Bùng nhùng khu tái định cư Bờ Tây

Khu định cư Do Thái Givat Zeev ở thành phố Ramallah thuộc Khu Bờ Tây. Ảnh: AFP/TTXVN.

Trên thực tế, việc Israel xây dựng khu định cư người Do Thái tại Bờ Tây bị nhiều quốc gia lên án. Tuy nhiên, phía Mỹ gần đây đã ủng hộ việc làm này của Israel. Cụ thể, vào ngày 18/11, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuyên bố Mỹ ủng hộ quyền của Israel trong việc xây dựng các khu định cư của người Do Thái ở khu Bờ Tây.

Tuyên bố này đánh dấu sự đảo ngược chính sách của Mỹ trong vòng 40 năm qua đối với các khu định cư của Israel, khi bác bỏ quan điểm pháp lý của nước này từ năm 1978 cho rằng các khu định cư “không phù hợp với luật pháp quốc tế”. Cũng kể từ đó, 10 nước ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã ra thông cáo chung, trong đó khẳng định việc Israel mở rộng khu tái định cư tại khu Bờ Tây là bất hợp pháp và kêu gọi Israel ngừng ngay các hoạt động như vậy.

Tuy nhiên, gần 50 năm qua, Israel đã xây dựng hơn 120 khu định cư tại vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng. Tới nay, có khoảng nửa triệu người Do Thái đang sống tại các khu định cư tại Bờ Tây.

Trong khi tình hình Trung Đông vẫn đang rất căng thẳng thì việc Israel tiếp tục mở rộng khu định cư tại Bờ Tây được coi là “đổ dầu vào lửa”. Ngày 19/11, Tổng Thư ký Liên đoàn Arab (AL) Ahmed Aboul-Gheit đã lên án tuyên bố của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo (ngày 18/11) ủng hộ Israel xây dựng các khu định cư Do Thái tại đây. Theo đó, tuyên bố của Mỹ ủng hộ các khu định cư Do Thái tại Jerusalem và tại các vùng lãnh thổ chiếm đóng ở Bờ Tây là diễn biến tiêu cực. Thay đổi của Mỹ trong vấn đề này có thể thúc đẩy những người định cư Do Thái có các hành động bạo lực hơn chống lại người Palestine; làm suy giảm mọi triển vọng đạt được hòa bình tại đây.

Giới quan chức lãnh đạo AL cũng cho rằng, quan điểm của chính quyền Mỹ trong vấn đề xung đột Israel-Palestine trong hai năm qua và gần đây nhất về việc Israel xây dựng khu tái định cư tại Bờ Tây sẽ không mang đến bất kỳ nền hòa bình, an ninh hay bình thường quan hệ giữa Israel với các nước Arab.

Cũng trong ngày 19/11, Bộ Ngoại giao Đức cho biết Berlin cùng các nước đối tác trong Liên minh châu Âu (EU) ủng hộ một giải pháp đàm phán cho cuộc xung đột giữa Israel và Palestine, đồng thời coi các khu định cư của người Do Thái ở khu Bờ Tây là vi phạm luật pháp quốc tế. Điều đó cũng có nghĩa là cùng với Anh, EU không đồng tình với quan điểm của Mỹ. Bộ Ngoại giao Đức cũng cho biết, Berlin cùng với các đối tác EU ủng hộ “một giải pháp đàm phán được hai bên chấp thuận,” đáp ứng nhu cầu chính đáng của cả Israel và Palestine.

Tiếp theo, ngày 20/11, Phó Trưởng phái đoàn thường trực của Đức tại LHQ, ông Jurgen Schulz, đã thay mặt các nước Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ đọc thông cáo chung tại trụ sở LHQ ở New York; nêu rõ các hành động mở rộng khu tái định cư của Israel là bất hợp pháp, đồng thời kêu gọi Israel chấm dứt ngay các hành động này.

Các nước Bỉ, Cote d’Ivoire, Cộng hòa Dominicana, Guinea Xích đạo, Đức, Indonesia, Kuwait, Peru, Ba Lan và Nam Phi hiện là 10 Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ.

Như vậy, đây là lần thứ 2 kể từ năm 1978, các nước Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ đã ra thông cáo phản đối việc Israel mở rộng việc xây dựng khu tái định cư của Israel tại Bờ Tây.

Về phía Israel, ngày 20/11, giới chức Israel đã đóng cửa trụ sở kênh truyền hình Palestine TV và một văn phòng của Bộ Giáo dục Palestine tại Jerusalem - thành phố mà Israel tuyên bố là thủ đô của nước này bất chấp sự phản đối của cộng đồng quốc tế. Đây là động thái tiếp theo kể từ ngày 15/9, Chính phủ nước này đã phê chuẩn một khu định cư mới ở khu Bờ Tây, và Thủ tướng Benjamin Netanyahu thề sẽ sáp nhập các khu tái định cư của người Do Thái ở Bờ Tây.

Thế Tuấn