Vị tướng 90 tuổi đau đáu về cuộc chiến Vị Xuyên

Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy phát biểu tại lễ ra mắt cuốn sách.

Đến dự lễ ra mắt có nhiều vị tướng lĩnh quân đội và công an, như Trung tướng Đặng Quân Thụy- nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội, Tư lệnh Quân khu 2, Tư lệnh Mặt trận Vị Xuyên, Hà Tuyên (nay là Hà Giang); Trung tướng Nguyễn Hữu Khảm- nguyên Phó Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam; Trung tướng Lê Văn Hân- nguyên Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam; Trung tướng Nguyễn Như Hoạt- nguyên Tư lệnh Quân khu Thủ đô; Thiếu tướng Lê Văn Cương- nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược, Bộ Công an; PGS.TS Trần Đức Cường- Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Việt Nam; cùng đông đảo nhân chứng là các tướng lĩnh sĩ quan cao cấp, đã trực tiếp chiến đấu tại biên giới phía Bắc, những năm 1979-1989.

Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy sinh năm 1931. Ông nhập ngũ năm 1948, là một người đã trực tiếp chiến đấu qua các cuộc chiến tranh anh dũng của dân tộc: chống thực dân Pháp, chống đế quốc Mỹ, chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam và phía Bắc của Tổ quốc. Ông Nguyễn Đức Huy từng là Chủ tịch Ủy ban Quân quản lâm thời đầu tiên thị xã Quảng Trị (tháng 5/1972), nguyên Phó Tư lệnh - Tham mưu trưởng Sư đoàn 325 (năm 1973), Tư lệnh Sư đoàn 325 (năm 1976), Phó Tham mưu trưởng Quân khu Thủ đô (năm 1983), Phó Tư lệnh - Tham mưu trưởng Quân khu 2 (năm 1986), Quyền Tư lệnh Quân khu 2 (năm 1993).

Trong cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc Tổ quốc, từ đầu năm 1985 đến cuối năm 1989, Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy đã trực tiếp chỉ huy chiến đấu ở chiến trường Vị Xuyên - Hà Tuyên. Ông là Tham mưu trưởng Mặt trận (đồng thời làm Phó Tư lệnh - Tham mưu trưởng Quân khu 2). Tham gia hoàn chỉnh bản thảo cho Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy là đại tá Đặng Việt Thủy.

“Hồi ức chiến tranh Vị Xuyên” đã mang đến cho bạn đọc một góc nhìn chân thực, khách quan, cụ thể, sinh động về cuộc chiến đấu vô cùng gian khổ, khốc liệt và anh dũng của quân dân ta tại biên giới phía bắc. Đặc biệt, tác giả đã cung cấp cho người đọc những tư liệu rất quý, những sự kiện lịch sử tuy đã qua nhưng vẫn còn nóng bỏng, mang hơi thở của chiến trường.

Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy nói: “Sau nhiều lần gây ra các vụ khiêu khích quân sự quy mô nhỏ, 5 giờ sáng 17/2/1979, phía Trung Quốc đã huy động hơn 60 vạn quân với với 9 quân đoàn chủ lực và 32 sư đoàn bộ binh độc lập, 6 trung đoàn với 550 xe tăng, xe bọc thép, 4 sư đoàn và trung đoàn pháo binh với hàng ngàn khẩu pháo các loại mở cuộc tấn công xâm phạm lãnh thổ Việt Nam trên toàn tuyến biên giới phía Bắc, từ Phong Thổ (Lai Châu) tới Móng Cái (Quảng Ninh) với chiều dài hơn 1.400km. Dù Trung Quốc có biện minh dưới chiêu bài “phản kích tự vệ”, nhưng thực chất đây là hành động xâm lược Việt Nam - một quốc gia độc lập, có chủ quyền. Quân và dân Việt Nam đã đánh trả anh dũng để bảo vệ đất nước. Mặc dù phía Trung Quốc tuyên bố rút quân và đến ngày 18/3/1979 thì hoàn thành, nhưng trên thực tế, cuộc chiến kéo dài tới 10 năm (1979 - 1989)”.

Bìa cuốn sách hồi ức chiến tranh Vị Xuyên của Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy.

Cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam của Trung Quốc đã để lại nhiều hậu quả nặng nề về vật chất và tinh thần, khắc sâu một vết hằn, “một khúc quanh” trong lịch sử quan hệ lâu đời giữa hai nước láng giềng “núi liền núi, sông liền sông”. Nỗi đau khổ mà nhân dân hai nước phải gánh chịu trong chiến tranh là bài học xương máu phải được nhận thức đầy đủ. Trong cuộc chiến tranh này, Trung Quốc đã gây cho nhân dân Việt Nam nhiều tổn thất về sinh mạng, tài sản và làm tổn thương nghiêm trọng tình hữu nghị Việt - Trung.

Cảm xúc về cuốn sách, Thiếu tướng Lê Văn Cương phát biểu: “Có người nói rằng: Cuộc chiến tranh tại biên giới phía Bắc Việt Nam là một câu chuyện buồn trong lịch sử, một câu chuyện buồn trong quan hệ Việt Nam - Trung Quốc. Dẫu vậy nó vẫn là lịch sử. Tôn trọng lịch sử, trung thực với lịch sử không có nghĩa là kích động hận thù. Lịch sử không thể bị lãng quên. Trong sách giáo khoa, Nhật Bản vẫn viết rõ ràng về thảm họa hạt nhân do quân đội Mỹ gây ra với họ. Đó là quá khứ. Còn hiện tại, họ vẫn là đồng minh với Mỹ. Vậy thì tại sao chúng ta không biên soạn và đưa vào chương trình sách giáo khoa chi tiết về cuộc chiến tranh này?. Con em chúng ta cần biết và có quyền biết lịch sử, biết những gì mà cha ông đã làm, để tự hào và tiếp nối truyền thống yêu nước, chống ngoại xâm của dân tộc”.

Trung tướng Đặng Quân Thụy- nguyên Tư lệnh Mặt trận Vị Xuyên nói: “Tôi cũng đã viết một tập bản thảo về Vị Xuyên, nhưng mới chỉ gửi một số lãnh đạo góp ý chứ chưa may mắn được xuất bản như cuốn sách của Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy. Về Mặt trận Vị Xuyên phải nói thế này: Đây là một cuộc chiến tranh kéo dài, diễn ra vô cùng ác liệt. Ở thời gian cao điểm, trung bình mỗi ngày, quân Trung Quốc bắn sang Việt Nam từ 30 – 50 ngàn quả đạn pháo... khiến cho núi lở, đá đè lấp kín khe sâu. Vì thế, trong số hơn 4.000 cán bộ chiến sĩ ta hi sinh tại Vị Xuyên, thì có tới hơn 2.000 liệt sĩ vẫn chưa tìm được hài cốt”.

PGS.TS Trần Đức Cường cho biết: Giới sử học rất mong muốn có được nhiều cuốn sách hồi ức, hồi ký của các tướng lĩnh, người lính trực tiếp tham gia chiến đấu giống như cuốn sách “Hồi ức chiến tranh Vị Xuyên” này. Đó là những sử liệu quan trọng để người làm sử sau này hệ thống và biên soạn thành sách lịch sử.

Từ Khôi