Kiểm phiếu lại: Lật ngược thế cờ hay chỉ kéo dài thời gian?
Hiện nay, đương kim Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn đang hy vọng việc kiểm phiếu lại sẽ ngăn “Tổng thống đắc cử” Joe Biden trở thành ông chủ Nhà Trắng. Tuy nhiên, trong lịch sử 20 năm qua của nước Mỹ, chỉ có 3 cuộc kiểm phiếu lại đã thay đổi được kết quả bầu cử, mà cũng chỉ là các cuộc bầu cử cấp bang và địa phương chứ chưa xảy ta trong một cuộc bầu cử Tổng thống.
Quy trình kiểm phiếu lại
Trong một cuộc kiểm phiếu lại, nhà chức trách sẽ lặp lại quá trình kiểm đếm phiếu bầu. Đây là một đặc điểm tương đối phổ biến của các cuộc bầu cử Mỹ, mặc dù rất hiếm xảy ra tại các cuộc tranh cử tổng thống.
“Việc kiểm phiếu lại là bình thường”, Giáo sư Rebecca Green của Trường Luật William & Mary nói. Bà Rebecca Green cũng cho biết, quy trình này thường cho thấy kết quả của lần kiểm phiếu đầu tiên là khá chính xác, mặc dù có sự khác biệt nhỏ, thường được gây ra bởi các nhận định khác nhau về cách đếm phiếu bầu được đánh dấu bằng tay.
Các tiểu bang xử lý việc kiểm phiếu lại theo những cách khác nhau, nhưng quy trình chủ yếu là kiểm đếm lại số phiếu bầu.
Tại Georgia, cuộc kiểm phiếu mới nhất thể hiện ông Biden vượt ông Trump khoảng 12.000 phiếu, với tỷ lệ 49,5% đến 49,3% trên 99% số phiếu (dự đoán) được kiểm.
Các cử tri có mặt trực tiếp ở điểm bỏ phiếu đã sử dụng một hệ thống bỏ phiếu trên màn hình cảm ứng, sau đó in ra các lá phiếu giấy, được đưa vào máy quét và đếm. Những người bỏ phiếu vắng mặt thì sử dụng những lá phiếu đã trải qua các máy quét tương tự.
Khi máy móc không thể xác định chính xác người được bầu, một nhóm quan chức bầu cử lưỡng đảng sẽ xem xét lá phiếu để quyết định xem nó nên được đếm như thế nào. Nếu Tổng thống Trump yêu cầu kiểm phiếu lại, các nhà chức trách ở Georgia sẽ lặp lại quy trình đó.
Còn hiện tại, chiến dịch của Tổng thống Trump cáo buộc gian lận bầu cử mà không có nhiều bằng chứng, chỉ là họ đã tìm thấy bằng chứng về việc các lá phiếu được bỏ bởi những người đã chết hoặc đã chuyển đi và rằng, các tình nguyện viên của họ đã bị ngăn cản giám sát kỹ lưỡng việc kiểm phiếu chặt chẽ như họ muốn.
Các cuộc kiểm phiếu lại sẽ không giải quyết những vấn đề đó, mà nó sẽ được quyết định thông qua các thủ tục pháp lý riêng biệt.
Quá trình kiểm phiếu lại có thể mất hàng tuần, nhưng một số tiểu bang cũng đặt ra thời hạn để hoàn thành.
Việc kiểm phiếu lại được “kích hoạt” thế nào?
Mỗi tiểu bang đều đặt ra ngưỡng riêng về thời điểm kiểm phiếu lại. Bang Pennsylvania, một trong những bang quan trọng đối với chiến thắng của ông Biden, quy định phải kiểm phiếu lại nếu chênh lệch giữa ứng cử viên chiến thắng và ứng viên về nhì dưới 0,5% số phiếu bầu trong cuộc bầu cử.
