Phân loại rác thải từ đầu nguồn: Tạo ý thức và hình thành thói quen
Chôn lấp rác thải rất lãng phí tài nguyên vì trong rác có rất nhiều cái có thể tái chế và sử dụng lại được. Việc phân loại rác vừa đáp ứng được vấn đề giảm tải đối với môi trường, vừa tận dụng tài nguyên.
Tại Hà Nội, để ứng phó với khả năng lưu chứa ở bãi Nam Sơn không còn, TP Hà Nội cũng đang xây dựng Nhà máy đốt rác Thiên Ý. Tuy nhiên, muốn thực hiện đốt rác, thì phải phân loại. Do đó việc triển khai phân loại rác giai đoạn này cũng là bước đệm để thực hiện phân loại rác, đốt rác trong giai đoạn sau.
Thế nhưng, việc phân loại rác tại nguồn vẫn đang là bài toán khó. Thực tế, mỗi ngày thành phố Hà Nội phát sinh khoảng 6.000-7.000 tấn rác thải sinh hoạt. Do đơn vị thu gom không có đủ điều kiện để phân loại rác tái chế, nhất là rác thải nhựa, túi ni lông nên hầu hết được đưa đến các khu xử lý chôn lấp.
Theo tính toán của các chuyên gia môi trường, trên địa bàn Hà Nội, chất thải rắn sinh hoạt hiện nay được thực hiện chủ yếu bằng phương pháp chôn lấp (chiếm khoảng 89%), xử lý bằng phương pháp đốt không phát điện chiếm khoảng 11% khối lượng chất thải rắn sinh hoạt được thu gom và chỉ đạt 43% so với công suất thiết kế. Các khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt bằng chôn lấp hợp vệ sinh tập trung tại Nam Sơn (Sóc Sơn) và Xuân Sơn (Sơn Tây) đều đã và đang phải khai thác vận hành gần hết công suất các bãi chôn lấp, dự báo đến hết năm 2020 nếu không có giải pháp công nghệ thay thế thì sẽ phải đóng bãi.
Trên thực tế với một đô thị đông dân và phát triển với tốc độ cao như Hà Nội thì quỹ đất dành cho công tác chôn cất có hạn, lâu dài sẽ gây ô nhiễm và thành phố cần sớm đầu tư nguồn lực để chuyển sang đốt rác như nhiều nước trên thế giới đã áp dụng. Để thực hiện tốt vấn đề này thì một trong những yếu tố quan trọng chính là nâng cao ý thức người dân để có thể phân loại rác ngay từ đầu nguồn.
Chương trình “Đổi rác thải tái chế lấy quà tặng” là chương trình nằm trong đề án “Phân loại rác tại nguồn gắn liền với thu gom và tái chế rác thải nhựa” từ năm 2020 đến 2025 do Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội (URENCO) cùng Công ty Unilever Việt Nam phối hợp thực hiện. Sau khởi động chuỗi hoạt động tại một số phường trên địa bàn quận Hoàn Kiếm và thu được những kết quả tích cực, chương trình đã được Urenco thực hiện đồng loạt tại 4 quận: Hoàn Kiếm, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Ba Đình trong những ngày gần đây vào sáng thứ bảy hằng tuần (từ 8h đến 11h). Kể từ khi bắt đầu thực hiện, chương trình đang nhận được sự ủng hộ tích cực của người dân. Đây là bước đi đầu tiên trong quyết tâm giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa, bảo vệ môi trường, từng bước biến rác thải thành tài nguyên.
Ông Phạm Cao Thắng, Phó Tổng Giám đốc URENCO cho biết, đây là bước khởi đầu để người dân làm quen với cách thức và lợi ích của việc phân loại rác. Chương trình sẽ giúp người dân từng bước hình thành thói quen là thực hiện phân loại rác tại nguồn hằng ngày.