Những sai phạm của ông Tất Thành Cang trước khi bị khởi tố
Công an TP HCM đã khởi tố bị can, Lệnh bắt tạm giam ông Tất Thành Cang để điều tra về hành vi “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Ngày 16/12, Công an TP HCM đã khởi tố bị can, Lệnh bắt tạm giam ông Tất Thành Cang (nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP HCM, hiện là Phó Trưởng ban Thường trực Ban chỉ đạo công trình lịch sử TP HCM) để điều tra về hành vi “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Trong thời gian công tác (là Giám đốc Sở Giao thông vận tải đến thời điểm giữ chức vụ Phó Bí thư Thường trực Thành uỷ TP HCM), ông Tất Thành Cang có những sai phạm nghiêm trọng gây thất thoát, thiệt hại lớn cho Nhà nước.
Vi phạm pháp luật về đất đai, quy chế làm việc
Tại kỳ họp thứ 31 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương (tháng 11/2018) kết luận: Ông Tất Thành Cang đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ và quy chế làm việc, vi phạm thẩm quyền, nguyên tắc, quy trình xử lý công việc, vi phạm quy định của Thành ủy TP HCM về quản lý, sử dụng tài sản tại các doanh nghiệp thuộc sở hữu Đảng bộ Thành phố và các quy định pháp luật trong việc quyết định chủ trương hợp tác kinh doanh, chuyển nhượng dự án, chuyển nhượng quyền sử dụng đất của các doanh nghiệp thuộc Thành ủy, chấp thuận chủ trương để người đại diện phần vốn của Thành ủy biểu quyết phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược tại doanh nghiệp; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để lĩnh vực được phân công phụ trách có nhiều vi phạm pháp luật, gây thiệt hại lớn cho ngân sách Đảng bộ Thành phố.
Sai phạm tại Thủ Thiêm
Trong thời gian giữ cương vị Giám đốc Sở Giao thông vận tải TP HCM, ông Tất Thành Cang đã vi phạm quy định pháp luật về đất đai và quản lý đầu tư xây dựng trong việc ký quyết định phê duyệt và ký tắt hợp đồng dự án đầu tư xây dựng 4 tuyến đường chính trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương tại kỳ họp thứ 31 (tháng 11/2018) nêu rõ: “Những vi phạm của đồng chí Tất Thành Cang là rất nghiêm trọng, gây bức xúc trong xã hội, làm ảnh hưởng lớn đến uy tín của Thành ủy, đến mức phải xem xét, thi hành kỷ luật”.
Bán rẻ đất công
Tháng 5/2018, Ban Thường vụ Thành ủy TP HCM đã có cuộc họp khẩn, xem xét báo cáo bước đầu của đoàn kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm của Ủy ban Kiểm tra Thành ủy đối với các cá nhân là lãnh đạo Văn phòng Thành ủy, Công ty Tân Thuận, liên quan đến vụ việc chuyển nhượng hơn 32 ha đất đã đền bù ở xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè cho Công ty Quốc Cường Gia Lai.
Theo đó, ngày 5/6/2017, Công ty Tân Thuận (100% vốn nhà nước) đã bán hơn 320.000 m2 đất tại xã Phước Kiểng, huyện Nhà Bè cho Công ty cổ phần Quốc Cường Gia Lai. Khu đất này đã đền bù, thuộc Khu dân cư Phước Kiển (xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè), có vị trí đẹp ở cạnh sông Sài Gòn, nhưng giá chuyển nhượng chỉ ở mức 1,29 triệu đồng/m2.
Ngày 5/12/2017, Văn phòng Thành ủy TP HCM đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường đánh giá lại giá trị khu đất. Kết luận của Sở Tài nguyên và Môi trường cho thấy, khu đất này phần lớn là đất nông nghiệp, chỉ có hơn 480 m2 là đất ở. Trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất thì đơn giá bình quân là hơn 1,7 triệu đồng/m2, tổng giá trị khu đất sẽ là hơn 574 tỷ đồng. Theo cách tính này, Công ty Tân Thuận gây thất thoát hơn 150 tỷ đồng.
