Công lý luôn hiện hữu
Hôm nay (2/10), TAND TP Bắc Ninh (tỉnh Bắc Ninh) đưa ra xét xử lưu động vụ án làm nhục người khác xảy tại quán nhắng nướng Hiền Thiện. Hai bị cáo trong vụ án chính là chủ quán Nguyễn Văn Thiện và nhân viên Lăng Văn Vân. Việc TAND TP Bắc Ninh đưa ra xét xử lưu động là để tăng cường tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho người dân, răn đe, trấn áp các loại tội phạm. Từ vụ án này, các cơ quan tố tụng cũng muốn củng cố niềm tin của nhân dân vào công lý, rằng nó luôn hiện hữu.
Cơ quan công tố TP Bắc Ninh xác định: Khoảng 23h30 ngày 17/8, chị D.T.H. cùng bạn đến ăn tại quán nhắng nướng Hiền Thiện. Phát hiện trong lòng non có sán, chị H yêu cầu được gặp chủ quán nhưng không được nên thanh toán tiền rồi ra về. Bức xúc, chị H đã đăng sự việc lên nhóm Facebook “đồ ăn vặt Bắc Ninh” bằng tài khoản cá nhân. Cay cú, cho rằng chị H. muốn phá công việc làm ăn của mình, Nguyễn Văn Thiện cất công truy tìm người đã đăng facebook “nói xấu” quán nhắng nướng Hiền Thiện.
Khoảng 21h50 ngày hôm sau, đàn em của Nguyễn Văn Thiện bắt chị H. đưa về quán nhắng nướng Hiền Thiện. Tại đây, Nguyễn Văn Thiện bắt người phụ nữ trẻ phải quỳ xuống nền nhà để nghe bị cáo này chửi bới, đe dọa, lăng nhục. Sau đó, Nguyễn Văn Thiện bắt chị H. phải ký bản tường trình (do Lăng Văn Vân viết trước đó) với nội dung xin lỗi và đính chính thông tin đã đăng trên mạng xã hội facebook. Tất cả quá trình bắt nạn nhân quỳ để làm nhục, Nguyễn Văn Thiện sai đàn em livetream trên mạng Facebook.
Sau khi mạng xã hội “dậy sóng” với video clip quay cảnh Nguyễn Văn Thiện và nhân viên làm nhục chị H., cơ quan CSĐT Công an TP Bắc Ninh đã vào cuộc điều tra, khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam chủ quán nhắng nướng Hiền Thiện Nguyễn Văn Thiện và nhân viên Lăng Văn Vân. Và chỉ sau hơn nửa tháng, các cơ quan tố tụng TP Bắc Ninh đã nhanh chóng hoàn tất từ kết luận điều tra cho đến cáo trạng truy tố đối với Nguyễn Văn Thiện và Lăng Văn Vân về hành vi làm nhục người khác.
Việc TAND TP Bắc Ninh đưa ra xét xử lưu động là để “nhắc nhở” những người đã, đang và sẽ có ý định coi thường pháp luật, làm nhục người khác. Song, có một số ý kiến mong muốn cân nhắc việc đưa vụ án nhắng nướng Hiền Thiện nói riêng, các vụ án hình sự nói chung ra xét xử lưu động, vì liên quan đến quyền con người, quyền công dân. Năm 2018, chính Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình cũng đã khẳng định sẽ trình Quốc hội để xin dừng xét xử lưu động các vụ án, chủ yếu là án hình sự.
Lý do ngành tòa án muốn dừng xét xử lưu động vì gặp khó khăn trên nhiều phương diện. Vấn đề đầu tiên là không an toàn. HĐXX phải đi xa, mang theo hồ sơ nên có thể có những bất trắc xảy ra, nhất là những vụ án mà tội phạm mang tính băng nhóm, côn đồ hung hãn. Mặt khác, do phụ thuộc vào địa điểm địa phương bố trí nên tính uy nghiêm của phiên tòa trong nhiều trường hợp không được bảo đảm. Xét xử lưu động lại tốn kém hơn xét xử tại trụ sở do phát sinh nhiều vấn đề, bản án xét xử lưu động thường nặng hơn... Thậm chí, một số bị cáo trong những vụ án cụ thể, do quá xấu hổ với hàng xóm, bạn bè, người thân nên đã tự tử trước ngày xét xử lưu động.
Từ một số vụ án trên có thể thấy xét xử lưu động gây tâm lý xấu hổ, lo lắng, sợ hãi cho bị cáo. Ngoài ra, nó còn làm tổn thương đến thân nhân của bị cáo như cha, mẹ, vợ, chồng, con cái, họ hàng... Hậu quả tiếp theo là bị cáo khó hòa nhập cộng đồng, vì các phiên tòa xét xử lưu động thường tổ chức tại nơi cư trú của bị cáo.
Tuy nhiên, đối với vụ án làm nhục người khác xảy ra tại quán nhắng nướng Hiền Thiện, việc TAND TP Bắc Ninh đưa ra xét xử lưu động lại được dư luận xã hội đồng tình, ủng hộ. Có thể nói, đây là chiêu “gậy ông đập lưng ông”, bị cáo làm nhục người khác, giờ đến lượt mình phải “phơi mặt” ra giữa bàn dân thiên hạ, trả giá cho hành vi phạm pháp. Từ việc xét xử vụ án này, người dân sẽ hiểu rõ hơn về quy định của pháp luật, rằng hành vi như thế nào là làm nhục người khác, mức độ nào sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự...
Phiên tòa cũng sẽ là sự cảnh tỉnh cho những kẻ cậy thế, ỷ mạnh hiếp yếu, coi thường pháp luật, đe dọa, hành hung, lăng nhục người khác chỉ vì dám làm họ phật ý. Phiên tòa lưu động này không những sẽ không có hiệu ứng tiêu cực như những phân tích ở trên, mà còn tăng cường tính răn đe, trấn áp đối với Nguyễn Văn Thiện và những kẻ như bị cáo này. Có lẽ, sau khi chấp hành bản án, Nguyễn Văn Thiện, Lăng Văn Vân sẽ thấm thía bài học tôn trọng pháp luật. Hy vọng thế!