Idlib nguy cơ thành 'chảo lửa'
Bất chấp các thỏa thuận được cho là “rút củi đáy nồi” tại Syria với Nga, cả Thổ Nhĩ Kỳ và quân chính phủ Syria đang có những cuộc động binh lớn chưa từng thấy. Nguy cơ chiến tranh biến Idlib thành “chảo lửa” tại khu vực Trung Đông đang hiện hữu.
Thổ Nhĩ Kỳ cấp tập tăng quân
Các nguồn tin mới nhất từ chính quyền Ankara cho thấy Thổ Nhĩ Kỳ vừa thành lập Bộ tư lệnh tác chiến hỗn hợp ở tỉnh Idlib của Syria, bao gồm cả binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ lẫn các tay súng thuộc các nhóm phiến quân Syria mà từ trước đến nay đã được chính quyền Ankara hậu thuẫn.
Baladi News ngày 29/3 đưa tin quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ thành lập 5 lữ đoàn chiến đấu bao gồm 3 lữ đoàn với Mặt trận Giải phóng Quốc gia (National Front for Liberation, NFL) và 2 lữ đoàn với Quân đội Quốc gia Syria (Syrian National Army, SNA). Mỗi một lữ đoàn chiến đấu này sẽ bao gồm 1.500 binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ và 1.500 chiến binh Syria.
“Lực lượng mới được cho là sẽ được đặt tên là Lực lượng chiến đấu đặc biệt (Special Commandos Force - SCF). Các lữ đoàn này sẽ được tổ chức theo biên chế hỗn hợp gồm cả binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ và các tay súng Syria, do các sĩ quan của cả hai bên chỉ huy”- Ankara xác nhận với truyền thông.
Theo các nguồn tin quân sự, với sự trợ giúp của Thổ Nhĩ Kỳ, sẽ có một lực lượng khoảng 9.000 tay súng phiến quân Syria sẽ được tập hợp, huấn luyện để đảm nhận nhiệm vụ thiết lập trật tự ở Idlib, nếu lệnh ngừng bắn Nga - Thổ bị vi phạm.
Tuy nhiên, mục đích thực sự của các hành động quân sự do Thổ Nhĩ Kỳ triển khai đang có những nhận định khác nhau. Theo mục đích tích cực, một lực lượng đặc biệt ở quy mô lớn do của các tay súng được Ankara hậu thuẫn sẽ kiềm chế những hành động của nhóm khủng bố Hay’at Tahrir al-Sham (HTS) và các nhóm liên kết với al-Qaeda khác nhằm giữ nghiêm các thỏa thuận với Nga.
“Đó chỉ là bề nổi của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm che đậy mục đích chính. Sự hình thành của lực lượng này dường như là một phần của sự chuẩn bị của Thổ Nhĩ Kỳ cho một cuộc đối đầu mới với Quân đội Syria (SAA) và các đồng minh, chứ không phải là HTS”-chuyên gia quân sự Khamani đến từ Trung Đông nói
Điều này được thể hiện rõ rệt khi Thổ Nhĩ Kỳ vừa vận chuyển thêm các tổ hợp tên lửa phòng không MIM-23 Hawk do Mỹ sản xuất sang Idlib và trang bị các hệ thống phòng không vác vai (MANPAD) cho phiến quân Idlib.
Quyết chiến ở Idlib?
Ở phía ngược lại, Đài quan sát nhân quyền Syria (SOHR) ngày 29/3 cho biết: Quân đội Syria (SAA) và các đồng minh do Iran hậu thuẫn đã triển khai quân tiếp viện mới tới đoạn đường cao tốc M4 ở khu vực phía Đông của tỉnh Idlib, giáp với phía Tây của Aleppo.
SOHR không nói rõ số lượng quân của SAA nhưng khẳng định “lên đến hàng ngàn” và đa số quân tiếp viện đã được triển khai ở vùng lân cận thành phố Saraqib ở phía Đông Nam Idlib, được SAA giải phóng trong thời gian gần đây.
“Bắt đầu từ tối ngày 28/3 đến ngày 29/3, quân tiếp viện mới đã đến thị trấn chiến lược Saraqib nằm ở tam giác giao cắt giữa cao tốc M4 và M5, cùng với các trục huyết mạch khác ở phía Đông Idlib”- báo cáo của SOHR cho biết.
Cũng tại tỉnh Idlib, các nguồn tin quân sự thân chính phủ Syria cho biết lực lượng tăng cường của SAA đã tiến vào khu vực Jabal Al-Zawiya bằng xe tăng chiến đấu chủ lực và xe chiến đấu bộ binh BMP. Trong khi đó các máy bay trinh sát của Không quân Nga liên tục quần thảo theo dõi các động thái của phiến quân tại Xa lộ Latakia-Idlib-Aleppo.
Trước các diễn biến dồn dập của cả quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và SAA dẫn tới các nguy cơ chiến tranh, Nga vẫn chưa chính thức lên tiếng. Theo các chuyên gia quốc tế, Nga đang xem phản ứng chính thức của Thổ Nhĩ Kỳ đối với các cam kết trong đàm phán giữa nhà lãnh đạo 2 nước hồi đầu tháng 3. Việc Nga vẫn tiếp tục thực hiện các cuộc tuần tra chung với Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy sự kiềm chế đầy dò xét của nước này.
Hiện tại Nga – Thổ đã xác lập một vùng đệm (hành lang an toàn) rộng 12km trên đường M4 là một điều khoản quan trọng trong thỏa thuận Nga-Thổ Nhĩ Kỳ về việc nối lại tuyến giao thông Địa Trung Hải (Latakia) tới Đông Bắc Syria.
Nếu cuộc tuần tra chung và tuyến đường bị đình chỉ, thỏa thuận coi như không có giá trị thực tiễn. Thời điểm điều này diễn ra sẽ là lúc các bên có thể sẽ lật bài ngửa bằng súng đạn và tranh nhau từng mét vuông kiểm soát tại vùng tranh chấp Idlib.