Gói thầu 1-XL cao tốc Bắc - Nam: Bộ GTVT 'đãi cát' có tìm được vàng?
Những sai phạm nghiêm trọng tại Dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, đến nay cơ quan chức năng phải khởi tố 13 bị can về tội “vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”, quy định Điều 224 Bộ Luật Hình sự năm 2015… Chính vì vậy, dự án cao tốc Bắc- Nam đã thu hút được sự quan tâm của người dân cả nước ngay từ khâu đấu thầu. Đặc biệt với gói thầu 1-XL, dư luận đang trăn trở, liệu Bộ Giao thông vận tải có “đãi được cát”, “tìm được vàng” để tìm ra nhà thầu có năng lực thực sự?!
Không được minh bạch hình thức
Sau hàng loạt các sai phạm trong công tác quản lý tại dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, Bộ Giao thông vận tải cần nâng cao trách nhiệm hơn nữa tại dự án cao tốc Bắc Nam, minh bạch thực sự ngay từ khâu đấu thầu, tuyệt đối không minh bạch theo kiểu hình thức, cho có… thì mới có thể tìm được nhà thầu có năng lực thực sự. Đó là ý kiến của chuyên gia tư vấn đấu thầu Nguyễn Văn Hậu.
Dự án cao tốc Bắc-Nam phía đông được chuyển đổi từ hợp tác công tư (PPP) sang nguồn vốn đầu tư công được tổ chức đấu thầu tại BQL dự án Thăng Long và BQL dự án 7 thuộc Bộ Giao thông vận tải.
Với 340 bộ hồ sơ được phát hành hợp lệ nhưng đến thời điểm đóng thầu chỉ có 1 gói thầu nhận được 4 hồ sơ của nhà thầu tham dự; 9 gói thầu nhận được 3 hồ sơ của nhà thầu tham dự; 2 gói thầu nhận được 2 hồ sơ của nhà thầu tham dự. 13 gói thầu với 36 nhà thầu tham dự thì có tới 29 nhà thầu liên danh.
Cá biệt gói thầu 1-XL chỉ nhận được 1 hồ sơ của nhà thầu tham dự là Liên danh Tổng Thăng Long - Công ty TNHH Tự Lập - Công ty Đạt Phương.
Để đảm bảo tính công bằng cạnh tranh minh bạch trong công tác đấu thầu, Bộ GTVT đã xử lý tình huống yêu cầu Ban quản lý Thăng Long và Ban quản lý dự án 7 phải gia hạn thời gian đấu thầu thêm 10 ngày (gói thầu 1-XL dự án Vĩnh Hảo - Phan Thiết có giá dự toán là 1.745 tỷ đồng; 2-XL; 3-XL dự án Dầu Giây- Phan Thiết có giá dự toán là 1.967 tỷ và 2.316 tỷ đồng được đóng thầu vào 14h ngày 14/9/2020).
Dư luận mong muốn việc gia hạn thời gian đóng thầu là để tìm kiếm thêm các nhà thầu có đủ năng lực chứ không phải để bổ sung nhà thầu “quân xanh” cho hợp lệ.
Gói thầu 1-Xl còn nhiều dấu hỏi
Gói thầu 1-XL chỉ nhận được 1 hồ sơ của nhà thầu tham dự là Liên danh Tổng Thăng Long - Công ty TNHH Tự Lập - Công ty Đạt Phương khiến dư luận bất ngờ nhưng nhiều nhà thầu trên cả nước lại không hề bất ngờ về điều này.
“Tôi cho rằng gói thầu này đã có chủ. Việc không có nhà thầu tham dự không phải vì cả nước không có nhà thầu đủ năng lực hay các nhà thầu khác không quan tâm. Có thể vấn đề bảo lãnh dự thầu của gói thầu này khá lớn, có làm quân xanh cũng tốn kém nên mới dẫn đến tính trạng này” - Ông Bùi Huy Công, một nhà thầu có kinh nghiệm đấu thầu xây lắp nhiều năm phỏng đoán.
Liên danh 3 nhà thầu là Tổng Thăng Long - Tự Lập - Đạt Phương thì được dư luận đặc biệt quan tâm tới thành viên liên danh đến từ nhà thầu quen của tỉnh Phú Thọ là Công ty TNHH xây dựng Tự Lập có địa chỉ tại Số 3010 Đại lộ Hùng Vương, phường Vân Phú, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.
