Vaccine ngừa nCoV dành cho ai?

Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus đã đưa ra nhận định trên khi gọi đó là “chủ nghĩa dân tộc vaccine”.

Phát biểu trong một cuộc họp báo trực tuyến, ông Tedros nhấn mạnh: “Hành động một cách chiến lược và trên quy mô toàn cầu thực sự là lợi ích quốc gia của mỗi nước - không ai được an toàn cho đến khi tất cả mọi người đều an toàn”.

Trước đó, ông Tedros đã gửi thư tới tất cả các nước thành viên của WHO, trong đó đề nghị những nước này tham gia nỗ lực đa phương về phát triển vaccine phòng ngừa Covid-19.

Còn theo Cố vấn cấp cao của WHO - ông Bruce Aylward- thì các thỏa thuận cung cấp vaccine phòng dịch Covid-19 của các quốc gia trên thế giới, trong trường hợp phát triển thành công loại vaccine này, cần phù hợp với cách tiếp cận toàn cầu. Trong trường hợp điều chế được vaccine và thuốc phòng chống virus SARS-CoV-2 gây bệnh Covid-19 thì các quốc gia không nên giành lợi thế về thương mại, mà cần phải đặt lợi ích của nhân loại lên trên.

Tương tự, chuyên gia dịch tễ học của WHO - bà Maria Van Kerkhove - khi mà việc tìm ra vaccine ngừa Covid-19 đang tới gần thì rất cần sự canh báo mạnh mẽ về “chủ nghĩa dân tộc vaccine”.

Trên thực tế, cuộc đua tìm kiếm vaccine ngừa Covid-19 đã tiến những bước dài. Mới đây, ngày 16/8, truyền thông Trung Quốc cho biết nước này đã cấp bằng sáng chế cho vaccine Ad5-nCoV do Công ty CanSino và quân đội kết hợp phát triển. Theo đó, nó “có khác biệt rất lớn” so với khoảng 100 vaccine đang được phát triển trên thế giới.

Công ty CanSino cho biết, đã nộp hồ sơ xin cấp bằng sáng chế từ ngày 18/3/2020, trong khi đang thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 và được cấp bằng hôm 11/8 trong lúc Ad5-nCoV đang được thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3. Vẫn theo công ty này, dù chưa hoàn tất giai đoạn cuối, kết quả giai đoạn 1 và 2 cho thấy sản phẩm của CanSino có độ an toàn và tạo ra khả năng miễn dịch như mong muốn.

Cũng trong ngày 16/8, Hãng thông tấn TASS (LB Nga) dẫn lời ông Alexander Gintsburg- Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu dịch tễ học và vi sinh vật học Gamaleya, cho biết vaccine Sputnik-V ngừa Covid-19 sẽ trải qua giai đoạn nghiên cứu hậu đăng ký chỉ trong khoảng 10 ngày tới.

Trước đó, ngày 11/8, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố đây là vaccine Covid-19 được cấp phép đầu tiên trên thế giới. Tuy nhiên, tuyên bố của ông Putin được đưa ra khi vaccine Sputnik-V chưa được tiến hành thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3. Điều đó tạo cớ để nhiều nước bày tỏ sự nghi ngại với Sptnik-V, tuy nhiên giới chức Nga cho rằng những lời chỉ trích từ phương Tây nhằm vào vaccine của Nga xuất phát từ lòng “đố kỵ” và nói như Bộ trưởng Bộ Y tế LB Nga, ông Gintsburg, thì “các nước châu Âu và Mỹ đang tìm cách lôi kéo các nhà khoa học của chúng tôi”.

Gần như cùng một thời điểm với những tuyên bố của Nga và Trung Quốc, ngày 17/8, Nhà Trắng cho biết các nhà nghiên cứu Mỹ đã tìm ra phương pháp xét nghiệm mới bằng nước bọt có thể là lựa chọn nhanh và rẻ để người Mỹ biết được họ có mắc Covid-19 hay không. CNN đưa tin, các nhà nghiên cứu tại Trường Y tế công cộng Yale đã hình thành xét nghiệm SalivaDirect và được Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) cấp quyền sử dụng khẩn cấp trong ngày 16/8.

“Xét nghiệm nhanh SalivaDirect về virus SARS-CoV-2 gây bệnh viêm đường hô hấp cấp Covid-19 là sáng kiến thay đổi cuộc chơi, sẽ giảm nhu cầu đối với những nguồn xét nghiệm hiếm”- Brett Gioir, người phụ trách công tác xét nghiệm Covid-19 của Nhà Trắng nói và cho biết rằng, không giống như những xét nghiệm khác cần thiết bị chuyên dụng, SalivaDirect đôi khi chỉ cần chai thuốc thử mua tại các hiệu thuốc, với giá 10 USD. Ông Brett thêm rằng, nếu phương pháp giá thành rẻ như SalivaDirect được thực hiện thì có thể xử lý được dịch Covid-19 trước cả khi có vaccine.

Vậy nên mới nói, khi cuộc đua tìm kiếm vaccine ngừa Covid-19 gấp gáp thì một câu hỏi đặt ra là: Ai sẽ là người được sử dụng chúng đây?

Ngọc Mai