Mỹ, Trung Quốc thảo luận về kiểm soát đại dịch Covid-19

Tập trung vào các vấn đề nhân đạo

Theo một tuyên bố ngắn mà Bộ Quốc phòng Trung Quốc đưa ra trong hôm 12/11, các cuộc thảo luận với phía Mỹ sẽ bao gồm công tác ngăn chặn và kiểm soát đại dịch Covid-19, hợp tác trong phản ứng trước các trận bão và lũ lụt, cùng việc hợp tác dân sự - quân đội. Các cuộc họp này sẽ được tổ chức bằng hình thức hội thảo trực tuyến để giảm bớt nguy cơ nhiễm Covid -19. Phía Trung Quốc dự kiến sẽ tham gia cuộc họp trực tuyến này tại Nam Kinh, thủ phủ của tỉnh miền Đông Giang Tô, trong khi phía Mỹ sẽ tham dự hội thảo tại Hawaii.

Các nhà quan sát ngoại giao cho rằng các vòng đàm phán này – cuộc trao đổi thường lệ lần thứ 16 được tổ chức giữa quân đội hai nước có thể giúp giảm nguy cơ xảy ra cuộc xung đột lớn giữa hai quốc gia, sau hàng loạt những thay đổi nhân sự bên trong Lầu Năm Góc giai đoạn hậu bầu cử Tổng thống Mỹ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump, người vẫn tiếp tục gây tranh cãi về kết quả của kỳ bầu cử vừa qua, đã ra quyết định sa thải Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper trong hôm đầu tuần này, thêm vào đó là 3 quan chức cấp cao của Lầu Năm Góc từ chức trong hôm thứ Ba.

Sự biến động về nhân sự bên trong Lầu Năm Góc đã làm dấy lên nhiều quan ngại rằng Tổng thống Trump đang cân nhắc về việc đưa ra hành động cứng rắn đối với Trung Quốc trước khi ông rời khỏi Nhà Trắng vào tháng 1 năm 2021 và khả năng các cuộc xung đột có thể tăng nhiệt trước khi Tổng thống đắc cử Joe Biden tuyên thệ nhậm chức.

Ông Pang Zhingying – chuyên gia về quan hệ quốc tế thuộc ĐH Đại Dương Trung Quốc nói rằng các cuộc thảo luận này là một “tín hiệu thực tế” giữa mọi điều bất ổn giữa hai quốc gia. “Điều này cho thấy rằng họ vẫn đang duy trì liên lạc, giúp giảm rủi ro đánh giá sai và giảm nguy cơ đụng độ ngoài ý muốn.” – ông Pang nói.

Việc thêm vào vấn đề đại dịch Covid -19 trong các vòng thảo luận này cũng đánh dấu một sự thay đổi lớn, Collin Koh, chuyên gia nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam ở Singapore, nhận định. “Mặc dù sự kiện này không có gì lạ, nhưng nó cho thấy quân đội cả hai nước mong muốn giảm bớt căng thẳng chính trị và ngăn chặn căng thẳng lan tới lĩnh vực quân sự” – ông Koh nhận định.

Vị chuyên gia trên cũng nói rằng việc sử dụng những vấn đề dễ gặt hái thành quả như thảo luận về nhân đạo là nhằm tái khôi phục lại các hoạt động trao đổi giữa quân đội hai nước. Và đó là tín hiệu tích cực, có thể tiếp diễn trong tương lai.

“Những nỗ lực như vậy chắc chắn sẽ còn tiếp diễn dưới thời chính quyền của ông Biden, trong cách tiếp cận của ông với Trung Quốc. Chính quyền mới có thể nhìn vào sự hợp tác với Bắc Kinh trong các lĩnh vực mang lại lợi ích chung” – ông Koh nói.

Một số diễn biến căng thẳng

Căng thẳng quân sự giữa Bắc Kinh và Washington, vốn đã bị đẩy lên cao dưới thời chính quyền Tổng thống Trump, càng tăng nhiệt hơn trước kỳ bầu cử ở Mỹ, làm dấy lên nhiều quan ngại về khả năng xảy ra xung đột vũ trang nếu bất kỳ bên nào tính toán sai lầm. Mỹ chi cho quốc phòng nhiều hơn bất cứ nước nào khác trên thế giới, đứng ngay sau họ là Trung Quốc.

Hai nước đã tổ chức cuộc họp nhóm làm việc liên lạc khủng hoảng đầu tiên vào tháng 10 năm ngoái và nhất trí thiết lập các cơ chế để ngăn chặn rủi ro đồng thời đưa ra các đánh giá về khủng hoảng. Bộ Quốc phòng Trung Quốc trước đó nói rằng, một cuộc tham vấn an ninh hàng hải chung giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ diễn ra vào cuối năm nay.

Trong khi những cuộc thảo luận giữa quân đội hai nước tập trung vào các vấn đề nhân đạo, trong đó có Covid -19 – đề tài gây tranh cãi giữa hai nước – một số nhà ngoại giao Trung Quốc, trong đó có Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Triệu Lập Kiên, cáo buộc quân đội Mỹ mang virus corona chủng mới tới Vũ Hán.

Trong hôm thứ Ba vừa qua, Atul Keshap, một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ nói rằng Trung Quốc “đã lợi dụng khủng hoảng do đại dịch Covid-19 để đưa ra những hành động gây bất ổn”.

Các nhà quan sát ngoại giao cho rằng các vòng đàm phán này – cuộc trao đổi thường lệ lần thứ 16 được tổ chức giữa quân đội hai nước – có thể giúp giảm nguy cơ xảy ra cuộc xung đột lớn giữa hai quốc gia, sau hàng loạt những thay đổi nhân sự bên trong Lầu Năm Góc giai đoạn hậu bầu cử Tổng thống Mỹ.

Khánh Duy