Trong 5 năm trở lại đây Công ty TNHH xây dựng Tự Lập được công bố trúng thầu 29 gói thầu thuộc công trình giao thông chủ yếu là ở tỉnh Phú Thọ với 7 gói thầu có giá trị trên 100 tỷ đồng có tỷ lệ giảm giá siêu thấp (0.036%).
Cá biệt có 3 gói thầu trúng thầu vượt giá dự toán được duyệt là: đường Thụy Vân - Thanh Đình - Chu Hóa có giá dự toán là 163.558.000.000 đồng, trong đó giá trúng thầu được công bố là 169.230.599.000 đồng (vượt giá 5,6 tỷ đồng); đường Nguyễn Tất Thành có giá dự toán là 105.782.578.000 đồng trong đó giá trúng thầu là: 106.345.785.000 đồng (vượt giá 563 triệu đồng); đường 316B đoạn Tân Phương - Hưng Hóa có giá dự toán là 46.459.059.000 đồng trong đó giá trúng thầu là 46.995.746.000 đồng (vượt giá 536 triệu đồng).
Tại hồ sơ mời thầu dự án Vĩnh Hảo - Phan Thiết: Chương III-Bảng Dữ liệu đấu thầu yêu cầu về kinh nghiệm hợp đồng tương tự đối với nhà thầu độc lập: Từ ngày 1/1/2015 đến thời điểm đóng thầu, nhà thầu với tư cách là nhà thầu chính (độc lập hoặc thành viên liên danh) hoặc nhà thầu phụ đã hoàn thành tối thiểu hợp đồng tương tự như sau “đã hoàn thành tối thiểu 1 hợp đồng thi công công trình đường bộ cấp I trở lên” (móng, CPĐD mặt đường bê tông nhựa) và có công trình cầu đường bộ cấp III trở lên (móng cọc khoan nhồi dầm BTCT, DƯL) và có giá trị hợp đồng ≥1.150 tỷ đồng...
Đối với nhà thầu liên danh: Từ ngày 1/1/2015 đến thời điểm đóng thầu, từng thành viên liên danh với tư cách là nhà thầu chính (độc lập hoặc thành viên liên danh) hoặc nhà thầu phụ đã thực hiện và hoàn thành tối thiểu hợp đồng tương tự thi công xây dựng công trình đường bộ cấp I trở lên (với thiết kế móng CPĐD, mặt đường bê tông nhựa) với giá trị hợp đồng nhà thầu đảm nhận ≥1.150 tỷ đồng nhân (x) với tỷ lệ tham gia trong thỏa thuận liên danh...
Với yêu cầu nhân sự chủ chốt là 43 người có trình độ Đại học trở lên, chuyên ngành theo quy định. Với thiết bị thi công chủ yếu dự kiến huy động để thực hiện cho gói thầu là 242 đầu thiết bị không được trùng lặp tại công trình khác chưa hoàn thành tại thời điểm đấu thầu.
Tại một số dự án giao thông mà Tự Lập trúng thầu trong 5 năm trở lại đây có giá trị trên 100 tỷ đồng với giá trị giảm giá siêu tiết kiệm thì Thanh tra Chính phủ đã có kết luận với nhiều sai phạm trong bước lập dự án, thi công, thi công chậm tiến độ, thanh quyết toán công trình như: dự án Cầu qua sông Bần; dự án Đường sơ tán dân thuộc các huyện Cẩm Khê, Yên Lập, Thanh Sơn...
Hiện nay gói thầu 1-XL: dự án Vĩnh Hảo - Phan Thiết với chỉ 1 nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu, sau khi hết thời gian gia hạn và đóng mở thầu sẽ có bao nhiêu nhà thầu nộp hồ sơ? Liên danh Tổng Thăng Long -Tự Lập - Đạt Phương có trúng thầu hay không? Tính đáp ứng về kỹ thuật, sự cạnh tranh trong giảm giá của liên danh 3 nhà thầu này sẽ diễn ra như thế nào… là những câu hỏi đang thu hút sự quan tâm của dư luận.
Thông điệp của Bộ GTVT thì đã rõ, đấu thầu luôn phải đảm bảo công bằng, cạnh tranh và minh bạch. Việc làm thế nào để tránh minh bạch hình thức, loại bỏ các nhà thầu có uy tín thấp, hạnh kiểm kém phụ thuộc rất lớn vào năng lực của Ban quản lý dự án và các đơn vị tư vấn xét thầu.
Dự án cao tốc Bắc Nam, gói thầu 1-XL sẽ chọn được những nhà thầu có chất lượng như thế nào? Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc.