Minh bạch chọn nhà thầu cao tốc Bắc - Nam

Với lượng hồ sơ dự thầu lớn nhất từ trước đến nay khi đấu thầu các dự án giao thông, có thể thấy sự công khai, minh bạch trong công tác đấu thầu và sức hấp dẫn của 3 dự án đầu tư công cao tốc Bắc - Nam đối với các doanh nghiệp xây lắp.

Để kết quả đấu thầu 3 dự án cao tốc Bắc - Nam chuyển sang đầu tư công được công khai minh bạch, phòng ngừa tiêu cực, Bộ GTVT kiểm sát chặt chẽ hồ sơ 13 gói thầu lắp đặt camera, khóa niêm phong hồ sơ. Tất cả đều có sự chứng kiến của Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03), Bộ Công an, Cục Quản lý đấu thầu và các nhà thầu.

Đến nay, công tác chấm thầu lựa chọn nhà thầu tại 13 gói thầu xây lắp đang được thực hiện bởi các tổ chuyên gia đấu thầu của Ban QLDA Thăng Long (Mai Sơn - QL45, Dầu Giây - Phan Thiết) và Ban QLDA7 (Vĩnh Hảo - Phan Thiết) nhằm sớm tìm ra những nhà thầu tốt nhất để bắt tay vào thi công.

Theo ông Lê Quyết Tiến, Phó Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình giao thông, để đảm bảo công bằng, minh bạch và lựa chọn được những nhà thầu tốt nhất, căn cứ vào các quy định của luật, nghị định và các quy định có liên quan, Bộ GTVT đã phê duyệt hồ sơ mời thầu của 3 dự án với các yêu cầu tối thiểu mà các nhà thầu phải đáp ứng về năng lực, kinh nghiệm, tài chính… khi tham gia đấu thầu.

“Điểm mới trong hồ sơ mời thầu 3 dự án là tiêu chí về tạm ứng hợp đồng, nhà thầu phải mở tài khoản chuyên chi. Cụ thể, nhà thầu sử dụng tài khoản tạm ứng hợp đồng phải có sự xác nhận của ban quản lý dự án, lúc đó mới được xuất tiền. Quy định này nhằm kiểm soát nguồn tiền tạm ứng từ dự án và toàn bộ nguồn tiền tạm ứng này sẽ chỉ để phục vụ thi công cho gói thầu, nhà thầu không được sử dụng vào các mục đích khác”, ông Tiến thông tin.

Đề cập đến công tác hậu kiểm sau đấu thầu, ông Lê Quyết Tiến cho biết, giai đoạn chấm thầu, tất cả đều đánh giá dựa trên hồ sơ đề xuất của nhà thầu. Trong quá trình đánh giá hồ sơ thầu, tổ chấm thầu cảm thấy nghi ngờ số liệu có thể yêu cầu nhà thầu chứng minh. Trường hợp nhà thầu khai gian trong hồ sơ, không đúng sự thật sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và bị loại khỏi dự án. Thậm chí, nếu việc kê khai của nhà thầu làm sai lệch kết quả đánh giá hồ sơ dự thầu còn bị cấm tham gia đấu thầu từ 3 - 5 năm.

Nhìn nhận vấn đề trên, chuyên gia kinh tế-TS.Nguyễn Trí Hiếu nhấn mạnh: Một dự án lớn như đường cao tốc Bắc – Nam cần phải đấu thầu công khai, minh bạch. Mục đích của đấu thầu công khai minh bạch là để lựa chọn những nhà thầu đủ năng lực thi công, dồi dào khả năng tài chính. Có như vậy thì gói thầu có những yêu cầu gì, số tiền bao nhiêu..., nhà thầu mới có thể đảm bảo chất lượng công trình tốt nhất.

“Tôi xin nhấn mạnh là mọi tiêu chí về đấu thầu phải được công khai, minh bạch. Khi mở các gói thầu phải có sự giám sát của nhiều cơ quan liên quan, để đảm bảo khách quan, không có sự tạo điều kiện cho nhóm lợi ích nào trúng thầu, đảm bảo công bằng cho tất cả các đơn vị tham gia đấu thầu. Bên cạnh đó cũng phải có cơ chế kiểm soát sau khi đấu thầu. Vì có trường hợp chúng ta làm công tác đấu thầu rất nghiêm túc, kỹ lưỡng, mất nhiều thời gian, xong cơ chế kiểm soát hậu đấu thầu lại buông lỏng thì có thể sẽ xảy ra những hậu quả nghiêm trọng”, ông Hiếu nhấn mạnh.

Để triển khai Dự án cao tốc Bắc - Nam đảm bảo công khai, minh bạch, phòng chống tham nhũng, ngày 4/9/2020, Bộ GTVT đã có văn bản gửi Bộ Công an và đề nghị cơ quan này chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan phối hợp và hỗ trợ Bộ GTVT trong quá trình triển khai thực hiện Dự án, từ công tác giải phóng mặt bằng, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu trong suốt quá trình thi công.

Ngày 7/9/2020, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cũng ký ban hành hai văn bản gửi Thanh tra Chính phủ đề nghị Thanh tra Chính phủ đưa vào kế hoạch thanh tra; gửi Kiểm toán Nhà nước đề nghị đưa vào kế hoạch kiểm toán nhà nước đối với Dự án xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông ngay từ khi triển khai thực hiện Dự án.

Hạnh Nhân