Theo kết luận của Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TP HCM, ông Tất Thành Cang với vai trò Phó Bí thư Thường trực Thành ủy đã đồng ý cho Công ty Tân Thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà không báo cáo cho tập thể Thường trực Thành ủy và tập thể Ban thường vụ Thành ủy. Việc chuyển nhượng đất không qua đấu giá là trái với các quy định.
Trợ giúp Nguyễn Kim “thâu tóm” Sadeco
Công ty Sadeco là công ty con của Công ty IPC (100% vốn Nhà nước). Trong tổng số 170 tỷ đồng vốn điều lệ Sadeco, vốn của cổ đông là cơ quan, doanh nghiệp Nhà nước chiếm 62,8% (trong đó IPC chiếm 44%) và một số đơn vị khác.
Năm 2017, từ đề xuất tăng vốn, Công ty Sadeco đã bán 9 triệu cổ phiếu của mình cho đối tác cổ đông chiến lược là Công ty Nguyễn Kim để thu về 360 tỷ đồng. Tuy nhiên, toàn bộ số tiền này được Sadeco gửi ngân hàng lấy lãi. Quá trình tăng vốn, bán cổ phiếu có vai trò của nhóm đại diện, quản lý vốn Nhà nước tại Sadeco.
Năm 2018, Thanh tra TP Hồ Chí Minh đã có kết luận chỉ ra rằng thời điểm phát hành cổ phiếu, Sadeco chưa thực sự có nhu cầu cần thiết tăng vốn. Việc bán với giá 40.000 đồng/cổ phiếu có khả năng gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng cho Công ty Sadeco dẫn đến thiệt hại vốn Nhà nước.
Đặc biệt, phi vụ bán chỉ định cổ phiếu giá rẻ trên đã giúp Công ty Nguyễn Kim thâu tóm Công ty Sadeco (sau khi mua 9 triệu cổ phiếu, Nguyễn Kim sở hữu tỷ lệ 34,6 % vốn tại Sadeco) trong khi hoạt động kinh doanh tại Sadeco rất hiệu quả, tỷ lệ chia cổ tức hằng năm cao (năm 2015 là 20%, năm 2016 là 40%, năm 2017 là 10%). Còn nhóm cổ đông Nhà nước sau khi bán 9 triệu cổ phiếu thì tỷ lệ sở hữu vốn tại Sadeco đã giảm sâu…
Ngày 16/12/2020, Thường trực HĐND TP Hồ Chí Minh đã có quyết định tạm đình chỉ tư cách đại biểu HĐND thành phố nhiệm kỳ 2016-2021 đối với ông Cang do đã bị khởi tố, bắt giam để điều tra về hành vi “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Ông Tất Thành Cang (49 tuổi, quê huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An) từng đảm nhiệm nhiều cương vị lãnh đạo quan trọng tại TP HCM như Bí thư Thành đoàn TP HCM (giai đoạn 2004 – 2009), Thành ủy viên, Bí thư Quận ủy kiêm Chủ tịch UBND Quận 2 (2009–2012), Giám đốc Sở Giao thông vận tải (từ 10/2012 đến tháng 6/2014), Phó Chủ tịch UBND TP HCM (tháng 6/2014 đến tháng 12/2015), Phó Bí thư Thành ủy TPHCM (nhiệm kỳ 2015 – 2020).
Từ tháng 2/2016 đến 11/2018 là Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP HCM. Đến tháng 12/2018, ông Tất Thành Cang bị cách chức Ủy viên Trung ương Đảng khoá XII, cách chức Phó Bí thư Thường trực Thành uỷ TP HCM và Ủy viên Ban Thường vụ Thành uỷ nhiệm kỳ 2015–2020.