Cha con ông Trần Bắc Hà phạm tội như thế nào?
Cơ quan CSĐT Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận điều tra và đề nghị Viện KSND Tối cao truy tố 12 bị can xảy ra tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Công ty CP chăn nuôi Bình Hà ở Hà Tĩnh, Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Trung Dũng. Theo đó, Cơ quan điều tra xác định, lợi dụng chức danh Chủ tịch HĐQT BIDV, ông Trần Bắc Hà đã chỉ đạo phê duyệt, cấp tín dụng với các ưu đãi trái quy định cho các công ty “sân sau” gây thiệt hại cho BIDV hơn 1.500 tỷ đồng.
Ông Trần Bắc Hà và con trai Trần Duy Tùng.
Cho công ty “sân sau” vay trái quy định, gây thiệt hại nghìn tỷ
Sau khi hoàn tất kết luận điều tra vụ án liên quan đến ông Trần Bắc Hà, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã đề nghị truy tố 8 bị can tội “vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” gồm Trần Lục Lang (nguyên Phó Tổng Giám đốc BIDV), Đoàn Ánh Sáng (nguyên Phó Tổng Giám đốc BIDV); Kiều Đình Hòa (nguyên Giám đốc BIDV Chi nhánh Hà Tĩnh), Lê Thị Vân Anh (nguyên Trưởng Phòng Khách hàng doanh nghiệp BIDV - Chi nhánh Hà Tĩnh), Nguyễn Xuân Giáp (Phó Giám đốc BIDV - Chi nhánh Hà Thành), Phạm Hồng Quang (Trưởng Phòng Khách hàng doanh nghiệp I BIDV - Chi nhánh Hà Thành), Đặng Thanh Nam (nguyên cán bộ quản lý khách hàng BIDV - Chi nhánh Hà Thành) và Ngô Duy Chính (nguyên Giám đốc BIDV - Chi nhánh Thăng Long).
4 bị can bị đề nghị truy tố tội “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”: Trần Anh Quang (Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà), Đinh Văn Dũng (nguyên Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà), Đoàn Hồng Dũng (Trưởng Phòng Khách hàng doanh nghiệp I BIDV - Chi nhánh Hà Thành) và Nguyễn Thị Thanh Sơn (Giám đốc Công ty Hà Nam).
Cơ quan điều tra xác định, trong vụ án này, vai trò của ông Trần Bắc Hà (cựu Chủ tịch HĐQT BIDV) được xác định là chủ mưu, cầm đầu về tội “vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” theo Khoản 4, Điều 206 Bộ luật Hình sự năm 2015. Cơ quan điều tra cho rằng, lợi dụng chức vụ Chủ tịch HĐQT BIDV, ông Trần Bắc Hà đã có hàng loạt sai phạm, lấy danh nghĩa BIDV trực tiếp thực hiện các hoạt động xúc tiến đầu tư tại Hà Tĩnh cho công ty “sân sau” do ông Hà sáng lập. Ông Trần Bắc Hà đã chỉ đạo phê duyệt cấp tín dụng với các ưu đãi trái quy định cho hai công ty “sân sau” là Công ty CP tập đoàn An Phú (do ông Trần Duy Tùng- con trai ông Hà làm chủ) và công ty CP chăn nuôi Bình Hà (do ông Hà nhờ người đứng tên). Các công ty nêu trên sau khi được phê duyêt cho vay, nhận tiền giải ngân đã chiếm đoạt tiền để sử dụng vào mục đích cá nhân và góp vốn lòng vòng, không sử dụng đúng mục đích, dẫn đến việc bị thua lỗ, gây thiệt hại cho BIDV hơn 1.500 tỷ đồng.
Tuy nhiên, trong quá trình xử lý vụ án, do ông Trần Bắc Hà tử vong do vì bệnh lý nên Cơ quan CSĐT, Bộ Công an đã quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với ông Hà. Còn việc điều tra, truy tố, xét xử sẽ tiếp tục đối với các đồng phạm của ông Trần Bắc Hà.
