Vai trò người dân trong giám sát tại cơ sở
Thời gian qua, hoạt động giám sát của các Ban Thanh tra nhân dân (TTND), Ban Giám sát đầu tư (GSĐT) của cộng đồng tại các địa phương trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh đã hướng thẳng vào những vấn đề nổi cộm, bức xúc tại cơ sở. Thông qua giám sát, Mặt trận đã trở thành một kênh thông tin quan trọng giúp cấp ủy, chính quyền xem xét các vấn đề trong công tác lãnh đạo, quản lý, tạo chuyển biến tích cực trong thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở.
Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng xã Hoàn Sơn (Tiên Du, Bắc Ninh) giám sát công trình Nhà văn hóa thôn Núi Móng. (Ảnh: Thu Huyền).
Thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, Ban TTND xã Mão Điền (huyện Thuận Thành) đã tham gia vào nhiều nội dung như việc thực hiện các chế độ chính sách, thực hiện hương ước, quy ước của thôn, các khoản đóng góp của nhân dân đã được công khai thực hiện.
Thống kê trong 5 năm Ban TTND đã thực hiện 80 cuộc giám sát đối với 8 thôn về thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở theo Pháp lệnh 34; ngoài ra còn giám sát việc thực hiện hương ước và các khoản đóng góp của nhân dân, các việc thuê thầu như khoán làm thủy lợi nội đồng, vận chuyển rác thải, thuê mướn cày bừa, máy gặt.
Không chỉ có vậy các công trình xây dựng trên địa bàn của xã từ vốn đầu tư của Nhà nước và các công trình phúc lợi do nhân dân đóng góp cũng được giám sát thông qua hoạt động của Ban GSĐT của cộng đồng.
Đến nay đã có 12 công trình xây dựng trên địa bàn bằng nguồn vốn nhà nước đầu tư cùng nhiều công trình có nguồn vốn do nhân dân tự nguyện đóng góp được giám sát.
Với sự vào cuộc tích cực, hiệu quả của ban GSĐT của cộng đồng những sai phạm đã được kịp thời phát hiện, qua đó kịp thời kiến nghị chủ đầu tư, nhà thầu điều chỉnh, đảm bảo chất lượng các công trình trên địa bàn.
Tương tự như vậy, tại nhiều địa phương của tỉnh Bắc Ninh việc huy động người dân làm “tai”, “mắt” giám sát đã phát huy được tinh thần tự quản, đề cao quyền làm chủ của nhân dân, tạo đồng thuận xã hội.
Như tại huyện Tiên Du thông qua hoạt động Ban TTND xã Lạc Vệ đã phát hiện và kiến nghị với chính quyền giải quyết nhiều vụ việc liên quan đến vi phạm chế độ chi trả cho các đối tượng chính sách. Thu nộp không đúng quy định của Trường Tiểu học. Ban TTND xã Đại Đồng (Tiên Du) phối hợp với UBND xã kiểm tra 3 vụ liên quan đến kinh tế của xóm Đại Vi, thu hồi 8.469,5 m2 đất. Xóm Gạ Đại Vi thu hồi của 17 hộ dân 4.114,7 m2 đất.
Thu hồi của 2 hộ gia đình bồi thường không đúng đối tượng số tiền 36.500.000 đồng; Ban TTND thị trấn Hồ (Thuận Thành) phát hiện và kiến nghị việc bán đất trái thẩm quyền ở thôn ấp Đông Côi và đã kiến nghị UBND xã xử lý thu hồi số đất và tiền, đồng thời kiến nghị xử lý và bãi nhiệm đại biểu HĐND đối với trưởng thôn…
Theo Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Bắc Ninh Lê Đức Kỳ, trong 5 năm qua các Ban TTND đã giám sát được trên 1.200 vụ việc, giám sát đã phát hiện được gần 300 vụ việc có dấu hiệu vi phạm. Ban TTND đã tiến hành kiến nghị tới các cơ quan chức năng xem xét, giải quyết được trên 270 vụ việc bằng 90%.
Cùng với đó các Ban GSĐT của cộng đồng đã tiến hành giám sát được trên 1.400 công trình. Qua giám sát phát hiện được gần 100 công trình vi phạm, các Ban giám sát đã tiến hành làm thủ tục kiến nghị cơ quan nhà nước xem xét để giải quyết theo quy định.
Trong giai đoạn mới, nhiệm vụ giám sát và phản biện xã hội đặt ra cho MTTQ các cấp ngày càng nặng nề hơn. Trước yêu cầu đó, để thực hiện có hiệu quả hoạt động này, ông Lê Đức Kỳ cho biết, Mặt trận các cấp tỉnh Bắc Ninh sẽ chủ động phối hợp với chính quyền và các tổ chức thành viên tăng cường giám sát việc thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; trọng tâm là giám sát những lĩnh vực có liên quan trực tiếp đến đời sống của người dân; tham gia phản biện việc hoạch định chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của địa phương có liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân.
Cùng với việc lựa chọn những nội dung, vấn đề giám sát và phản biện xã hội trên cơ sở phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, điều kiện và năng lực của MTTQ ở mỗi địa phương. Phát huy vai trò của thành viên các hội đồng tư vấn, các ban tư vấn, các vị ủy viên tham gia giám sát và phản biện xã hội, một trong những giải pháp được Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh Bắc Ninh đề ra là tập trung củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của Ban TTND, Ban GSĐT của cộng đồng.