Sách giáo khoa Công nghệ giáo dục sẽ ra sao?
Đó là kết luận của Thứ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Hữu Độ tại buổi đối thoại giữa Bộ GDĐT với GS.TSKH Hồ Ngọc Đại, PGS.TS Nguyễn Kế Hào (Trung tâm Công nghệ Giáo dục) diễn ra sáng 3/1 tại Hà Nội.
2 tập sách Tiếng Việt của bộ sách Công nghệ giáo dục.
Quy trình đúng, đề nghị vận dụng linh hoạt hơn
Mở đầu buổi đối thoại, TS Thái Văn Tài- Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ GDĐT) cho biết: Việc tiếp nhận hồ sơ đăng ký thẩm định sách giáo khoa (SGK), thành lập Hội đồng Thẩm định (HĐTĐ) quốc gia, quá trình thẩm định đều diễn ra đúng quy định. Thành viên HĐTĐ có 15 ngày nghiên cứu SGK độc lập, sau đó có các buổi làm việc chung và nghe đối thoại của tác giả. Các thành viên tiếp tục làm việc độc lập và tiến hành bỏ phiếu. Sau đó, Hội đồng gặp gỡ thông báo cho tác giả SGK ý kiến đánh giá của hội đồng. Trong quá trình thẩm định, có 2 lần tác giả được gặp, nghe ý kiến, đối thoại với hội đồng.
Đợt thẩm định đầu tiên có 49 bản thảo SGK đăng ký, trong đó có 38 bản thảo được Hội đồng đánh giá đạt, 11 bản thảo không đạt ở cả vòng 1 và 2. Những SGK đạt tiếp tục được rà soát, tham vấn ý kiến các cơ quan liên quan trước khi trình Bộ trưởng Bộ GDĐT phê duyệt. Đến nay, có 32 SGK được phê duyệt.
Bộ GDĐT thành lập Hội đồng Thẩm định chương trình thực nghiệm theo 2 vòng. Hội đồng đã trình Bộ trưởng kết quả đánh giá vòng 1 chương trình thực nghiệm phù hợp với chương trình hiện hành và cho phép thực hiện một năm trước khi chương trình giáo dục phổ thông mới triển khai. Ở vòng 2, Hội đồng cũng khẳng định có một số ý kiến góp ý từ vòng 1 đã được tác giả sửa chữa, nhưng còn một số nội dung chưa sửa chữa.
PGS.TS Nguyễn Kế Hào cho biết, ông và nhiều phụ huỵnh, học sinh cho rằng bộ sách Công nghệ Giáo dục của GS.TSKH Hồ Ngọc Đại tốt, tạo điều kiện để phát huy khả năng của mỗi học sinh. Việc dạy và học theo sách này đảm bảo an toàn, hiệu quả. Bộ sách Công nghệ Giáo dục bị loại khiến dư luận quan tâm, nhiều người bức xúc.
PGS.TSKH Nguyễn Kế Hào đề nghị dựa trên kết luận của các HĐTĐ nhưng làm việc theo tinh thần mới, cởi mở hơn. Các chỉ báo được vận dụng linh hoạt để giữ được bản sắc riêng của mỗi bộ sách.
“Mỗi bộ sách cần đảm bảo chuẩn đầu ra của từng lớp, cấp học. Việc đánh giá thực tiễn cần được chú trọng. Đây là thước đo đáng tin cậy, không thể thiếu trong đánh giá sách, hoạt động dạy và học ở cấp tiểu học” - PGS. TS Nguyễn Kế Hào nói. Ông kiến nghị không nên loại những cuốn sách này mà đưa vào giảng dạy ở các trường trong năm học mới.
Sách Công nghệ giáo dục sẽ ra sao?