Điều tra 10,4 triệu USD ở nước ngoài của con trai ông Trần Bắc Hà
Trong số 12 bị can, đáng chú ý nhất là bị can Trần Duy Tùng (35 tuổi, là con trai ông Trần Bắc Hà) đã bỏ trốn và đang bị truy nã. Theo cơ quan điều tra, Trần Duy Tùng là Chủ tịch HĐQT công ty CP tập đoàn An Phú. Tuy không trực tiếp tham gia vào Công ty Bình Hà, nhưng Tùng đứng thứ hai sau ông Trần Bắc Hà và là người trực tiếp nhờ ông Nguyễn Gia Thiều đứng danh nghĩa Chủ tịch HĐQT Công ty Bình Hà (do ông Trần Bắc Hà sáng lập), nhờ Thái Thành Vinh và Trần Anh Quang đứng tên sở hữu cổ phần Công ty Bình Hà.
Theo kết luận điều tra, Trần Duy Tùng bị khởi tố tội “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Cụ thể, cuối năm 2014, Tùng nhờ ông Nguyễn Gia Thiều (55 tuổi, cựu Chủ tịch công ty Bình Hà) đứng tên đại diện 70% vốn điều lệ của công ty CP Tập đoàn An Phú. Tuy không tham gia vào công ty Bình Hà hoặc đứng tên sở hữu cổ phần, nhưng Tùng lại là ông chủ thực sự, đứng thứ 2 sau ông Trần Bắc Hà.
Kết luận điều tra cho biết, thực hiện chỉ đạo của Trần Duy Tùng, 3 cổ đông là Đinh Văn Dũng, Trần Anh Quang và Thái Thành Vinh lợi dụng sự tin tưởng của BIDV, thông qua hoạt động bán bò, thu tiền không nộp về tài khoản của công ty Bình Hà để BIDV kiểm soát và thu hồi vốn theo quy định, mà chiếm đoạt hơn 149 tỷ đồng của BIDV, chi nhánh Hà Tĩnh. Cơ quan điều tra xác định, trách nhiệm chính thuộc về cá nhân Trần Duy Tùng với tổng số tiền hơn 149 tỷ đồng chiếm đoạt.
Do công ty CP Tập đoàn An Phú đã nhận nợ để hợp thức hóa và che giấu hành vi chiếm đoạt và đã hoàn trả hơn 128 tỷ đồng nên thiệt hại chỉ còn hơn 26 tỷ đồng. Đến ngày 26/3/2019, CQĐT đã khởi tố bổ sung vụ án hình sự “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại BIDV, chi nhánh Hà Tĩnh và công ty Bình Hà.
Hành vi của Tùng đã phạm vào tội “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Đồng phạm với Tùng là Vinh, nhưng Vinh cũng đã bỏ trốn, đang bị truy nã.
Ngoài ra, tài liệu điều tra cũng thể hiện, Công ty An Phú xin cấp giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài thành lập liên doanh là công ty SHH Viêng Chăn.
Việc làm này để thực hiện góp vốn vào LaoVietBank, nhằm hợp thức hóa và che giấu hành vi đầu tư ra nước ngoài trái phép của Tùng, Vinh và Quang. Đồng thời cũng là để hợp thức hóa số tiền 10,4 triệu USD tiền mặt mà Tùng và Vinh đầu tư trái phép sang Lào, nộp tiền gửi tiết kiệm tại LaoVietBank năm 2013, sau đó dùng để góp vốn vào ngân hàng này.
CQĐT khẳng định, hành vi của Tùng và đồng phạm có dấu hiệu của tội “vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới hoặc rửa tiền”.
Tuy nhiên, Tùng và Vinh hiện đã bỏ trốn, chưa thể ghi lời khai để làm rõ nguồn tiền 10,4 triệu USD này có phải do phạm tội mà có. Cơ quan điều tra cho biết, sẽ tách hành vi này ra khỏi vụ án, khi nào bắt được Tùng và Vinh sẽ điều tra, xử lý sau.