Nguy cơ thâu tóm
Ngay từ thời điểm tháng 4, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã có những cảnh báo về xu hướng mua bán sáp nhập (M&A). Theo đó, nếu dịch tiếp tục kéo dài, việc mua bán sáp nhập doanh nghiệp (DN) sẽ diễn ra mạnh mẽ hơn, nguy cơ các DN tiềm năng (có quy mô vừa và lớn, có thị phần nhất định và có vai trò dẫn dắt một số ngành quan trọng) của Việt Nam sẽ bị thâu tóm bởi các nhà đầu tư nước ngoài với giá rẻ.
Và dường như mọi lo ngại đang ngày càng thực tế. Nếu như theo số liệu thống kê, trong 5 tháng đầu năm, số lượt góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài là 3.528 lượt, tăng 11,6% so với cùng kỳ. Thì nay, sau 2 tháng thống kê lại, tới thời điểm cuối tháng 7, có 4.459 lượt góp vốn, mua cổ phần từ nhà đầu tư nước ngoài với tổng giá trị góp vốn đạt 4,6 tỷ USD, giảm 45,6%.
Trong tổng số lượt góp vốn, mua cổ phần từ nhà đầu tư nước ngoài có 970 lượt góp vốn, mua cổ phần làm tăng vốn điều lệ của DN với giá trị vốn góp là 1,6 tỷ USD và 3.489 lượt nhà đầu tư nước ngoài mua lại cổ phần trong nước mà không làm tăng vốn điều lệ với giá trị 3 tỷ USD.
Trên thực tế, mối lo DN bị thâu tóm sau đại dịch không phải là nỗi lo của riêng Việt Nam. Nói như ông Trần Minh Hải- Giám đốc Công ty Luật Basico thì “cái đáng sợ” không phải là những tháng qua, mà là vài tháng tới, khi DN quá ngưỡng chịu đựng thì họ sẽ phải “bán mình”. Vị này cũng cho biết, thời gian qua, Basico đã nhận được rất nhiều đơn đề nghị tư vấn cho các thương vụ M&A, bao gồm cả trường hợp một công ty vật liệu xây dựng lớn của Việt Nam.
Theo kết quả khảo sát về tình hình DN bị tác động bởi dịch Covid-19, phần lớn các DN được khảo sát đều ước tính doanh thu giảm mạnh so với năm 2019 (từ 40-50%) do ảnh hưởng giảm mạnh cả về đầu vào (nguồn cung nguyên liệu) và đầu ra (số lượng đơn hàng), trong khi đó gánh nặng chi phí ngày càng tăng, dẫn đến dự kiến cắt giảm mạnh lao động trong năm.
Cũng cần lưu ý, phần lớn các DN chỉ có khả năng cầm cự trong ngắn hạn: 35% DN có khả năng cầm cự trong 3 tháng; 38% DN có khả năng cầm cự trong 6 tháng; 13% có khả năng cầm cự trong 1 năm; và 14% có khả năng cầm cự trên 1 năm.