Quay quắt vì nắng nóng
Cây ăn quả khô héo, hoa màu không thể mọc, hồ đập cạn trơ đáy, ruộng đồng nứt nẻ, đặc biệt gần 600 hộ dân thiếu nước sinh hoạt, phải đi xách từng can nước về dùng. Đó là thực trạng đang diễn ra tại tâm điểm nắng nóng của Hà Tĩnh - huyện Hương Khê.
Cây ăn quả khô héo
Những ngày qua, nền nhiệt ở huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) lên đạt đỉnh 42 độ C. Có mặt tại xã Lộc Yên (huyện Hương Khê), ghi nhận của PV cho thấy, người dân nơi đây đang quay quắt trong nắng hạn.
Để cứu những cây cam đang chết dần vì thiếu nước, anh Nguyễn Văn Tiềm (31 tuổi, thôn Trường Sơn, xã Lộc Yên) phải đầu tư 12 triệu đồng đào thêm chiếc giếng sâu 12m để lấy nước tưới. Cả tháng nay, gia đình anh như “ngồi trên đống lửa” vì phải chứng kiến cảnh cam, bưởi trong vườn khô héo từng ngày. Cả trang trại rộng lớn quằn quại trong nắng nóng. Lá cam, bưởi héo úa; cành khô khốc, dòn gãy; quả mềm nhũn, xám nắng nhăn nheo. Trang trại có 3.000 gốc cam và bưởi, đến nay đã có hơn 200 gốc bị khô héo, hơn 100 gốc dưới 2 năm tuổi đã chết khô, không còn cách nào cứu vãn.
“Nếu trong vòng 2 - 3 tuần nữa không có mưa thì không chỉ số gốc bị héo sẽ chết mà cả trang trại của tôi cũng bị ảnh hưởng nặng. Năng suất, chất lượng của cây ăn quả chắc chắn bị ảnh hưởng, thất thu là điều khó tránh khỏi. Không chỉ vậy, tuổi thọ của cây cũng giảm theo” - anh Tiềm buồn bã nói.
Cách trang trại gia đình anh Tiềm vài chục mét là trang trại rộng 1,5ha của anh Nguyễn Văn Thân. Mặc dù trang trại này nằm sát chân đập Ông Vờm nhưng cây ăn quả ở đây cũng bắt đầu chết rải rác.
Ông Nguyễn Văn Tâm- Bí thư chi bộ thôn Trường Sơn cho biết: Đập Ông Vờm xuống cấp không thể chứa nước được. Nếu đập không tích được nước, mưa không có thì toàn bộ 20 ha đất trồng lúa của thôn phải chuyển đổi chứ không thể trồng lúa được nữa. Năm ngoái (2019), vụ Hè Thu, người dân không thu hoạch được hạt lúa nào vì hạn hán.
Theo cán bộ nông nghiệp xã Lộc Yên, khoảng 40 ngày trở lại đây, trên địa bàn xã không có hạt mưa nào, trong tổng số 300 ha đất trồng cây ăn quả thì có tới 30 ha bị ảnh hưởng bởi khô hạn kéo dài. Số cây cam, bưởi chết cục bộ khá nhiều, ảnh hưởng rất lớn đến việc sản xuất của bà con nông dân, đặc biệt những cây dưới 2 năm tuổi đều bị chết héo hết.
Gánh từng can nước về uống
Không chỉ thiếu nước sản xuất mà gần 600 hộ dân ở các xã Hương Lâm, Hương Liên, Điền Mỹ của huyện Hương Khê đã thiếu nước sinh hoạt trầm trọng. Người dân các xã này phải tận dụng nước ao hồ tồn đọng, mua vòi bắt nước từ các khe suối hoặc đi xin từng can nước ở các hộ khác để ăn, uống, sinh hoạt.
Chị Nguyễn Thị Tâm (thôn 4, xã Hương Lâm) cho hay, gia đình chị phải bỏ ra 5 triệu đồng mua đường ống dẫn nước từ khe suối trên rừng về chắt lấy nước ăn. “Nhiều khi nước khe không có, vợ chồng tôi phải đi xin từng can của những hộ dân trong hoặc ngoài xã có nước giếng khoan hoặc xách nước từ các ao hồ tù đọng để về ăn. Trời đã nắng lại còn thiếu nước nên cuộc sống cả gia đình tôi bị đảo lộn. Thiếu gì chứ thiếu nước là khổ sở nhất trên đời”- chị Tâm than vãn.