GS.TSKH Hồ Ngọc Đại cho biết, ông đến cuộc đối thoại này chỉ muốn được xác nhận bộ sách Công nghệ giáo dục của mình được sử dụng cho năm học mới. Khi bộ sách bị loại trong đợt thẩm định đầu tiên, ông không oán trách thành viên của Hội đồng, vì họ làm theo trách nhiệm của mình.
GS Hồ Ngọc Đại nói bộ sách của ông là công trình nghiên cứu khoa học nghiêm túc suốt 40 năm. Phương pháp này đặt câu hỏi: Học sinh cần gì và làm thế nào để có được điều đó. Cuốn sách đã được ông sửa chữa và hoàn thiện suốt thời gian qua, đến giờ đã hoàn thiện. Ông khẳng định sẽ chịu trách nhiệm với những gì viết ra và không thể sửa chữa.
PGS Trần Kiều - Chủ tịch HĐTĐ môn Toán cho rằng, khi có Chương trình mới, sẽ có những SGK mới phù hợp với Chương trình. Có những cuốn SGK rất hay nhưng vẫn phải ngừng. Không thể lấy việc có nhiều học sinh đang học để yêu cầu được tiếp tục. Nhiều bộ sách khác cũng có hơn một triệu học sinh sử dụng nhưng cũng hết hiệu lực khi thay đổi chương trình. Người viết sách, khi cùng chung sân chơi, cần tuân thủ luật.
Ý kiến cụ thể về SGK Toán 1 của GS.TSKH Hồ Ngọc Đại, PGS Trần Kiều cho rằng sách làm đảo lộn toàn bộ cấu trúc, khung Chương trình Giáo dục phổ thông mới, khi mang kiến thức từ lớp 6 và 8 xuống cấp tiểu học. Ông đề nghị GS Hồ Ngọc Đại nên viết lại theo sự gợi ý của Chủ tịch Hội đồng.
GS Trần Đình Sử - Chủ tịch HĐTĐ môn Tiếng Việt cho rằng: “Tham gia HĐTĐ chúng tôi không “gật”, “lắc” mà gợi ý để tác giả bám sát chương trình. Chúng tôi đủ tư cách để làm công việc hệ trọng như thế”.
Kết luận buổi đối thoại, Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ thông tin Bộ đã làm theo Nghị quyết của Quốc hội. Vì thế trong quy định thẩm định SGK, hồ sơ SGK gửi lên thẩm định đã phải có thực nghiệm rồi. Về kiến nghị của PGS. TS Nguyễn Kế Hào đánh giá bộ sách Công nghệ Giáo dục theo một cách khác, Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ cho biết chương trình là gốc, chỉ có một chương trình thống nhất trên toàn quốc. SGK có thể điều chỉnh hàng năm.
“Để tạo ra sự công bằng giữa các bộ sách, cần xây dựng tiêu chuẩn, tiêu chí thống nhất trên toàn quốc. Vì vậy, đề xuất của PGS Nguyễn Kế Hào rất khó thực hiện. Chương trình đổi mới SGK thay đổi từ mục tiêu thì nội dung phải thay đổi”- Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ thông tin.
Như vậy, buổi đối thoại vẫn chưa đi đến thống nhất giữa Bộ GDĐT và tác giả bộ sách Công nghệ giáo dục. Tiếp theo đây, lãnh đạo Bộ GDĐT cũng ghi nhận, tổng hợp ý kiến của GS.TSKH Hồ Ngọc Đại, PGS.TS Nguyễn Kế Hào để báo cáo Chính phủ.
“Điểm mạnh của SGK Toán 1 của GS Đại là tập huấn giáo viên rất kĩ, là cách thiết kế tổ chức dạy học làm cho học sinh được học tích cực”- GS.TS Lê Anh Vinh, Phó Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, đồng thời là tác giả môn Toán của một nhóm viết SGK khác chia sẻ tại buổi đối thoại. GS Vinh bày tỏ ông thích cách tiếp cận của GS Đại ở sách Toán nhưng nên chỉnh sửa để giúp học sinh tự học nhiều hơn.