Thi theo Luật Giáo dục
Liên quan đến tên gọi cũng như mục đích của kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2020, TS. Phạm Tất Thắng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục -Thanh niên -Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội cho rằng mặc dù năm nay không có chữ quốc gia trong tên gọi của kỳ thi nhưng rõ ràng, đây vẫn là một kỳ thi mang tính chất quốc gia, bởi vì nó được tổ chức trên phạm vi toàn quốc, ở cùng một thời điểm do Bộ GDĐT ra đề, chỉ đạo chung việc tổ chức và chấm thi ở các địa phương.
Kỳ thi này có một tính chất rất quan trọng, dù có kèm thêm mục tiêu xét tuyển đại học (ĐH) nữa hay không thì sau 12 năm học phổ thông, đặc biệt là sau 3 năm học THPT thì đây là một kỳ thi đánh giá lại chất lượng dạy và học. Vì vậy, TS. Thắng bày tỏ quan điểm ủng hộ phương án thi này của Bộ GDĐT bởi đây là kỳ thi bắt buộc đã được quy định trong Luật Giáo dục hiện hành và Luật Giáo dục sửa đổi 2019 có hiệu lực từ 1/7/2020 nên phải tổ chức thi. Còn hình thức thi như thế nào thì phải do Bộ GDĐT đề xuất với Chính phủ và được quy định trong Luật. Việc tổ chức kỳ thi này là cần thiết để đánh giá lại chất lượng học sinh phổ thông, xem học sinh đã hoàn thành chương trình phổ thông hay chưa, trên cơ sở đó điều chỉnh chương trình giáo dục phổ thông.
Đồng tình với quan điểm này, ông Phan Thanh Bình, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, cho rằng tổ chức thi tốt nghiệp THPT năm 2020 là đang đi đúng hướng. Trong đó tổ chức thi tốt nghiệp THPT là thực hiện đúng theo Luật Giáo dục 2019, để công nhận hoàn thành trình độ phổ thông, được cấp bằng tốt nghiệp THPT. Tuy nhiên, việc này không làm nhẹ đi đánh giá của THPT mà còn làm “chuẩn” để học sinh có thể học tiếp ở bậc cao hơn ở trong và ngoài nước.
Xung quanh việc thay đổi mục đích của kỳ thi và những ảnh hưởng tới tuyển sinh của các trường ĐH, nhất là nhóm trường top trên trong bối cảnh chỉ còn khoảng 3 tháng nữa là thực hiện tuyển sinh, TS. Phạm Tất Thắng cũng cho rằng việc tổ chức một kỳ thi riêng với một số trường ĐH là không dễ dàng, nhất là những trường không có sẵn các môn cơ bản, sẵn đội ngũ giáo viên dạy các môn cơ bản. Tuy nhiên, việc chúng ta hướng tới tổ chức 2 kỳ thi độc lập không phải bây giờ mới bàn mà những năm trước đây, xã hội đã nêu vấn đề này và nhận được sự quan tâm rất lớn. Mục đích xét tốt nghiệp vẫn đảm bảo và một số trường dựa vào kết quả này để tuyển sinh, một số trường tổ chức thi riêng... là quyền tự chủ của mỗi trường.
Đến thời điểm này, nhiều trường ĐH cũng có xu hướng kết khối lại, tuyển sinh theo cụm. Bên cạnh đó, các trường cũng có thể sử dụng kết quả học bạ, kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT để tuyển sinh.Tuy nhiên, theo ông Phan Thanh Bình, xu hướng tương lai là các trung tâm đánh giá chất lượng phổ thông, có thể thực hiện đánh giá nhiều đợt trong năm. Đồng thời, một số trường ĐH đã công nhận một số đánh giá của nước ngoài để xét tuyển.