Ban Quản lý Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng: Nhiều sai phạm kéo dài
UBND tỉnh Quảng Bình đã vào cuộc thanh tra và phát hiện hàng loạt sai phạm tại Ban Quản lý Vườn Quốc gia (VQG) Phong Nha - Kẻ Bàng trong việc lập, triển khai thực hiện Dự án Khu cứu hộ động vật, thực vật hoang dã, mở rộng vườn thực vật tại VQG Phong Nha - Kẻ Bàng và quy trình giao khoán bảo vệ rừng tại tiểu khu 245.
Chưa được cấp phép đã tiến hành thi công
Ngày 30/10/2015, UBND tỉnh Quảng Bình phê duyệt Dự án Khu cứu hộ động vật, thực vật hoang dã, mở rộng vườn thực vật tại VQG Phong Nha - Kẻ Bàng với tổng mức đầu tư 8 tỷ 480 triệu đồng từ ngân sách do VQG Phong Nha - Kẻ Bàng làm chủ đầu tư.
Theo đó, Dự án được đầu tư trên khu đất tại Tiểu khu 245 thuộc địa bàn xã Sơn Trạch nay là thị trấn Phong Nha, huyện Bố Trạch để bảo tồn và phát triển những loài động vật trong VQG Phong Nha - Kẻ Bàng và một số tỉnh khu vực miền trung.
Vừa qua, vào cuộc thanh tra, Đoàn thanh tra của UBND tỉnh Quảng Bình đã phát hiện nhiều vi phạm liên quan đến trách nhiệm của nguyên Giám đốc BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng.
Cụ thể, về việc lập, triển khai dự án, Đoàn thanh tra phát hiện, BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng đã vi phạm về điều kiện khởi công xây dựng công trình được quy định tại Điều 107 Luật Xây dựng năm 2014 khi cho nhà thầu triển khai các công trình (gói thầu số 1 và số 2) khi mặt bằng xây dựng chưa được cấp có thẩm quyền cho phép.
Bên cạnh đó, Công ty TNHH Kiến trúc H&T trong quá trình thực hiện tư vấn thiết kế, lập tổng dự toán áp dụng sai định mức làm tăng giá gói thầu dẫn đến các đơn vị thi công được hưởng số tiền không đúng giá trị thực của khối lượng theo hợp đồng.
UBND tỉnh Quảng Bình xác định, trách nhiệm để xảy ra vi phạm nêu trên thuộc về chủ đầu tư là BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng. Trách nhiệm trực tiếp là ông Lê Thanh Tịnh, nguyên Giám đốc BQL Vườn (nay là Giám đốc BQL Dự án Môi trường và Biến đổi khí hậu TP Đồng Hới) và Giám đốc Công ty TNHH Kiến trúc H&T...
Thiếu trách nhiệm trong giao đất, giao rừng
Tiểu khu 245 là Rừng đặc dụng được quy hoạch đất rừng sản xuất theo các quyết định của UBND tỉnh Quảng Bình. Đến nay, rừng tại Tiểu khu 245 chưa được giao đất, giao rừng trên thực địa cho UBND thị trấn Phong Nha quản lý và cũng chưa có quyết định thu hồi đất, thu hồi rừng, thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã giao cho BQL khu bảo tồn thiên nhiên Phong Nha - Kẻ Bàng từ năm 2000 của cơ quan chức năng, trong đó, có tiểu khu 245 do BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng đang lưu giữ.
Qua thanh tra, UBND tỉnh Quảng Bình khẳng định, BQL Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng thực hiện không đúng quy định Luật Đất đai khi không đăng ký đất đai và làm các thủ tục đề nghị cấp có thẩm quyền cấp đổi các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho BQL Khu Bảo tồn thiên nhiên Phong Nha.
Mặt khác, hàng năm, BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng không thống kê rừng, kiểm kê rừng, theo dõi diễn biến tài nguyên rừng, không có văn bản đề nghị đưa diện tích đất rừng tại tiểu khu 245 vào diện tích rừng do BQLVườn quản lý là chưa thực hiện trách nhiệm của chủ rừng quy định tại Luật Bảo vệ và Phát triển rừng năm 2004 và Luật Lâm nghiệp năm 2017.
UBND tỉnh Quảng Bình đánh giá các khuyết điểm trên thuộc BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng, trong đó trách nhiệm thuộc về Giám đốc Vườn các thời kỳ từ năm 2002 đến tháng 2/2020. Trong đó, trách nhiệm trực tiếp thuộc về cán bộ phòng, Hạt Kiểm lâm Vườn trực thuộc BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng.
Về công tác quản lý, bảo vệ rừng tại tiểu khu 245, đoàn thanh tra xác định, việc Hạt Kiểm lâm thuộc BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng không xây dựng phương án bảo vệ rừng tại Tiểu khu 245 là không thực hiện đúng trách nhiệm bảo vệ rừng của chủ rừng được quy định tại Luật Bảo vệ và Phát triển rừng.
Ngoài ra, Đoàn thanh tra phát hiện, năm 2015, UBND xã Sơn Trạch xác nhận về việc đo vẽ phù hợp với thực trạng rừng tại tiểu khu 245 là rừng đặc dụng thuộc BQL Vườn quản lý và được Sở TNMT duyệt ngày 24/11/2015. Tuy nhiên, năm 2016 khi thực hiện thống kê, kiểm kê rừng lại xác định rừng tại tiểu khu 245 quy hoạch rừng sản xuất do UBND xã quản lý dẫn đến việc cấp kinh phí quản lý và bảo vệ rừng từ năm 2017 đến 2020 tại tiểu khu 245 sai đối tượng.
Năm 2017 và 2018, UBND xã Sơn Trạch đã lập phương án khoán bảo vệ rừng tự nhiên tại tiểu khu 245, nên không xuất toán số tiền UBND xã Sơn Trạch đã thanh toán cho các hộ nhận khoán 80 triệu đồng.
Trong các năm 2019 và 2020, do chưa xác định được chủ quản lý rừng tại tiểu khu 245, UBND xã Sơn Trạch chỉ phối hợp với kiểm lâm địa bàn để quản lý rừng mà không lập phương án bảo vệ rừng tại tiểu khu 245, không hợp đồng bảo vệ rừng nên không sử dụng kinh phí bảo vệ rừng được cấp, do đó phải thu hồi vào ngân sách nhà nước.
Từ những vi phạm nêu trên, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình đã đề nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh chỉ đạo kiểm điểm đối với các tập thể, cá nhân có liên quan đến các khuyết điểm được chỉ ra.
Đồng thời, yêu cầu BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng khi nghiệm thu hoàn thành các gói thầu xây lắp, phải giảm trừ ngân sách số tiền hơn 159 triệu đồng.
UBND tỉnh Quảng Bình cũng yêu cầu Sở NNPTNT, Sở TNMT, BQL VQG Phong Nha - Kẻ Bàng thực hiện một số nhiệm vụ liên quan đến công tác điều chỉnh quy hoạch rừng sản xuất tại tiểu khu 245 sang rừng đặc dụng, công tác quản lý và bảo vệ rừng tại tiểu khu 245, việc giao đất, giao rừng.