dụng tối đa nguyên liệu tại chỗ, không phá vỡ cảnh quan khu vực.
Nhà hàng, nhà nghỉ Panorama do bà Vũ Ngọc Ánh (người địa phương) làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, sau khi công trình hoàn thành, tháng 7/2019 Cục Di sản văn hóa (Bộ VTTDL) yêu cầu tỉnh Hà Giang kiểm tra quy trình, thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt hồ sơ xây dựng công trình.
Trước đó, theo báo cáo của Sở VHTTDL Hà Giang, công trình chưa có giấy chứng nhận đầu tư, dự án chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Bà Ánh chưa được cấp giấy chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng cây hàng năm sang đất thổ cư, xây dựng. Công trình cũng chưa có giấy phép xây dựng. Nhà hàng tuy nằm ngoài vùng bảo vệ II của danh thắng Mã Pì Lèng, nhưng theo Luật Di sản văn hóa, công trình ảnh hưởng xấu đến cảnh quan và môi trường thì phải có ý kiến thẩm định của cơ quan quản lý văn hóa. Tuy nhiên, nhà hàng này chưa có ý kiến của Sở VHTTDL Hà Giang và Bộ VHTTDL. Trách nhiệm này thuộc về UBND huyện Mèo Vạc và chủ đầu tư.