Thanh Hóa: Dân kêu cứu bên mỏ đá Tân Trường
Trong suốt nhiều năm qua, mỏ đá xây dựng thuộc Công ty cổ phần Đầu tư và thương mại dầu khí Thành Phát (Cty Thành Phát), đóng tại phường Tân Trường, thị xã Nghi Sơn (Thanh Hóa) hoạt động gần sát với khu dân cư chưa đến 100m. Các hoạt động từ nổ mìn khai thác, xay nghiền, tập kết, đến vận chuyển đá của doanh nghiệp này đã gây ra hàng loạt những hệ lụy nghiêm trọng đối với môi sinh và đe dọa an toàn của người dân tại đây.
Ông Lê Tăng Xa trú tại thôn Tân Phúc, phường Tân Trường, thị xã Nghi Sơn - một trong gần 10 hộ dân đang sinh sống ngay cạnh mỏ đá Tân Trường cho biết: Do gia đình ông chỉ cách vị trí nổ mìn của mỏ đá khoảng 150 m nên mọi hoạt động của mỏ đá đều ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của cả gia đình.
Mỗi lúc chủ mỏ cho nổ mìn khai thác là cả ngôi nhà rung chuyển, bụi mù mịt, đá lớn, đá nhỏ thi nhau “mưa” xuống khu dân cư. “Mỏ đá này hay nổ mìn vào tầm 11h trưa, có lúc họ thông báo, có lúc chẳng thông báo gì cả.
Mới đây nhất là vào đầu tháng 9, tiếng mìn nổ vang lên, một cục đá to dội thẳng xuống mái nhà làm sập lan can. Cục đá tiếp tục bật xuống làm thủng mái tôn rồi rơi xuống vườn, rất may không vào người các cháu tôi...”, ông Xa lo lắng nói.
Cùng chung tình cảnh như hộ gia đình ông Xa, hộ gia đình ông Nguyễn Văn Huế - trú tại thôn Tân Phúc cũng đang từng ngày phải đối diện với những hiểm nguy tiềm ẩn, khi căn nhà đang xuất hiện những điểm nứt lớn và có nhiều nguy cơ bị đổ sụp xuống bất cứ lúc nào.
Dẫn chúng tôi đi xem tường tận hàng loạt vết nứt toác trên tường nhà, ông Huế không khỏi bức xúc khi bản thân ông và nhiều hộ dân khác nơi đây đã nhiều lần làm đơn kêu cứu, tuy nhiên đến nay vẫn không được giải quyết!
Mặc dù trước đó, phía Cty cũng như chính quyền xã Tân Trường cũng nhiều lần hứa hẹn sẽ đến kiểm kê, đền bù và có hướng di dời các hộ dân trong phạm vi ảnh hưởng của mỏ đá đến nơi an toàn.
“Căn nhà 2 vợ chồng già chúng tôi đang ở xuất hiện nhiều vết nứt toác kể từ khi mỏ đá bắt đầu hoạt động. Họ cứ nổ mìn, xay nghiền đá rầm rầm cả ngày đêm thì chúng tôi sống sao nổi!?”, ông Huế tỏ ra bất lực cho biết.
Tìm hiểu thêm từ phía người dân, chúng tôi được biết: Ngày 17/4/2014, UBND tỉnh Thanh Hóa có Quyết định số 135/GP-UBND cho phép C.ty Thành Phát được khai thác đá vôi làm vật liệu xây dựng thông thường bằng phương pháp lộ thiên tại núi Gò Trường, xã Tân Trường.
Đến năm 2017, công ty này đã nhượng lại cho một hộ gia đình ở địa phương quản lý, khai thác. Từ đó đến nay người dân luôn phải sống trong cảnh bụi bậm, nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng do đá bay vào nhà khi nổ mìn...
Trước tình hình trên, ngày 4/5/2018, UBND xã Tân trường (nay là phường Tân Trường, thị xã Nghi Sơn) đã có văn bản trả lời đơn thư kiến nghị của các hộ dân thôn Tân Phúc về thực trạng khai thác đá của Cty Thành Phát.
Nội dung văn bản này nêu rõ: Qua kiểm tra thực tế phản ánh, các hộ dân có đơn kiến nghị đều nằm trong khoảng cách không an toàn về người khi Cty tiến hành nổ mìn (bán kính từ vị trí nổ mìn đến 3 hộ dân là 300 m) khai thác đá; nhà của 3 hộ có bị nứt (khó xác định được nguyên nhân)…
Văn bản cũng nêu rõ: Yêu cầu phía Cty nổ mìn cũng như xay nghiền đá đúng thời gian quy định, đúng lượng thuốc nổ. Cty phải khắc phục về vấn đề môi trường như quá trình sản xuất, xay nghiền phải có vòi phun nước tại các vị trí gây bụi; có hệ thống bờ đá, đất phía ngoài để giảm thiểu bụi, tiếng ồn; thuê công nhân quét dọn và tưới nước thường xuyên...
Đồng thời, phía Cty Thành Phát phải thỏa thuận, hỗ trợ đối với các hộ dân bị ảnh hưởng do sản xuất, kinh doanh, khai thác mỏ (trước ngày 31/5/2018). Trong quá trình khai thác, sản xuất làm thiệt hại công trình, tài sản của các hộ dân, Cty phải có trách nhiệm bồi thường, khắc phục...
Kết luận của UBND xã Tân Trường là vậy, tuy nhiên, theo các hộ dân thì đến nay, những nội dung trên vẫn chưa được phía Cty thực hiện.
Vì sao một mỏ đá nằm ngay sát khu dân cư vẫn được nổ mìn khai thác, gây ra nhiều hệ lụy cho đời sống của người dân vẫn được vô tư hoạt động, mà không bị xử lý trong một thời gian dài?
Trước câu hỏi này, ông Nguyễn Anh Hùng - Phó Chủ tịch UBND xã Tân Trường thừa nhận có việc Cty Thành Phát nổ mìn khiến đá bay hư hỏng nhà dân. Sau khi sự việc xảy ra, UBND xã đã chỉ đạo lực lượng chức năng tới hiện trường làm rõ, hiện hai bên đã thống nhất thỏa thuận đền bù thiệt hại.
Cũng theo ông Hùng, trong phạm vi khai thác đá của Cty Thành Phát hiện có khoảng chục hộ sống trong bán kính dưới 300 m, khoảng cách không an toàn theo quy định. Có 3 hộ nằm trong bán kính dưới 150 m.
“Sau khi xảy ra sự việc, phía Cty đang tiến hành thương lượng với các gia đình bị ảnh hưởng và thiệt hại về phương án đền bù cũng như di dời các hộ dân ra khỏi khu vực bị ảnh hưởng”, ông Hùng nói.