'Dịch vụ' đổi tiền lẻ lại nóng

Một quảng cáo trên mạng “dịch vụ” đổi tiền lẻ.

Tại thời điểm này, trên mạng internet công khai dịch vụ đổi tiền lẻ, với những lời mời chào hết sức hấp dẫn, cam kết giao hàng tận nơi. Chỉ cần gõ từ khóa “đổi tiền lẻ” sẽ lập tức hiện ra cả trăm địa chỉ.

Các loại tiền mệnh giá 10.000 đồng, 20.000 đồng đến 100.000 đồng được đổi nhiều nhất vì phục vụ số đông người mừng tuổi. Tuy nhiên, các loại tiền mệnh giá nhỏ từ 1.000 đồng, 2.000 đồng hay 5.000 đồng cũng “hot” nhằm phục vụ cho việc đi lễ chùa và công đức.

Một quy định bất thành văn là khi đổi tiền mệnh giá thấp thì phí đổi tiền càng cao. Theo một người làm “dịch vụ” tại khu vực chùa Láng (Hà Nội), thì muốn đổi tiền mệnh giá 500 đồng thì tỉ lệ “chiết khấu” là 50%. Có nghĩa là muốn có 500.000 đồng tiền mệnh giá 500 đồng thì người đổi phải bỏ ra 1.000.000 đồng.

Còn tại các điểm “đổi tiền lẻ”- kể cả việc rao trên mạng- đều thu mức phí từ 10% đến 20%, 30%, tùy theo mệnh giá. Tại một địa chỉ có tên “Chợ cư dân” cho biết sẵn sàng phục vụ người có nhu cầu đổi tiền lẻ tại khu vực quận Thanh Xuân (Hà Nội), rao rằng họ có sẵn tiền các mệnh giá từ 1.000 đồng cho đến 100.000 đồng mới tinh, nguyên cọc, nguyên seri. Mức phí đổi tiền cho một tệp polyme 100 tờ sẽ từ 3%, 4%, 6%, 7% đến 8% tương ứng với các mệnh giá 200.000 đồng, 100.000 đồng, 50.000 đồng, 20.000 đồng và 10.000 đồng. Với tiền giấy, phí đổi tiền cho một tệp 1.000 tờ tăng lên 10% với mệnh giá 5.000 và 2.000 đồng, lên 13% với mệnh giá 1.000 đồng và cao nhất là 270% với mệnh giá 500 đồng. Đây được cho là địa chỉ đổi tiền thu phí “mềm” nhất. Nhưng nếu tính ra,nếu đổi 50.000 đồng tiền 500 đồng, người đổi phải “gánh” gần 150.000 đồng tiền phí.

Tết năm nay, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục không in mới tiền mệnh giá nhỏ (dưới 10.000 đồng). Chính vì thế dịch vụ đổi tiền lẻ đã nóng rất sớm. Nhất là ở Hà Nội, phí đổi tiền cao ngất ngưởng và đe dọa sẽ còn tăng thêm kể từ thời điểm 23 tháng Chạp (ngày Ông Công, Ông Táo).

Những ngày này, khu vực Phủ Tây Hồ, chùa Hà, chùa Trấn Quốc, Quán Thánh… rất dễ đổi được tiền lẻ, nếu chấp nhận mức phí cao. Với tiền mệnh giá 100.000 đồng, mức phí trung bình là “10 ăn 8”, có nghĩa là bỏ ra 1.000.000 đồng sẽ nhận về 800.000 đồng. Còn với tiền mệnh giá 50.000 đồng là “10 ăn 7” (bỏ ra 1.000.000 đồng nhận về 700.000 đồng). Người đổi cho biết, muốn bao nhiêu cũng có.

Tính đến nay, đã 6 năm liền Ngân hàng Nhà nước không phát hành tiền lẻ mới có mệnh giá dưới 10.000 đồng trong dịp Tết Nguyên đán. Ngân hàng Trung ương thậm chí từng có văn bản nghiêm cấm cán bộ ngân hàng tiếp tay, cung cấp các loại tiền mới cho các đối tượng kinh doanh đổi tiền hưởng chênh lệch, kể cả việc lựa chọn những đồng tiền đã qua lưu thông nhưng còn mới để tập hợp thành thếp, bó. Tuy nhiên, “thị trường” vẫn không hề thiếu những bó tiền mệnh giá thấp, mới tinh để đổi ăn chênh lệch. Còn người đổi tiền, biết sai nhưng vẫn làm vì lợi nhuận khủng. Vậy lực lượng chức năng ở đâu? Hay là họ đã quên Nghị định 96/2014 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng: Xử phạt với mức phạt lên tới 40 triệu đồng đối với cá nhân và chế tài phạt gấp đôi đối với tổ chức.

Chỉ cần gõ từ khóa “tiền giả” trên thanh tìm kiếm của Facbook sẽ thấy hàng loạt tài khoản bán tiền giả với tên gọi “Tiền giả”, “Bán tiền giả ba miền”, “Tiền giả uy tín”, “Tham gia nhóm là có tiền”… với nhiều lời mời gọi hấp dẫn. Một chủ tài khoản (LeYenNhi) ghi: “Tiền Giả Như Thật Giống 99%, Giao Dịch Trực Tiếp Không Cọc Uy Tín Tỉ Lệ 1 đổi 10, 2 đổi 30, 5 đổi 70. Liên Hệ Zalo 0779.....”. Một tài khoản khác (TienTien): “Tiền giả như thật 100%, 1 triệu ăn 10 triệu, liên hệ 098...”.

Pháp luật quy định người in ấn, rao bán tiền giả là vi phạm pháp luật hình sự. Còn người mua tiền giả là để lừa đảo người khác cũng bị truy tố hình sự.

Đỗ Quang Ngọc - Minh Phương