Anh chưa từng cấp giấy phép cho lao động phổ thông Việt Nam

Điều kiện để được làm việc ở châu Âu

Cụ thể, theo ông Liêm, hiện nay có hai hình thức để người lao động đi làm việc tại các nước châu Âu. Thứ nhất, thông qua các doanh nghiệp đã được Cục Quản lý lao động ngoài nước thẩm định và chấp thuận cho phép thực hiện hợp đồng cung ứng lao động. Đối với thị trường này, Cục Quản lý lao động ngoài nước đã thẩm định và chấp thuận hợp đồng cung ứng lao động tại 9 nước.

Thứ hai, người lao động đi làm việc ở nước ngoài bằng hình thức Hợp đồng cá nhân. Với hợp đồng này, người lao động phải đăng ký hợp đồng cá nhân với Sở LĐTB&XH các địa phương và đã được Sở LĐTB&XH các địa phương thẩm định và chấp thuận.

Theo ông Liêm, hình thức đi làm việc ở nước ngoài bằng hợp đồng cá nhân nghĩa là người lao động tự ký kết hợp đồng lao động với chủ sử dụng ở nước ngoài, trong trường hợp này, yêu cầu người lao động phải có các điều kiện như: Có trình độ ngoại ngữ đủ để đàm phán hợp đồng với chủ sử dụng nước ngoài (thường là thành thạo tiếng Anh hoặc tiếng bản địa); Có kỹ năng nghề đáp ứng yêu cầu của chủ sử dụng lao động (thường là các ngành nghề kỹ thuật bậc cao theo chuẩn nghề quốc tế hoặc kỹ sư); Người lao động tự chịu trách nhiệm với nội dung hợp đồng đã ký với chủ sử dụng lao động đảm bảo đúng với pháp luật của Việt Nam và nước tiếp nhận.

Tuy nhiên ông Liêm cũng nhấn mạnh cần phải lưu ý danh mục nghề và công việc cấm đi làm việc ở nước ngoài theo pháp luật Việt Nam nhằm đảm bảo quyền lợi ích hợp pháp và sức khỏe, nhân phẩm người lao động. Cụ thể: Nghề vũ công, ca sĩ, massage làm việc tại các nhà hàng, khách sạn hoặc các trung tâm giải trí; công việc phải tiếp xúc thường xuyên với chất nổ, chất độc hại trong luyện quặng kim loại màu (đồng, chì, thủy ngân, bạc, kẽm), tiếp xúc thường xuyên với mangan, điôxit thủy ngân; công việc tiếp xúc với nguồn phóng xạ hở, khai thác quặng phóng xạ các loại; công việc sản xuất, bao gói phải tiếp xúc thường xuyên với các hóa chất axit nitơric, natri sunfat, disunfua carbon, các loại thuốc trừ sâu, diệt cỏ, diệt chuột, sát trùng, chống mối mọt có độc tính mạnh; công việc săn bắt thú dữ, cá sấu, cá mập; công việc thường xuyên ở nơi thiếu không khí, áp suất lớn (dưới lòng đất, lòng đại dương); công việc liệm, mai táng tử thi, thiêu xác chết, bốc mồ mả.

“Người lao động đi làm việc ở nước ngoài bằng một trong hai hình thức trên đều cần phải có: Hợp đồng lao động; visa và giấy phép lao động hợp pháp do chính quyền nước tiếp nhận cấp (đảm bảo làm các công việc hợp pháp mà nước tiếp nhận có nhu cầu và cho phép tiếp nhận lao động nước ngoài)” - ông Liêm nhấn mạnh.

Cũng theo ông Liêm, điều kiện để người lao động đi làm việc ở nước ngoài (trong đó có các nước châu Âu) khi có đủ các điều kiện sau đây: Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; Tự nguyện đi làm việc ở nước ngoài; Có ý thức chấp hành pháp luật, tư cách đạo đức tốt; Đủ sức khoẻ theo quy định của pháp luật Việt Nam và yêu cầu của nước tiếp nhận người lao động; Đáp ứng yêu cầu về trình độ ngoại ngữ, chuyên môn, kỹ thuật, tay nghề và các điều kiện khác theo yêu cầu của nước tiếp nhận người lao động; Được cấp chứng chỉ về bồi dưỡng kiến thức cần thiết; Không thuộc trường hợp cấm xuất cảnh theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Lưu ý khi đi làm việc ở nước ngoài

Xung quanh vụ việc 39 người tử vong trong xe container ở Anh, sau khuyến cáo lao động Việt Nam không nên đi làm việc trái phép tại thị trường châu Âu, Cục Quản lý Lao động ngoài nước tiếp tục có cảnh báo các trường hợp đi nước ngoài làm việc trái phép tại một số thị trường có đông lao động Việt Nam đang làm việc như Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore.

Đối với thị trường Nhật Bản, theo quy định tư cách lưu trú hợp pháp đối với người lao động ở Nhật Bản đang được áp dụng chỉ gồm: Thực tập kỹ năng với thời gian lưu trú dài nhất là 5 năm; kỹ sư hay các ngành nghề có trình độ chuyên môn cao; kỹ năng đặc biệt (bắt đầu áp dụng từ tháng 4/2019) và du học. Do đó, Cục Quản lý lao động ngoài nước khuyến cáo những người có nhu cầu du học và làm việc tại Nhật Bản không nên sang theo các công ty phái cử không có giấy phép, không chi trả chi phí trước khi đi cao hơn quy định.

Đối với thị trường Hàn Quốc chỉ qua 3 kênh cung ứng chính là: Chương trình cấp phép việc làm (chương trình EPS), Chương trình thuyền viên làm việc trên tàu đánh cá và Chương trình lao động kỹ thuật cao (visa E7). Ngoài ra, từ năm 2018 Chính phủ đồng ý cho thí điểm đưa lao động thời vụ 3 tháng sang Hàn Quốc làm nông nghiệp thông qua hợp tác giữa hai địa phương hai nước. Do đó, người lao động muốn sang làm việc tại Hàn Quốc chỉ có thể tham gia vào một trong các chương trình trên, không thể đi bằng con đường nào khác.

Đối với thị trường Singapore, theo Cục Quản lý lao động ngoài nước thì pháp luật của Việt Nam không cho phép các doanh nghiệp đưa lao động đi làm việc ở nước này và các nước khác theo dạng hợp đồng tư vấn dịch vụ, hỗ trợ visa. Do đó, người lao động phải cảnh giác với các thông tin tuyển lao động sang Singapore làm việc.

Lê Bảo