Hậu Brexit, thêm một bất đồng

Theo đó, Trưởng đoàn đàm phán của EU, ông Michel Barnier, đã cảnh báo về nguy cơ bế tắc. Cụ thể là hai bên không thể tìm được tiếng nói chung liên quan tới vấn đề Chính phủ Anh trì hoãn trao quy chế ngoại giao đầy đủ cho cơ quan đại diện ngoại giao của EU tại London.

Ảnh minh họa.

Theo giới quan chức EU, thì việc Chính phủ Anh trao vị thế ngoại giao đầy đủ cho Phái đoàn đại diện của khối này theo quy định trong Công ước Vienna, vốn sẽ chính thức có hiệu lực sau khi Anh thông qua thỏa thuận Brexit hồi tháng 10/2019; nhưng tới nay Anh vẫn lưỡng lự sẽ dẫn tới sa lầy trong quan hệ hai bên vốn đã “cơm không lành canh không ngọt”.

“Chúng tôi mong đợi Vương quốc Anh đối xử với phái bộ Liên minh châu Âu (tại London) một cách phù hợp và không có sự trì hoãn nào”- Peter Stano- Phát ngôn viên chính sách an ninh và đối ngoại EU nói đổng thời không quên nhắc lại rằng nút thắt này đã tiếp tục không được tháo gỡ, kể cả khi đảng của Thủ tướng Boris Johnson giành được đa số 80 ghế tại Hạ viện vào tháng 12/2019. Tình hình càng bế tắc hơn khi đại dịch viêm đường hô hấp cấp (Covid-19) bùng phát hồi tháng 2, trong đó Anh là một trong những ổ dịch nghiêm trọng nhất.

Hiện tất cả 143 phái bộ ngoại giao EU trên thế giới đều hưởng quy chế ngoại giao đầy đủ. EU cho rằng quy chế này nên được trao một cách tự động, song một Phát ngôn viên của Số 10 Phố Downing nói rằng “giờ đây chúng tôi đã rời khỏi EU, các cuộc đàm phán sẽ tiếp diễn để quyết định những dàn xếp thích hợp” cho phái bộ EU tại Anh.

Tuy nhiên, quan điểm của Brussels cũng rất cương quyết. Ông Peter Stano nhấn mạnh rằng “Không có gì thay đổi kể từ khi Anh rời Liên minh châu Âu. Vị thế của Phái bộ EU ở Anh không phải là một nội dung đàm phán trong bất kỳ thỏa thuận tương lai nào giữa hai bên”. Điều đó theo giới quan sát cần phải được hiểu như một sự tất nhiên.

Nhìn lại, quá trình Brexit (nước Anh rời khỏi EU) là một chặng đường đầy sóng gió. Một dấu mốc rất quan trọng là bà Theresa May phải chính thức tuyên bố từ chức Thủ tướng nước Anh vào ngày 24/05/2019, có nghĩa là tới nay tròn 1 năm; giao lại cho Thủ tướng mới là ông Boris Johnson gánh nặng Brexit. Trong buổi tuyên bố từ chức tại London, bà May rất xúc động và nói rằng “Tôi đã làm hết sức mình. Đây sẽ luôn là điều tiếc nuối lớn nhất đối với tôi khi không thể đưa nước Anh rời khỏi EU”.

Còn đối với Thủ tướng kế nhiệm bà May, ông Boris Johnson thì sao? Ngay sau khi chính thức nắm quyền, vị tân Thủ tướng đã khẳng định sẽ không bao giờ yêu cầu EU kéo dài thời hạn Brexit, với câu nói nổi tiếng “tôi thà chết trong mương nước chứ không làm chuyện đó”.

Và rồi, sau nhiều cuộc “hỗn chiến”, ông Boris Johnson cũng đã “sống sót” trên ghế Thủ tướng và quyết tâm đưa nước Anh rời khỏi EU cho dù có bị thua thiệt trước mắt đi chăng nữa. Một dấu mốc cực kỳ quan trong là khi đồng hồ tại Anh điểm 23h ngày 31/1/2020, nước này đã chính thức rời Liên minh châu Âu sau 47 năm làm thành viên.

“Trong một đêm mưa đầy những lễ hội sũng nước, một cuộc ra đi lịch sử đã kéo theo cả hy vọng lẫn sợ hãi, nhưng chí ít cũng là sự nhẹ nhõm khi những chuỗi ngày rời đi dai dẳng đã qua”- một mô tả của New York Times. “Những tiếng chuông của tháp đồng hồ Big Ben đã đánh dấu thời khắc nước Anh rời khỏi khối thương mại lớn nhất thế giới, bước vào một khởi đầu mới đầy bất định. Trên khắp nước Anh là những cuộc ăn mừng lẫn sự nuối tiếc”.

Mọi sự rồi cũng khép lại sau hơn 3 năm đầy căng thẳng chuẩn bị cho quá trình ra đi, sau cuộc bỏ phiếu Brexit lịch sử năm 2016. Nói như Bloomberg, “một nước Anh lưỡng lự “đi hay ở” cuối cùng cũng đã có con đường riêng với hy vọng sự đổ vỡ xã hội sẽ được hàn gắn”. Tuy nhiên hy vong và lo lắng vẫn bám riết lấy người Anh vì mọi sự vẫn còn ở phía trước khi mà “bản cam kết ly hôn” vẫn chưa thật rõ ràng về các chi tiết.

Vì thế, lần này, với việc Brussels cho rằng London đang làm khó họ lại khiến cho sự lo lắng tăng lên.

Hoàng Tú