Vụ Iran bắn nhầm máy bay của Ukraina: Sau căng thẳng là khẩu chiến
Những căng thẳng có tính chất “tâm điểm Trung Đông” đang có dấu hiệu bùng phát trở lại sau những động thái hợp tác điều tra ban đầu về vụ việc Iran bắn nhầm máy bay dân dụng của Ukraina khiến 176 người thiệt mạng. Lần này, căng thẳng “được xới tung” lên từ giới truyền thông Ukraina, theo cách gọi của hãng tin MEHR.
Hiện trường vụ máy bay rơi làm 176 người thiệt mạng.
“Đoạn băng phơi bày sự thật”
Truyền thông Ukraina ngày 4/2 đồng loạt đăng tải một đoạn băng về sự cố máy bay rơi ngày 8/1 và coi đó là “một phần sự thật được phơi bày”. Đoạn băng được phát có nội dung ghi lại cuộc trò chuyện bằng tiếng Ba Tư giữa phi công của hãng hàng không Iran Aseman Airlines và đài kiểm soát không lưu vào hôm xảy ra sự cố.
Theo diễn tả của truyền thông của Ukraina, viên phi công trong đoạn băng lúc đó đang điều khiển máy bay từ Shiraz tới Tehran, đồng thời thông báo với đài kiểm soát không lưu về vụ nổ mà ông chứng kiến.
Đoạn băng lột tả đoạn hội thoại của viên phi công khi báo cáo về đài kiểm soát không lưu khi nhìn thấy vụ việc: “Có nhiều đốm sáng giống như một quả tên lửa. Điều gì đang xảy ra vậy ?”.
Khi được kiểm soát không lưu yêu cầu mô tả các khoảng cách địa lý và diễn biến, viên phi công trả lời rằng ông đã thấy đốm sáng từ sân bay Payam, gần nơi Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) phóng tên lửa Tor M-1. Đài kiểm soát không lưu cho biết họ không nhận được thông báo nào.
Các hãng truyền thông của Ukaraina sau khi trích dẫn nguyên vẹn đoạn băng đã gọi cách mà Iran cố tình che giấu vụ việc là “tiếp tay cho tội ác”.
Các căng thẳng phản đối Iran trong dư luận tại đất nước này được đẩy lên cao trào khi đích thân Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã lên truyền hình khẳng định Iran đã biết về vụ bắn nhầm máy bay dân sự của Ukraine nhưng không dám công bố sự thật.
Foxnews trong một phóng sự ngắn đã trích dẫn lời của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy: “Đoạn ghi âm cho thấy phía Iran ngay từ đầu đã biết máy bay của chúng ta bị trúng tên lửa.
Đặc biệt, người đứng đầu chính quyền Kiev cũng yêu cầu Tehran ngay lập tức trao hộp đen máy bay cho chính phủ của ông tiếp tục điều tra vụ việc.
Đoạn băng là “tin tuyệt mật”
Ngay lập tức, các động thái đáp trả của truyền thông Iran cho rằng việc truyền thông Ukraine công bố đoạn ghi âm trên là “không chuyên nghiệp”. Đoạn băng được phát nằm trong một báo cáo tuyệt mật được Tehran bàn giao cho các quan chức Ukraine trong các động thái hợp tác điều tra và giải quyết sự cố.
Đoạn băng được truyền thông Ukraina phát công khai cũng tạo ra sự giận dữ từ phía chính quyền Iran. Ông Hassan Rezaeifar, người đứng đầu nhóm điều tra Iran tỏ ra giận dữ: “Chúng tôi sẽ không cung cấp bất cứ tài liệu nào cho Ukraine nữa. Hành động này của Kiev khiến chúng tôi không muốn cung cấp thêm bằng chứng cho họ - hãng tin MEHR trích dẫn lời ông Hassan Rezaeifar hôm 4/2.
Các hoạt động hợp tác chia sẻ thông tin, trong đó các thông tin tình báo tuyệt mật giữa Iran và Ukaraina để điều tra được thiết lập 3 ngày sau sự cố xảy ra, ngày 11/1. Trong một thông cáo phát đi, Bộ tham mưu Vệ binh Cách mạng Iran cuối cùng cũng khẳng định đây là sai sót không chủ ý của con người.
Tuy nhiên, do không thể tự giải mã được hộp đen, phía Iran an đề nghị Mỹ, Pháp gửi các thiết bị hỗ trợ vì không thể tự tải dữ liệu từ hộp đen của chiếc máy bay Ukraine bị bắn nhầm.
Cục Hàng không Dân dụng Iran cho rằng họ không có đủ những thiết bị cần thiết để giải mã hộp đen máy bay Boeing 737-800 do Mỹ chế tạo. Đến thời điểm hiện tại, Ukraina vẫn liên tục thúc giục Iran sớm bàn giao hộp đen nhưng việc “Iran gọi Ukraina đã vi phạm “các nguyên tắc hợp tác về tin tuyệt mật” đang vô tình ngăn chặn động thái tiếp theo từ phía Iran.
Trong một diễn biến khác, Tổng thống Ukraine Zelenskiy bày tỏ không hài lòng với khoản bồi thường ban đầu của Iran cho gia đình các nạn nhân thiệt mạng trong vụ bắn nhầm máy bay. “Về phía Iran, họ ngay lập tức bồi thường cho chúng tôi số tiền là 80.000 USD cho mỗi gia đình. Nó quá ít. Chúng tôi sẽ yêu cầu số tiền lớn hơn”- Tổng thống Ukraine Zelenskiy nói.