Vạch trời thét một tiếng vang…
NXB Thế giới vừa xuất bản cuốn sách “Tiếng thét Yên Bái, lịch sử đẫm máu và bi hùng của Việt Nam Quốc dân đảng” của tác giả Tạ Thu Phong.
Tiêu đề của cuốn sách được lấy từ ý nghĩa của câu thơ trong bài Chiêu hồn nước của Phạm Tất Đắc: “Vạch trời thét một tiếng vang; Cho thân tan với giang san nước nhà”.
Cuộc khởi nghĩa Yên Bái ngay từ sau khi nổ ra đã gây một tiếng vang lớn chấn động mạnh tới bộ máy cai trị của người Pháp. Vì cuộc khởi nghĩa do Việt Nam Quốc dân đảng lãnh đạo ở thời kỳ bí mật nên các nhà nghiên cứu không có nhiều thông tin. Tác giả đã khảo sát, bổ chú thông tin từ những bài báo của thập niên 1930 để dựng lại bức tranh sinh động về cuộc khởi nghĩa Yên Bái.
Tạ Thu Phong cho biết: “Một lần tình cờ đọc mẩu tin về cuộc “khởi loạn” tại đồn binh Yên Bái trên tờ Trung Hoa nhật báo số tháng 2/1930, tôi tin rằng những tờ báo có tuổi đời ngót thế kỷ kia có thể là điểm khởi đầu cho công việc của mình. Và việc nghiên cứu, biên soạn tư liệu được bắt đầu từ năm 2002. Cuốn sách đã được hoàn thành vào năm 2020 này, thời điểm cuộc khởi nghĩa diễn ra tròn 90 năm”.
Khởi nghĩa Yên Bái nổ ra từ ngày 9/2/1930 và thêm sự chia lửa ở các nơi khác như Phú Thọ, Hải Dương, Thái Bình, Hà Nội.
Đây cũng là lần đầu tiên, độc giả ngày nay có cơ hội tiếp cận nhiều tư liệu lịch sử quan trọng như tiểu sử các thành viên cốt yếu của Việt Nam Quốc dân đảng, danh sách đảng viên Việt Nam Quốc dân Đảng tại các phiên Hội đồng Đề hình. Nhờ danh sách này mà độc giả được biết thêm rất nhiều tên tuổi khác, tuy không được chính sử nhắc đến nhưng cũng chịu chung kết cục đầy nghĩa khí như các yếu nhân của Việt Nam Quốc dân Đảng. Thật khó để nắm rõ họ là ai và rất có thể họ sẽ chìm vào lãng quên mãi mãi nếu cuốn sách này không đề cập đến.