Họa sĩ Trần Lưu Hậu: Về miền vô sắc

Chân dung tự họa của họa sĩ Trần Lưu Hậu.

Họa sĩ Trần Lưu Hậu sinh năm 1928. Cả cuộc đời học vẽ, dạy vẽ tại Đại học Mỹ thuật Việt Nam và sáng tác, khối lượng tranh của họa sĩ Trần Lưu Hậu chưa thể thống kê số lượng tranh là bao nhiêu.

Họa sĩ Trần Lưu Hậu là gạch nối giữa thế hệ họa sĩ thời Mỹ thuật Đông Dương và thế hệ họa sĩ thời chống Mỹ. Học mỹ thuật ở Việt Nam chưa đủ, ông còn học mỹ thuật tại Học viện Mỹ thuật Surikov, Moscow, Liên Xô. Từ 1962 - 1989, ông giảng dạy tại Đại học Mỹ thuật Hà Nội.
Ông có nhiều triển lãm cá nhân, triển lãm nhóm trong nước và ở Liên Xô, Bulgaria, Đức, Séc và Slovakia, Singapore, Pháp, Hồng Kông. Tác phẩm của ông có mặt trong bộ sưu tập của Bảo tàng Quân đội, Bảo tàng Mỹ thuật Quốc gia, Bảo tàng Phương Đông ở Ba Lan và Liên Xô cũ. Tranh của ông nằm trong bộ sưu tập cá nhân của những người yêu nghệ thuật, trong kho tranh của các nhà đấu giá quốc tế như Sotheby’s, Christie’s và phòng tranh, bảo tàng mỹ thuật nhiều nước.

Xu hướng biểu hiện, trừu tượng đi nhiều vào trong các sáng tác của họa sĩ Trần Lưu Hậu sau này. Họa sĩ Vũ Lâm nhận xét: Việc phá bỏ đề tài hiện thực, tư tưởng vẽ hiện thực đó của họa sĩ Trần Lưu Hậu như một bước đổi mới âm thầm, kích thích các họa sĩ trẻ thế hệ sau “bung” tiếp. Nhiều họa sĩ thành danh thời kỳ tiền đổi mới và sau này, công nhận ông là một bậc thầy âm thầm, qua công việc, qua những lời bình luận ngắn gọn. Trần Lưu Hậu đã khai mở cho những sáng tác của họ, cho một quan niệm thẩm mỹ mới mẻ, trở về những vẻ đẹp đời thường, bình dị, tự sự cá nhân chứ không phải cái minh họa tập thể”.

Không chỉ ghi dấu ấn ở sáng tác, Trần Lưu Hậu là thầy của nhiều họa sĩ thành danh như Lê Anh Vân, Thành Chương…

Ngoài ra, họa sĩ Trần Lưu Hậu còn tham gia thiết kế mỹ thuật cho nhiều vở như: Âm mưu và tình yêu, Con cáo và chùm nho, Đại đội trưởng của tôi, Nguyễn Trãi ở Đông Quan…

Huy Văn