Hồng treo gió
Mùa này, ở nhiều nơi từ Sơn La cho tới Cao Bằng, Hà Giang… bà con vào vụ thu hoạch trái hồng. Các loại hồng ở mỗi vùng miền đều có vị ngon riêng. Trong đó, hồng Đà Lạt đã tạo được thương hiệu và được du khách ưa chuộng. Thời gian gần đây, món hồng treo gió được nhiều người tìm kiếm.
Món hồng treo gió được chế biến rất cầu kỳ.
Từ lâu, hồng Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng) đã được nhiều người biết đến, và đã được bà con địa phương làm những món mứt hồng được nhiều du khách khi đến chợ Đà Lạt mua về làm quà. Tuy nhiên, khoảng 7 năm trở lại đây, những trái hồng Đà Lạt đã được khoác trên mình một thương hiệu mới. Theo đó, từ năm 2012, những nông dân sản xuất hồng gió từ Nhật Bản và các chuyên gia nông nghiệp của Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) tại Việt Nam đã đến Đà Lạt hướng dẫn cho hơn 100 hộ nông dân phương pháp chế biến hồng chỉ dùng nắng và gió tự nhiên.
Theo đó, thay vì bán cho thương lái, sau khi thu hoạch hồng về, bà con rửa sạch và phân loại. Những trái hồng được chọn là hồng tươi, trái màu vàng cam, cứng chắc tay, không dập, không có vết côn trùng cắn. Hồng được hái xuống với một đoạn cuống còn trên trái. Trái hồng phải to, đạt độ chín nhất định thì mới cho sản phẩm ưng ý và đạt chuẩn. Sau đó tiếp tục được rửa bằng nước sạch. Đến công đoạn gọt vỏ hồng cũng cần đảm bảo làm sao gọt vỏ mỏng nhất và không bị rụng cuống. Tiếp đó, trái hồng được vệ sinh sạch một lần nữa rồi đưa lên khay chuyển vào lò sấy khoảng 2 đến 3 tiếng đồng hồ. Sau khi sấy qua, hồng sẽ được treo lên bằng một sợi dây buộc vào cuống. Những quả hồng sẽ được treo cách nhau khoảng 25cm. Khoảng cách giữa các dây cũng được cách nhau khoảng 25cm để bảo đảm tỷ lệ hồng treo không quá dầy khiến gió cũng như ánh nắng chiếu không vào được.
Sau khi một mẻ hồng được treo lên, người nông dân sẽ buộc một tờ lịch đánh dấu số ngày của mẻ hồng đó. Những quả hồng gió sau khoảng 15 ngày sẽ teo nhỏ lại.
Một công đoạn khá cầu kỳ nữa để có món hồng treo gió ngon, đó là đến khi sờ quả hồng sẽ thấy có độ mềm, màu sắc chuyển xuống cam đậm có sắc nâu (do nhựa của hồng tiết ra) thì phải đeo găng tay nylon vào (cả hai tay) và tiến hành “mát-xa” cho quả hồng một cách từ tốn, nhẹ nhàng, bóp nhẹ để ruột hồng trở nên mềm hơn.
Sau khoảng 8 tuần thì những trái hồng đã có thể sánh duyên cùng những chén nước trà nóng.
Một số chủ cơ sở chuyên chế biến và hồng treo gió ở Đà Lạt cho biết, để làm ra những trái hồng sấy chuẩn vị còn phụ thuộc khá nhiều vào thời tiết, nhiệt độ và độ ẩm. Nếu chẳng may gặp trời mưa kéo dài một tuần không có nắng thì coi như mất trắng cả mẻ. Yêu cầu quan trọng của việc làm hồng treo gió là phải bảo đảm các yếu tố vệ sinh, nhà lồng không để cho côn trùng bay vào. Người nông dân muốn vào nhà lồng đều phải qua một quá trình tẩy trùng trên người mới được vào thăm.
Hiện nay, trong khi hồng sấy truyền thống có giá khoảng 200.000 - 250.000 đồng/kg thì hồng sấy treo theo công nghệ Nhật Bản được bán từ 400.000 - 450.000 đồng/kg nhưng không có đủ hàng để cung cấp cho thị trường do thời điểm gần Tết nhu cầu tiêu thụ lớn. Cũng cần lưu ý, để được 1kg hồng treo gió cần khoảng 5-7kg hồng tươi.
Chính vì giá trị của hồng sấy theo công nghệ Nhật Bản tăng cao so với cách làm truyền thống nên ngày càng có nhiều cơ sở sản xuất ra đời. Đặc biệt, đã có hợp tác xã hồng sấy gió tại thôn Đất Làng (xã Xuân Thọ, TP Đà Lạt) được nhiều du khách biết đến và đánh giá cao về chất lượng.