Tổng Thư ký Quốc hội: 'Dân mình lao động ở nước ngoài rất khổ'

Liên quan đến việc có một số ý kiến đề nghị cân nhắc kỹ hơn về đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND cấp tỉnh, đơn vị sự nghiệp thuộc cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh thực hiện việc đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài để thực hiện điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế, Báo cáo giải trình tiếp thu chỉnh lý dự án luật của Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội cho biết, các địa phương thực hiện đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài theo điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế mà Ủy ban khảo sát, lấy ý kiến đều giao cho Trung tâm dịch vụ việc làm thuộc ngành Lao động-Thương binh và Xã hội thực hiện.

Do vậy, đa số Thường trực Ủy ban thống nhất tiếp thu theo hướng quy định đơn vị sự nghiệp đó là Trung tâm dịch vụ việc làm do Chủ tịch UBND cấp tỉnh thành lập; đồng thời, bổ sung nhiệm vụ này cho Trung tâm dịch vụ việc làm tại Điều 38 của Luật Việc làm nhằm bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, tính liên thông của lao động trong nước-ngoài nước, phù hợp với thực tế triển khai hoạt động này tại các địa phương, không phát sinh thêm tổ chức, bộ máy.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, vẫn còn ý kiến trong Thường trực Ủy ban đề nghị cân nhắc thêm việc giao cho Trung tâm dịch vụ việc làm vì sẽ phát sinh chi ngân sách, nhân lực của Nhà nước; chưa sát với tinh thần của Nghị quyết của Trung ương về chuyển đổi đơn vị sự nghiệp công, xã hội hóa dịch vụ công và ảnh hưởng tới sự cạnh tranh của doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Hạnh Phúc, Tổng Thư ký Quốc hội cho rằng, sau khi luật này ra đời phải tạo ra thị trường lao động cạnh tranh. Sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trong môi trường lành mạnh sẽ thúc đẩy tăng cường công tác đào tạo quản lý.

“Lao động của ta phải có kỹ năng về lao động. Tôi sang nước ngoài nhìn thấy người dân của mình đi lao động rất khổ. Như ở Trung Đông, trời nắng như thế mà dân Việt Nam lao động ở ngoài đường rất đông. Ngay như ở Malaysia đi trèo hái dừa rất cực khổ. Do đó cần có sự cạnh tranh và quản lý nguồn lao động”, ông Phúc bày tỏ.

Theo ông Phúc, chúng ta có các Trung tâm dịch vụ việc làm làm nhiệm vụ về đào tạo, tuyển dụng, xuất nhập khẩu. Hiện ở địa phương có một số Trung tâm dịch vụ việc làm và họ chỉ đào tạo mảng dễ. Vì vậy nên đi theo hướng đẩy mạnh cho doanh nghiệp để họ tham gia sâu vào lĩnh vực này. Như thế chính các doanh nghiệp phải cạnh tranh với nhau, thậm chí Nhà nước có thể đấu thầu để doanh nghiệp tham gia vào. Anh nào không đủ điều kiện thì rút giấy phép hoạt động, lúc đó sẽ giúp cho Nhà nước tốt hơn trong quản lý, chịu trách nhiệm đến cùng đối với người lao động. Nếu xảy ra cái gì thì anh phải chịu trách nhiệm. Như vậy sẽ tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh.

Giải trình về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTBXH ) Đào Ngọc Dung cho biết, về bản chất, Trung tâm dịch vụ việc làm không phải cơ quan đơn vị sự nghiệp công lập. Thực ra đây là đơn vị sự nghiệp do Chủ tịch UBND tỉnh trực tiếp thành lập, do UBND tỉnh quản lý trực tiếp, hoặc giao cho Sở LĐTBXH quản lý trực tiếp theo Luật Việc làm.

Về bản chất, trung tâm này chỉ giúp cho UBND tỉnh và Chủ tịch tỉnh thực hiện chức năng quản lý, đưa người đi lao động và theo dõi vấn đề này. Còn toàn bộ ngân sách hoạt động của trung tâm này do UBND tỉnh cấp. Và Trung tâm dịch vụ việc làm không thu kinh phí của người lao động.

Đây là cái khác so với các doanh nghiệp, không có tiền môi giới, tiền thu của người lao động. Những chi phí đó đều do UBND tỉnh cấp do đó nếu không giao cho trung tâm này, có nghĩa buộc phải trở lại doanh nghiệp và doanh nghiệp sẽ thu tiền của người lao động.

“Vì thế nếu không giao cho 1 đơn vị thì Chủ tịch tỉnh sẽ không biết làm cách nào? và loại hình này thực tiễn đang diễn ra. Do đó nếu chọn phương án này cũng không phát sinh thêm bộ máy mới, mà chủ yếu giao thêm nhiệm vụ cho người ta, hình thức chính là “đặt hàng” với các Trung tâm dịch vụ việc làm”, Bộ trưởng Dung cho hay.

Không đồng tình với phần giải trình trên, ông Phúc nhìn nhận, “lập luận của Bộ trưởng Đào Ngọc Dung chưa thỏa đáng” về mặt chuyên môn. Dưới góc độ từng là lãnh đạo tại địa phương, theo ông Phúc, Sở Lao động thương binh và xã hội quản lý chứ không phải không giao cho Trung tâm thì Chủ tịch UBND tỉnh không biết giao cho ai?. Hơn nữa, để đưa người lao động đi thì cũng phải đào tạo, thu phí chứ không phải không.

Phát biểu thêm về vấn đề này, bà Nguyễn Thúy Anh, Chủ nhiệm Uỷ ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội cho rằng, các Trung tâm dịch vụ việc làm tồn tại do Chủ tịch UBND cấp tỉnh thành lập, được thực hiện đưa người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo dạng hợp đồng, không phải mang tính cạnh tranh mà để thực hiện các thỏa thuận theo điều ước quốc tế đã cam kết.

Việt Thắng