Để có nước nấu ăn bữa trưa, bà Trần Thị Hòa (thôn 4, xã Hương Lâm) phải gồng gánh, xách can đi xin nhà người quen có giếng khoan cách nhà 4km. Mới chớm vào mùa hè nhưng chị Hòa phải sống trong cảnh thiếu nước sinh hoạt cả chục ngày nay. “Người lớn có thể chịu đựng được nhưng thương nhất là trẻ con, đội nắng đi học giữa nhiệt độ 40-42 độ C, về nhà lại không đủ nước để ăn, uống, tắm rửa. Nhiều đứa phát bệnh vì nắng nóng, thiếu nước” - chị Hòa nói.
Ông Lê Hữu Thức- Phó Chủ tịch UBND xã Hương Lâm cho biết: Đến nay, nguồn nước tại 4/4 hồ đập trên địa bàn đều cạn trơ đáy, giếng đào của các hộ dân cơ bản đã cạn nước chỉ còn một số giếng khoan là còn nước dùng. Để có nước sinh hoạt, 400 hộ dân trong xã phải lắp đường ống từ khe suối trên rừng kéo về, hộ xa nhất cách khe nước khoảng 3km, hộ gần nhất khoảng 1-2 km. Trung bình mỗi hộ dân phải bỏ ra 5-10 triệu mua ống nước.
Thống kê chưa đầy đủ, hiện đã có 1.500 ha đậu, ngô Hè Thu ở huyện này gieo trỉa không mọc hoặc chết yểu; 1.000 ha cam, bưởi thiếu nước, nhiều vùng ở xã Phúc Trạch, Hương Đô cây bị chết khô. Có khoảng 200/2.000 ha lúa hè thu thiếu nước, nếu với đà nắng nóng tiếp tục kéo dài như hiện nay lo sợ 200 ha lúa sẽ chết và diện tích cam, bưởi chết cũng sẽ tăng rất nhanh.
Đối với nước sinh hoạt, tính đến thời điểm này toàn huyện có khoảng 600 hộ thiếu nước sinh hoạt; tập trung ở các xã Hương Lâm (400 hộ); Hương Liên (150 hộ); Điền Mỹ (70 hộ).
“Hương Lâm và Hương Liên là 2 xã đặc thù, thường xuyên thiếu nước sinh hoạt. Hiện nay, dự án xây dựng đập Trại Dơi - phục vụ nước sinh hoạt, tưới tiêu, cắt lũ cho vùng thượng huyện Hương Khê, trong đó có 2 xã Hương Lâm và Hương Liên - đã được cơ quan chức năng Hà Tĩnh khảo sát, lập quy hoạch và xây dựng đề án. Tuy nhiên, nguồn vốn xây dựng đập Trại Dơi chỉ có thể dựa vào Trung ương chứ tỉnh và huyện không đủ nguồn lực”, ông Lê Quang Vinh-Trưởng phòng NNPTNT huyện Hương Khê kiến nghị.
Quảng Nam: Khô hạn nhiều diện tích lúa nguy cơ chết khô
Ông Trần Huy Tường, Trưởng phòng NNPTNT huyện Duy Xuyên (tỉnh Quảng Nam) cho biết, năm nay tình trạng khô hạn, nhiễm mặn và kéo dài nên việc sản xuất hết sức khó khăn về nguồn nước tưới. Hiện nay, huyện đã dựng một số trạm bơm dã chiến và khởi công một số trạm bơm để dự phòng cho cuối vụ vụ Hè Thu. Tuy nhiên, độ mặn đo được tại khu vực từ cầu Câu Lâu ngược lên cầu Gò Nổi luôn ở mức 7 phần nghìn, còn tại bể hút của trạm bơm điện 19/5 là 20 phần nghìn, trong khi đó lượng nước từ hồ chứa Phú Ninh đưa nước ra rất yếu. Do đó, vụ hè Thu 2020, huyện Duy Xuyên sạ cấy khoảng 3.400/3.500ha lúa theo kế hoạch, còn gần 100ha không sản xuất được do thiếu nước.
“Nếu trong thời gian tới không có mưa thì các hồ chứa trên địa bàn sẽ không cung cấp đủ nước. Do đó phải huy động các trạm bơm điện để bơm nước từ sông Thu Bồn. Trong trường hợp nước không đủ thì vào phải chấp nhận mất một số diện tích cuối kênh để bảo vệ diện tích còn lại”- ông Tường nói.