Đỉnh cao và vực sâu
Ngày 12/12, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) đã ra các Quyết định khởi tố bị can, Lệnh khám xét và áp dụng biện pháp ngăn chặn đối với 14 bị can về các tội “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, theo Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015 và tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” theo Điều 360 Bộ luật Hình sự năm 2015; xảy ra tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2, Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO).
Sau đó 1 ngày, ngày 13/12, bị án Đinh La Thăng đã được di lý vào Thành phố Hồ Chí Minh để chuẩn bị hầu tòa vào hôm qua, ngày 14/12. Phiên tòa này sẽ xét xử vụ án “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” liên quan đến cao tốc Trung Lương - TP HCM. Bị án Đinh La Thăng được xác định là “nhân vật” chủ chốt trong vụ này.
Đây cũng là vụ án có nhiều bị cáo, trong đó có những nhân vật “cộm cán”, gồm: Đinh La Thăng (cựu Bộ trưởng GTVT); Nguyễn Hồng Trường (cựu Thứ trưởng Bộ GTVT); Nguyễn Chí Thành (quyền Vụ trưởng Tài chính, Bộ GTVT), Đinh Ngọc Hệ (tức Út “trọc”- cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị, cựu Tổng Giám đốc Công ty Thái Sơn), cùng 16 bị cáo khác.
Như vậy, cho dù đang là thời điểm cuối năm nhiều việc phải gấp rút hoàn thành, “gói lại” 1 năm theo thông lệ; và trong khi Đại hội XIII của Đảng cũng đã đến gần, thì cuộc chiến chống tham nhũng, chống sự hủ bại trong đội ngũ vẫn không vì thế mà “tạm nghỉ”.
Với vụ án về những sai phạm xảy ra tại cao tốc Trung Lương - TP HCM, cáo trạng xác định, Đinh La Thăng có vai trò chủ mưu, cầm đầu. Dự án này được hình thành từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, do vậy việc bán quyền thu phí là bán tài sản nhà nước.
Cáo trạng cũng cho biết, khi triển khai thực hiện dự án kể trên, ông Đinh La Thăng lúc đó là Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải đã điện thoại cho ông Dương Tuấn Minh - Tổng Giám đốc Tổng Công ty Đầu tư phát triển và quản lý dự án hạ tầng giao thông Cửu Long và có những chỉ đạo bất thường: Giới thiệu Đinh Ngọc Hệ vào tiếp cận đề án, rồi tạo điều kiện cho công ty của Hệ trúng đấu giá quyền thu phí cao tốc Trung Lương - TP HCM. Sau khi trúng thầu, Hệ tiếp tục sử dụng các thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tiền của Nhà nước, trong quá trình tiến hành thu phí cao tốc này.
VKSND Tối cao xác định, số tiền các bị can làm thiệt hại cho ngân sách nhà nước là 725 tỷ đồng.
Nhìn lại, thấy bị án Đinh La Thăng dính vào nhiều vụ sai phạm quá, từ dầu khí cho tới ngân hàng, giao thông vận tải. Nhiều người cũng không nhớ rõ “nhân vật” này đã phải hầu tòa bao nhiêu lần kể từ khi bị xét xử lần đầu đến nay, vào tháng 1/2018. Mà vụ nào cũng đóng vai trò chủ mưu, hay ít nhất cũng phải chịu trách nhiệm trong cương vị người đứng đầu đã buông lỏng quản lý để xảy ra sai phạm nghiêm trọng, làm thất thoát tài sản của Nhà nước. Nếu tính gộp tất cả các vụ án mà ông này dính phải, số tiền ngân sách bị mất đi phải là con số nhiều ngàn tỉ đồng.
Với vụ án tại Nhà máy Gang thép Thái Nguyên (mở rộng, giai đoạn 2), đây không phải là lần đầu các bị can bị khởi tố, mà trước đó hàng loạt nhân vật từng nắm những vị trí quan trọng liên quan cũng đã bị khởi tố, tạm giam để phục vụ công tác điều tra. Đây cũng là một trong những vụ án được xác định là cực lớn, khi mà vi phạm chủ yếu rơi vào việc đội giá (từ 3 ngàn tỉ đồng lên tới 8 ngàn tỉ đồng) và những người có trách nhiệm lúc bấy giờ đã vội vã đem tiền nhà nước trả cho chủ thầu (92%) trong khi dự án chưa triển khai được bao nhiêu. Để rồi, chủ thầu ôm tiền đi mất, bỏ lửng công việc, nhà máy tưởng như hoành tráng thì theo thời gian đã không khác gì đống sắt vụn.
Hai vụ án kể trên cũng như các vụ án khác cho thấy sự thoái hóa, biến chất của không ít cán bộ có chức có quyền. Khi đứng trên đỉnh cao quyền lực (ở một vị trí cụ thể), họ đã không biết tự điều chỉnh mình mà để lòng tham thúc đẩy tới chỗ phạm tội. Khi bắt tay nhau cướp đoạt tài sản của Dân, của Nước, họ nào ngờ phải trả giá, càng không biết rằng sẽ đến ngày phán xét ngay khi còn sống chứ không cần đợi đến khi chết đi rồi, xuống âm phủ phải đối diện với Diêm Vương và bị hạch tội. Tội ác nhiều sẽ bị Diêm Vương tống vào vạc dầu - theo quan niệm dân gian của người Phương Đông.
Chẳng thế mà ông Đinh La Thăng từng than rằng, với các mức án tù kéo án chồng lên án, rất sợ phải làm “con ma trong tù”.
Chính vì thế, bất kỳ ai đang có chức có quyền thì rất cần phải nhìn vào sự cay đắng của các bị cáo trong hàng loạt vụ án kinh tế suốt thời gian qua, để mà ngộ ra, sống cho tử tế, lương thiện. Phải biết tự chế ngự con quỷ tham lam trong người, phải biết “hồi đầu thị ngạn”- ngoảnh đầu là bờ. Đỉnh cao và vực sâu, hãy nhớ điều đó trước khi quá muộn.