Ai sẽ là Tổng Giám đốc WTO?

Kể từ khi đi vào hoạt động, ngày 1/1/1995, với sứ mệnh tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại tự do và công bằng, WTO đã thiết lập những tiêu chuẩn và quy tắc chi phối các hiệp định thương mại quốc tế và được coi là trung gian hòa giải tranh chấp thương mại, đưa các nước ngồi vào bàn đàm phán để giải quyết mâu thuẫn, thu hẹp bất đồng, qua đó thúc đẩy các chuẩn mực dựa trên quy tắc vì lợi ích chung.

Sau 25 năm hoạt động, WTO đã đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên một sân chơi thương mại cho các nước thành viên. Thế nhưng, Tổ chức này cũng vấp phải những lời chỉ trích khi hoạt động chưa thật sự hiệu quả, nhất là trong bối cảnh căng thẳng thương mại, chủ nghĩa đơn phương đang leo thang.

Trước thực tế đó, cùng với việc từ nhiệm của ông Azevedo, ai sẽ ngồi vào chiếc ghế Tổng Giám đốc WTO thời điểm này đều không hề dễ dàng. Gần đây truyền thông quốc tế đưa ra nhiều nhận xét đánh giá, dự đoán về các nhân vật có thể sẽ thay thế ông Azevedo, với 8 ứng cử viên đều được coi là sáng giá. Đó là ứng cử viên Jesus Seade Kuri (người Mexico). Ứng cử viên Ngozi Okonjo-Iweala (nữ, người Nigeria). Ứng cử viên Abdel-Hamid Mamdouh (người Ai Cập). Ứng cử viên Tudor Ulianovschi (người Moldova). Ứng cử viên Yoo Myung-hee (nữ, người Hàn Quốc). Ứng cử viên Amina Mohamed (nữ, người Kenya). Ứng cử viên Mohammad Maziad Al-Tuwaijri (người Saudi Arabia). Ứng cử viên Liam Fox (Anh).

Quá trình bầu chọn lãnh đạo mới của WTO bắt đầu ngày 7/9 và có thể kéo dài 2 tháng.

Trong số 8 ứng viên, hiện bà Yoo Myung-hee được cho là nổi trội, bởi Hàn Quốc là quốc gia xuất khẩu lớn thứ 7 trên thế giới và số quốc gia đã thiết lập FTA với nước này chiếm tới 78% GDP thế giới. Do vậy, một Tổng Giám đốc WTO người Hàn Quốc có thể là cầu nối giữa các nền kinh tế phát triển và các nền kinh tế đang phát triển.

Bà Yoo Myung-hee (53 tuổi), nữ Bộ trưởng Thương mại đầu tiên của Hàn Quốc (được bổ nhiệm vào tháng 2/2018). Với tuyên bố sẽ ra tranh cử chức Tổng Giám đốc WTO, bà Yoo Myung-hee sẽ trở thành người phụ nữ đầu tiên và người Hàn Quốc thứ 3 trong lịch sử tuyên bố chạy đua vào vị trí này. Trước đó, các cựu Bộ trưởng Thương mại Kim Chul-su và Bark Tae-ho đã lần lượt tranh cử năm 1994 và 2012, nhưng không thành công.

Bà Yoo Myung-hee được coi là một nhà đàm phán kỳ cựu trong lĩnh vực thương mại. Bà nói thành thạo tiếng Anh và từng đảm nhiệm chức vụ phát ngôn viên Văn phòng Tổng thống cho các phóng viên nước ngoài. “Bà Yoo Myung-hee là người có khả năng giải quyết các vấn đề liên quan đến thương mại với tư duy lãnh đạo mạnh mẽ, có khả năng kiểm soát tới từng chi tiết dựa trên kinh nghiệm dày dặn từ các vị trí mà bà đã trải qua”- ông Kim Eui-kyeom, người phát ngôn của Tổng thống Hàn Quốc nhận xét.

Gần đây, bà Yoo Myung-hee trở nên nổi bật trong những cuộc đàm phán vô cùng khó khăn, nhất là các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ và Nhật Bản. Bà cũng là người đã thiết lập lại định hướng chính sách thương mại của Hàn Quốc để ứng phó với những thay đổi trong môi trường thương mại quốc tế do Covid-19 gây ra.

Trong “Chính sách thương mại thời hậu Covid-19”, bà Yoo Myung-hee nhấn mạnh đến hợp tác quốc tế và thiết lập quy tắc riêng trước sự tiến bộ của nền kinh tế kỹ thuật số. Bên cạnh đó là tầm quan trọng của việc giúp các doanh nghiệp thích ứng với những thay đổi trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Trong một cuộc họp báo, ứng viên vào ghế Tổng giám đốc WTO Yoo Myung-hee nói: “Tôi cam kết khôi phục lại hệ thống WTO hiện đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng lớn nhất kể từ khi được thành lập. Hàn Quốc có khả năng đóng vai trò cầu nối, dựa trên kinh nghiệm tăng trưởng thông qua thương mại”. Bà Yoo Myung-hee cũng cho biết, bà mong muốn thực hiện sứ mệnh xây dựng một WTO kiên cường và nhanh nhạy hơn.

Ngọc Mai