Theo đó, tính đến 11h trưa ngày 10/11 (giờ Mỹ) (17h00 GMT), ông Biden đang dẫn trước ông Trump khoảng 0,67% trong số gần 6,8 triệu phiếu được kiểm. Các cử tri trong một khu vực bầu cử có thể kiến nghị riêng quận của họ để kiểm phiếu lại ở đó, tuy nhiên, luật không đặt ra ngưỡng thời gian thực hiện quy trình.
Các bang khác như Georgia và Wisconsin cho phép ứng cử viên thua cuộc buộc phải kiểm phiếu lại mà không cần yêu cầu. Georgia cho phép các ứng cử viên tìm kiếm một cuộc kiểm phiếu lại nếu mức chênh lệch thấp hơn 0,5%; Wisconsin cho phép nếu nó nhỏ hơn 1%.
Tính đến 11h trưa ngày 10/11 (giờ Mỹ) (17h00 GMT), ông Biden đang dẫn trước ông Trump ở cả hai bang, nhưng số chênh lệch đủ gần để chiến dịch của Trump có thể yêu cầu một cuộc kiểm phiếu lại.
Thông thường, các ứng cử viên đưa ra những yêu cầu đó sau khi một bang đã chứng nhận việc kiểm phiếu cuối cùng của mình, nhưng điều này vẫn chưa xảy ra.
“Thế cờ” có thay đổi?
Việc kiểm phiếu lại hiếm khi làm đảo lộn kết quả của một cuộc bầu cử.
Một nghiên cứu vào năm ngoái của Fair Vote kết luận, có 31 cuộc kiểm phiếu lại tại các bang từ năm 2000 đến năm 2019 và chỉ có 3 cuộc trong số đó thay đổi được kết quả bầu cử.
Điều này đã xảy ra trong cuộc đua giành chức Thống đốc bang Washington vào năm 2004 và trong cuộc đua giành chức Kiểm toán bang ở Vermont năm 2006.
Một cuộc kiểm phiếu lại cũng quyết định kết quả của cuộc chạy đua vào Thượng viện Mỹ ở bang Minnesota năm 2008. Trước khi kiểm phiếu lại, Thượng nghị sĩ đương nhiệm, Norm Coleman, dẫn trước 215 phiếu; khi kết thúc, đối thủ của ông, Al Franken, đã thắng với 225 phiếu. Tuy nhiên, quy trình đã bị trì hoãn bởi các thủ tục pháp lý, cuộc tranh cử đã kéo dài quá lâu, vì vậy 1 ghế trong Thượng viện của bang buộc phải để trống trong sáu tháng.
Thông thường, trong một cuộc kiểm phiếu lại, người chiến thắng sẽ có số phiếu nhỉnh hơn một chút. Trung bình, quy trình đã thay đổi 0,024% kết quả.
Wisconsin, nơi chiến dịch của Trump đã tuyên bố sẽ yêu cầu cuộc kiểm phiếu lại, đã từng kiểm lại số phiếu bầu cử Tổng thống khi ông Trump đắc cử vào năm 2016. Ứng cử viên Đảng Dân chủ Jill Stein, người giành được khoảng 1% số phiếu, đã yêu cầu một cuộc kiểm phiếu lại. Kết quả là ông Trump lại được thêm 131 phiếu bầu.
Tuần trước, cựu Thống đốc bang Wisconsin Scott Walker đã cảnh báo rằng, ông Trump phải đối mặt với "rào cản lớn" trong việc cố gắng làm đảo lộn kết quả của cuộc bầu cử mà hiện ông đang kém ông Biden hơn 20.000 phiếu bầu ở bang này.
Cuộc kiểm phiếu bầu cử Tổng thống nổi tiếng nhất là ở Florida vào năm 2000, khi George W. Bush hơn Al Gore 1.784 phiếu trong bang. Khi đó kiểm phiếu lại sẽ xác định ai trong số họ sẽ là tổng thống. Sau cuộc kiểm phiếu lại và kiện tụng lên Tòa án Tối cao Mỹ, Florida cuối cùng tuyên bố ông Bush đã thắng tại bang này.