'Vùng đất thánh' sẽ có gì sau đêm nay?

Cả ông Netanyahub (bên trái) và Benny Gantz (bên phải) đang đứng trước cơ hội cuối cùng.

48 giờ ân huệ

Giữa chiều qua, vào phút chót, Tổng thống Israel Reuven Rivlin đã chấp thuận đề nghị của ông Benny Gantz- thủ lĩnh đảng Xanh Trắng và Thủ tướng Benjamin Netanyahu- lãnh đạo đảng Likud cho phép gia hạn thành lập chính phủ liên minh đến hết ngày 15/4 (0h ngày 16/4, giờ Việt Nam).

Quyết định của Tổng thống Israel Reuven Rivlin dựa trên đề xuất của chính trị gia Benny Gantz khi yêu cầu Tổng thống Reuven Rivlin gia hạn thời gian cho ông thêm 2 tuần nữa để ông hoàn thành nhiệm vụ thành lập chính phủ vào ngày 13/4. Ông Benny Gantz nhấn mạnh, việc gia hạn là cần thiết trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến xã hội Israel, đòi hỏi 1 chính phủ điều hành thống nhất.

Tuy nhiên, Tổng thống Reuven Rivlin đã bác bỏ đề nghị này, dựa theo các quy định của Hiến pháp cũng như bối cảnh bế tắc chính trị hiện nay. Phủ Tổng thống Israel khẳng định, trong bối cảnh hiện tại, không thể gia hạn thời gian để ông Benny Gantz thành lập chính phủ mới. Thời gian đề xuất 2 tuần đã chỉ còn 2 ngày.

“Trong 48h đó, nhiệm vụ của ông Benny Gantz là hết sức nặng nề. Vừa phải đàm phán với đối thủ chính trị sừng sỏ - Thủ tướng tạm quyền Benjamin Netanyahu, vừa lo đưa ra một cơ cấu chính phủ liên minh. Đây thực sự là thời gian vàng ân huệ để thử thách khả năng chính trị của ông Gantz ”- truyền thông phương Tây có mặt tại Tel Aviv nhận định.

Theo Hiến pháp Israel, nếu ông Benny Gantz không hoàn thành nhiệm vụ thành lập chính phủ, Quốc hội nước này sẽ có 21 ngày để đề xuất 1 ứng cử viên được đa số nghị sĩ ủng hộ, trình lên Tổng thống và Phủ Tổng thống sẽ có quyết định cuối cùng, hoặc ra lệnh tổ chức một cuộc bầu cử Quốc hội mới.

Cơ hội cuối cùng

Trước đó, ông Benny Gantz đã bày tỏ tin tưởng rằng đảng Xanh -Trắng của ông và đảng Likud của Thủ tướng Netanyahu đang tiến gần tới việc ký kết thỏa thuận để thành lập một chính phủ đoàn kết “khẩn cấp”, và nếu có thêm thời gian, thỏa thuận có thể được hoàn thành.

Theo chi tiết thỏa thuận, Thủ tướng Israel Netanyahu và ông Benny Gantz sẽ luân phiên thay nhau làm Thủ tướng và các vị trí chủ chốt trong chính phủ mới sẽ do 2 bên luân phiên nhau nắm giữ. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán giữa 2 bên vẫn hết sức khó khăn, trong khi nghị sĩ của các Đảng từng ủng hộ ông Benny Gantz cũng đã phản đối các đề xuất của thỏa thuận.

Trong cuộc bầu cử diễn ra đầu tháng 3/2020, đảng Xanh-Trắng của ông Gantz chỉ chiếm 33 ghế Quốc hội, đảng Likud của đương kim Thủ tướng Benjamin Netanyahu thắng tới 36 ghế. Dù cả hai đều không giành được quá bán số ghế Quốc hội để thành lập chính phủ đa số, song Thủ tướng Netanyahu khi đó đã tuyên bố thắng cử và lập tức đàm phán với các đảng phái khác để tìm kiếm lá phiếu đề cử ông cho trọng trách thành lập chính phủ liên minh tuy nhiên đã thất bại.

Đảng Yisrael Beiteinu của cựu Bộ trưởng Quốc phòng Avigdor Lieberman, từng là một phần của liên minh cánh hữu do đảng Likud đứng đầu, từ chối ủng hộ ông Netanyahu vì bất đồng trong chính sách điều hành đất nước. “Thời kỳ của Netanyahu đã kết thúc”- ông Lieberman từng nói và khẳng định sẽ không ủng hộ Likud chừng nào ông Netanyahu vẫn là ứng viên, khiến đương kim Thủ tướng Israel chỉ nhận được sự hậu thuẫn của 58 ghế Quốc hội, thiếu ba ghế.

Trong hai kì bỏ phiếu trước đó vào tháng 4 và tháng 9/2019, ông Netanyahu đều từng được giao trọng trách thành lập chính phủ nhưng không đạt kết quả do không nhận được sự ủng hộ từ ông Lieberman.

Ông Netanyahu đang đối mặt với loạt cáo buộc nhận hối lộ, gian lận và lạm dụng niềm tin trong quãng thời gian lãnh đạo đất nước (từ 1996-1999 và từ 2009 đến nay). Dù liên tục khẳng định mình không sai, ông Netanyahu vẫn nhận trát hầu toà tại quận Jerusalem vào tháng 5 tới.

Đây thực sự là cơ hội cuối cùng của cả ông Netanyahu và Benny Gantz. Hoặc là chấm dứt, hoặc là dắt tay nhau đi tiếp và điều kiện tiên quyết là cái bắt tay đủ chặt trong thời khắc quan trọng này.

Đình Tú