'Sổ đỏ' cho condotel càng gỡ càng rối
Hàng loạt mâu thuẫn trong các văn vản pháp luật về quy định, quy chuẩn condotel chính là nguyên nhân khiến tư cách pháp lý cho loại hình bất động sản này chưa được thừa nhận. Chính vì mập mờ pháp lý khiến thị trường condotel 9 tháng đầu năm hầu như đóng băng, giao dịch không đáng kể…
Mỗi bộ một quan điểm
Theo số liệu từ Hội môi giới bất động sản Việt Nam, 9 tháng đầu năm 2020, cả nước ghi nhận hơn 4.000 sản phẩm condotel mới được chào bán ra thị trường. Tuy nhiên, thị trường condotel gần như đóng băng, lượng giao dịch không đáng kể.
Những khu vực dẫn đầu về thị trường Condotel như Quảng Ninh, Đà Nẵng, Phú Quốc, Bình Thuận,… đều có số lượng giao dịch ở mức rất thấp. Việc các dự án Condotel giao dịch không đáng kể do nguyên nhân chủ yếu khách hàng chưa tin tưởng vào pháp lý của loại hình này.
Cách đây hơn 1 năm, để chấn chỉnh hoạt động đầu tư xây dựng, kinh doanh đối với một số loại hình bất động sản mới, ngày 23/4/2019, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành chỉ thị yêu cầu Bộ Xây dựng; Bộ Tài nguyên và môi trường; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành cơ chế quản lý đối với một số loại hình bất động sản mới như căn hộ du lịch, biệt thự du lịch, văn phòng kết hợp lưu trú theo đúng quy định của pháp luật.
Thực hiện chỉ thị này, Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư 21/2019/TT-BXD ngày 31/12/2019 Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư”, trong đó có “căn hộ lưu trú (condotel)”.
Sang tới đầu năm 2020, Bộ Tài nguyên và Môi trường có Công văn 703/BTNMT-TCQLĐĐ hướng dẫn về việc sử dụng đất và việc chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng không phải nhà ở, trong đó có công trình căn hộ du lịch (condotel).
Theo công văn, trường hợp các dự án có condotel, biệt thự du lịch đủ điều kiện được chuyển nhượng theo quy định của Luật Kinh doanh bất động sản thì việc chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng cho bên nhận chuyển nhượng được thực hiện theo quy định tại Điều 32 Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai, Khoản 22 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai.
Tuy nhiên, sau đó, Bộ Công an đã đề xuất không phát triển thêm dự án condotel và không hợp thức hóa các loại hình bất động sản tương tự thành nhà ở. Theo Bộ này, việc mua bán các loại hình bất động sản nói trên diễn ra rất phức tạp, nhiều địa phương không quản lý được hoặc buông lỏng, gây rủi ro cho người mua.
Nên cấp sổ đỏ cho chủ đầu tư trước rồi chuyển tới khách hàng?
Trước những quan điểm trái chiều từ các cơ quan quản lý, Hiệp hội bất động sản TP HCM (HoREA) ngày 11/10 có văn bản kiến nghị Thủ tướng ban hành “Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai” nhằm tháo gỡ vướng mắc cho các dự án condotel.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM cho biết, hiện nay chưa có quy định pháp luật về phần sở hữu riêng, phần sở hữu chung, quyền sử dụng đất chung của công trình xây dựng trong các dự án kinh doanh bất động sản không phải là dự án phát triển nhà ở, để bán, chuyển nhượng cho khách hàng, có cấu trúc tương tự căn hộ chung cư như condotel, officetel, hometel… Mà phần sở hữu riêng, phần sở hữu chung, quyền sử dụng đất chung là rất cần thiết làm căn cứ để cấp Giấy chứng nhận.
Theo ông Châu, hiện nay chỉ có Điều 100 Luật Nhà ở quy định phần sở hữu riêng, phần sở hữu chung của chủ sở hữu căn hộ và các phần diện tích khác của nhà chung cư. Bộ Xây dựng ban hành Thông tư 21/2019/TT-BXD về "Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư" quy định cách tính "diện tích sử dụng" căn hộ nhà chung cư, căn hộ condotel, căn hộ officetel.
Bên cạnh đó, Bộ Tài nguyên Môi trường có Văn bản 703/BTNMT-TCQLĐĐ ngày 14/02/2020 "hướng dẫn về chế độ sử dụng đất và việc chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng không phải nhà ở" đối với căn hộ du lịch, biệt thự du lịch.
"Tuy nhiên, các văn bản của Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ Xây dựng chưa đủ căn cứ pháp luật để cấp sổ cho các công trình xây dựng trong các dự án kinh doanh bất động sản không phải là dự án phát triển nhà ở, trong đó có condotel, officetel, shophouse, serviced apartment và có thể còn có thêm các loại công trình xây dựng khác đưa vào kinh doanh trong thời gian tới đây" - ông Châu nói.
Đề giải quyết vấn đề này, ông Lê Hoàng Châu kiến nghị trước hết sẽ cấp sổ đỏ cho chủ đầu tư dự án condotel. Sau khi thực hiện hợp đồng mua bán condotel, chủ đầu tư làm tiếp thủ tục chuyển tên cho khách hàng - nhà đầu tư thứ cấp.