Hàng giả, hàng nhái ngày càng phức tạp
63.110 là số vụ việc vi phạm về hàng giả, hàng nhái, xâm phạm sở hữu trí tuệ bị phát hiện và xử lý trong quý III/2020. Con số này cho thấy tình trạng hàng giả, hàng nhái vẫn diễn biến phức tạp, thậm chí có chiều hướng tinh vi hơn, chuyên nghiệp hơn.
Thông tin này được đưa ra từ Ban Chỉ đạo 389 tại “Diễn đàn Phòng, chống hàng giả, hàng nhái: Thách thức và giải pháp cho cộng đồng doanh nghiệp” diễn ra ngày 27/11.
Theo Ban Chỉ đạo 389, với hơn 63.000 vụ việc vi phạm, cơ quan chức năng đã khởi tố 369 vụ với 454 đối tượng (tăng 25% so với cùng kỳ năm 2019). Vấn nạn hàng giả, hàng nhái, xâm phạm sở hữu trí tuệ vẫn đang là nỗi nhức nhối của dư luận xã hội bởi từng ngày, từng giờ, người tiêu dùng vẫn mua phải hàng giả, hàng nhái và họ không thể phân biệt được đâu là đồ thật, đâu là đồ giả. Trong bối cảnh đó, vai trò của Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng càng phải được đề cao.
Ông Hồ Tùng Bách - Phó Trưởng phòng Bảo vệ người tiêu dùng, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công thương) cho biết, trong 10 tháng đầu năm 2020, Cục đã nhận được 176 khiếu nại liên quan đến chất lượng sản phẩm hàng hóa dịch vụ.
Các nội dung khiếu nại chủ yếu liên quan đến hàng hóa không có nhãn phụ, không có thông tin về nhà sản xuất; Hàng hóa kém chất lượng, khác so với quảng cáo; Hàng hóa giả mạo thương hiệu, hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, kém chất lượng trong giao dịch thương mại điện tử…
“Hàng giả, hàng nhái và dịch vụ kém chất lượng ngày càng ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn, tính mạng và tài sản của người tiêu dùng, tạo ra các hệ lụy liên quan đến môi trường cạnh tranh, lòng tin của người tiêu dùng và sự phát triển bền vững của nền kinh tế” – ông Bách nêu rõ, đồng thời cho biết thêm, hiện vẫn còn nhiều vụ việc chưa xác định được các chủ thể chịu trách nhiệm pháp lý, đặc biệt là trong một số giao dịch thương mại điện tử (giao dịch xuyên biên giới).
Bên cạnh đó, việc Việt Nam gia nhập các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (FTA) cũng đang đặt ra những yêu cầu mới liên quan đến câu chuyện này. Cụ thể, theo ông Nguyễn Xuân Khương- Cục Điều tra Chống buôn lậu, Tổng Cục Hải quan, khi Việt Nam đã cam kết và thực thi các FTA, hàng hóa từ các nước bị áp thuế suất cao sẽ tìm cách chuyển tải bất hợp pháp vào Việt Nam, giả mạo, hợp thức hóa xuất xứ Việt Nam sau đó xuất khẩu vào thị trường Mỹ, châu Âu… để lẩn tránh mức thuế suất cao do các nước này áp dụng.
“Hành vi này dẫn đến nguy cơ hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam bị các nước điều tra, áp thuế chống bán phá giá, thuế tự vệ, thuế trợ cấp ở mức rất cao, gây thiệt hại cho các nhà sản xuất Việt Nam. Sản phẩm hàng hóa của Việt Nam sẽ mất uy tín trên thị trường quốc tế, hoặc bị hạn chế xuất khẩu vào các thị trường, nếu bị nước nhập khẩu phát hiện và áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại”, ông Khương cho biết.
Nêu lên giải pháp ngăn chặn thực trạng này, ông Nguyễn Xuân Khương cho rằng, cần thực hiện thu thập, phân tích thông tin trong nước và ngoài nước để xác định mặt hàng, DN có dấu hiệu rủi ro cao về gian lận, giả mạo xuất xứ, ghi nhãn hàng hóa, xâm phạm hành vi vi phạm.
Các cơ quan quản lý cần rà soát xác định những giao dịch, công ty xuất nhập khẩu có kim ngạch xuất nhập khẩu tăng đột biến so với năng lực, quy mô sản xuất để tiến hành thu thập, củng cố thông tin, tiến hành xác minh, điều tra làm rõ dấu hiệu vi phạm.
Ông Lê Huy Anh, Trưởng phòng Thực thi và giải quyết khiếu nại, Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ, cho rằng để tăng cường xử lý những hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, yêu cầu đặt ra đối với việc hoàn thiện hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến sở hữu trí tuệ là rất cần thiết, mà trước tiên là Luật Sở hữu trí tuệ.