Khống chế sợ hãi bằng hiểu biết

“Lo lắng và sợ hãi trước một điều gì đó bất ngờ sắp đến, một bất trắc sắp xảy ra hoặc một việc gì đó không mong chờ? Có chứ, Giao cũng có khi mất bình tĩnh, lo lắng quá đà, đó là cảm xúc dễ hiểu của con người chúng ta khi vũ trụ luôn xoay chuyển, mọi vật thiên biến vạn hóa và tất yếu sẽ có những điều xảy đến không theo lẽ thông thường khiến ta bất an.

Thế nhưng, trước một vấn đề nào đó xảy ra, điều chúng ta cần làm là giải quyết nó, đối mặt với nó, chứ sợ hãi không có giúp gì cho chúng ta cả.

Có một sự thật là những căng thẳng, lo âu và hoảng loạn mà nỗi lo sợ gây nên cho chúng ta thậm chí còn lớn hơn chính những nguyên nhân thực tế khiến chúng ta thấy lo sợ. Chúng là những kẻ “đeo bám” dai dẳng, ngấm ngầm ăn mòn sự dũng cảm và che đậy đi tài năng trong chính chúng ta.

Vậy thì điều đầu tiên cần làm là chế ngự nỗi sợ hãi.

Và chúng ta nên làm gì?

Đầu tiên tôi sẽ tự nhủ rằng dù nỗi sợ hãi có lớn thế nào, thì nó cũng sẽ phải chấm dứt. Không có gì là mãi mãi, kể cả nỗi sợ hãi hay bất trắc của chúng ta. Kế đó là trang bị “vũ khí”. Nếu bạn càng hiểu biết nhiều, bạn càng ít lo sợ. Tiếp đến là Giao sẽ ngồi lại để phân tích nỗi sợ của mình và xác định những lo lắng đó là gì. Điều quan trọng nhất là: đối diện với sự việc, đối diện với nỗi sợ hãi. Và Giao sẽ cố gắng giữ tinh thần dũng cảm này cho mọi việc khác tương tự.

Sự sợ hãi, lo lắng quá mức làm chúng ta bị thui chột ý chí, làm mờ đi lý trí, nó ăn mòn đi lòng dũng cảm và có khi khiến chúng ta không nhận ra được phương hướng. Đôi khi đối diện một sự việc không quá to tát nhưng sự sợ hãi lấn át làm chúng ta như “chiến sĩ chưa ra trận đã rơi gươm”, “tự mình dọa mình” mà sợ, mà co rúm và lùi bước.

Và trong khi chúng ta đang bận loay hoay với nỗi sợ thì nhiều việc vẫn chưa giải quyết được. Rõ ràng, nỗi sợ hãi lo lắng thái quá của chúng ta không giúp ích được gì cho việc giải quyết vấn đề, thậm chí còn làm phí hoài thời gian, tạo ra những rắc rối không đáng có cho quá trình xử lí vấn đề ấy.

Sự hiểu biết thực sự là “vũ khí” quan trọng nhất trong việc chế ngự tâm lý sợ hãi và kế đó nó cũng chính là “công cụ hỗ trợ” trong xử lí khủng hoảng.

Thật sự thì không ai đủ giỏi để có thể hiểu biết hết tất cả. Nhưng ít ra, bạn phải biết về những gì bạn làm hoặc sẽ làm. Khi bị giới hạn thông tin, sự hoài nghi sẽ thống trị bạn, bạn trở nên căng thẳng và bất an về hệ quả của những hành động mà bạn thực hiện bởi bạn không chắc chúng sẽ dẫn đến đâu. Sự thiếu hiểu biết cũng khiến bạn sợ thay đổi, sợ những điều mình chưa biết, và sợ phải thử những điều mới hoặc khác biệt.

Thế thì, việc thu thập nhiều thông tin hơn và tốt hơn về một chủ đề cụ thể giúp nâng cao sự dũng cảm và tự tin của bạn trong lĩnh vực đó. Bạn có thể thấy điều này tại những thời điểm trong cuộc sống khi mà bạn không có bất cứ nỗi sợ nào vì bạn biết bạn đang làm điều gì. Bạn cảm thấy mình có đủ trình độ, khả năng và hoàn toàn có thể xử lý với bất cứ điều gì xảy ra trong cuộc sống.

Như thế đó, đối diện một vấn đề mới có “tính sát thương” cao như dịch nCoV, điều đầu tiên tôi cần làm tìm hiểu thông tin từ các nguồn tin chính thống về lĩnh vực này để lấp đầy sự tự tin cho mình, không có chỗ cho sự sợ hãi len lỏi”.

Mới đây, một nam ca sĩ và hai nữ diễn viên khá nổi tiếng trong làng giải trí Việt đã đăng tải những thông tin sai sự thật về dịch bệnh virus corona. Giữa lúc cơn sốt khẩu trang đang diễn ra tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh thì những “người của công chúng” lại đăng tải những thông tin không chính xác liên quan đến bệnh dịch đã khiến cho không ít người thêm hoang mang. Có thể nói là giữa lúc cả nước đang chung tay đối phó với dịch bệnh thì những thông tin gây nhiễu như thế đã khiến tình hình dịch bệnh trở nên phức tạp hơn.

Và đúng là có một bộ phận người dân lại dễ tin vào những điều quá sự thật, những luồng tin trái chiều chưa có sự xác thực, hoăc thậm chí đó là phát ngôn chủ quan của người nổi tiếng. Bản thân Giao thấy rằng, có những thời điểm các nguồn tin đáng tin cậy có khi lép vế hẳn với fakenews vì không mấy ai tìm kiếm tin chính thống để xác thực.

Thật vui vì các trường hợp trên Cơ quan Công an đã yêu cầu họ gỡ bỏ, xử phạt về hành vi cung cấp nội dung sai sự thật theo quy định tại Nghị định 174/2013 NĐ/CP. Có như thế mới phần nào kiểm soát được những thông tin sai lệch trên mạng xã hội, giảm bớt sự hoang mang của người dân trong tình thế hiện nay.

Những người thực hiện các chương trình trên sóng VOVFM89Mhz như tôi trong thời điểm hiện tại, mỗi sáng khi ngồi biên tập, khi dẫn chương trình trên sóng đều mang tâm thế của một người dân đang thấp thỏm lo lắng trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh viêm hô hấp cấp do virus corona chủng mới gây ra. Chúng tôi biết họ cần nguồn tin chất lượng và đáng tin cậy.

Thế nên, trong bản tin tổng hợp của chúng tôi những ngày này liên tục cập nhật về các hoạt động của lãnh đạo, các cấp, ngành y tế và các sở ngành liên quan trong công tác phòng chống dịch. Các thông tin về dịch bệnh được kiểm chứng với con số cụ thể. Trong mục Tư vấn sức khỏe cộng đồng, chúng tôi sẽ có những lưu ý để người dân có thể chăm sóc bản thân và gia đình tốt hơn, đề phòng dịch. Qua đó chúng tôi hi vọng người dân có thể tích lũy được những kiến thức tốt nhất, chính xác về dịch bệnh này tránh hoang mang thái quá, cũng như sẽ có phương án bảo vệ sức khỏe cho mình và người thân của mình”.

“Minh bạch thông tin là điều đầu tiên mà Giao nghĩ cần thiết khi có bất kì dịch bệnh nào xảy ra. Các thông tin được công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng sẽ giúp người dân yên tâm, tin tưởng vào các biện pháp ứng phó, phòng chống dịch từ cơ quan có thẩm quyền. Bên cạnh đó, khi nguồn tin chính thống đã được công bố, thu hút sự quan tâm của người dân, thỏa mãn sự tò mò cũng như trấn an được họ thì các luồng thông tin tự phát, tin giả không có cơ hội lan truyền rộng rãi.

Theo tôi thì mỗi người dân nên là người dùng mạng xã hội thông thái để cập nhật những thông tin có ích, đáng tin cậy trên các loại hình báo chí chính thống. Tránh để làm “con mồi” cho các trang mạng đưa tin giả, tin sai sự thật và tự chuốc nỗi sợ hãi, hoang mang không đáng có. Như Giao đã chia sẻ, việc cập nhật kiến thức để hiểu rõ về dịch bệnh giúp chúng ta có sự tự tin khống chế nỗi sợ, tự có biện pháp bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình, dũng cảm đối diện và linh hoạt xử lí khoa học khi có tình huống bất khả kháng xaỷ ra.

Hãy khống chế nỗi sợ hãi của chính mình bằng sự hiểu biết!.

Việt Quỳnh (thực hiện)