Viện Nam- Campuchia: Họp Ủy ban hỗn hợp kỳ thứ 18
Thực hiện thỏa thuận giữa hai nước, ngày 22/12/2020, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh và Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Campuchia Prak Sokhonnã đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 18 Ủy ban Hỗn hợp Việt Nam-Campuchia về hợp tác kinh tế, văn hóa, khoa học và kỹ thuật theo hình thức trực tuyến.
Phát biểu tại Kỳ họp, hai Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao vui mừng khẳng định mặc dù dịch bệnh Covid-19 gây ra nhiều khó khăn, nhưng quan hệ hợp tác toàn diện Việt Nam-Campuchia tiếp tục giữ được đà phát triển tích cực; tin cậy chính trị giữa hai nước không ngừng được củng cố thông qua các cuộc điện đàm, hội đàm trực tuyến cấp cao và các cơ chế hợp tác song phương; hợp tác giữa các bộ, ngành, địa phương tiếp tục được thúc đẩy; hai bên hỗ trợ lẫn nhau trong công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19 và duy trì bình thường giao thương biên mậu dọc biên giới hai nước.
Trong 10 tháng đầu năm 2020, thương mại hai chiều vẫn đạt 4,22 tỷ USD, và nhiều khả năng đạt 5 tỷ USD trong năm 2020; có thêm 9 dự án đầu tư mới của Việt Nam sang Campuchia đưa tổng số dự án đầu tư của Việt Nam còn hiệu lực tại Campuchia lên 186 dự án với tổng vốn đăng ký đạt 2,76 tỷ USD và Campuchia đứng vị trí thứ 3 trong số 78 quốc gia, vùng lãnh thổ mà Việt Nam có đầu tư ra nước ngoài.
Hai bên đã trao đổi ý kiến sâu rộng về kết quả thực hiện các thỏa thuận, chương trình hợp tác kể từ Kỳ họp Ủy ban hỗn hợp lần thứ 17 trên các lĩnh vực chính trị-đối ngoại, quốc phòng-an ninh, kinh tế-thương mại-đầu tư, văn hóa, giáo dục-đào tạo, các lĩnh vực hợp tác khác và hợp tác tại các diễn đàn quốc tế, khu vực. Hai bên cũng thảo luận phương hướng và các biện pháp cụ thể nhằm đưa quan hệ hợp tác toàn diện giữa hai nước trong thời gian tới tiếp tục đi vào chiều sâu, hiệu quả.
Theo đó, hai bên nhất trí tiếp tục duy trì trao đổi, tham vấn cấp cao và các cơ chế song phương, thực hiện hiệu quả các thỏa thuận, hiệp định đã ký kết, phối hợp trong hoạt động song phương về đối ngoại trong năm 2021; tích cực tuyên truyền trong nhân dân và thế hệ trẻ hai nước về quan hệ hữu nghị và thành quả hợp tác tốt đẹp giữa Việt Nam và Campuchia; duy trì phối hợp tổ chức tốt các sự kiện chung quan trọng của hai nước; thực hiện tốt Nghị định thư và Kế hoạch hợp tác về quốc phòng và an ninh; đẩy nhanh tiến độ tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt liệt sỹ Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh tại Campuchia.
Hai bên cũng nhất trí giữ vững và tạo thuận lợi cho hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư; triển khai hiệu quả các thỏa thuận về hợp tác kinh tế, thương mại, trong đó có Hiệp định tránh đánh thuế hai lần và Hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư; sớm ký Hiệp định thương mại biên giới và phối hợp xây dựng Quy chế quản lý chợ biên giới; quan tâm tạo điều kiện thuận lợi và tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp; đẩy mạnh hợp tác công nghiệp, phát triển hạ tầng giao thông vận tải, y tế, lao động, văn hóa, thể dục-thể thao, du lịch; khuyến khích các Bộ, ngành, địa phương hai nước tăng cường hợp tác, giao lưu và giúp đỡ lẫn nhau.
Hai bên hoan nghênh việc ký kết và phê chuẩn 02 văn kiện pháp lý quan trọng về phân giới cắm mốc biên giới gồm Hiệp ước bổ sung Hiệp ước hoạch định biên giới quốc gia năm 1985 và Hiệp ước bổ sung năm 2005 giữa nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Vương quốc Campuchia và Nghị định thư phân giới cắm mốc trên đất liền giữa nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Vương quốc Campuchia; nhất trí không ngừng nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ đường biên giới, phối hợp kịp thời thông tin và giải quyết các vấn đề phát sinh trên tinh thần hữu nghị và hợp tác.
Hai bên nhất trí tiếp tục thảo luận và có các biện pháp để tháo gỡ các vướng mắc nhằm hỗ trợ người gốc Việt ở Campuchia về giấy tờ pháp lý, đáp ứng các yêu cầu về việc nhập quốc tịch Khmer và tạo điều kiện để người gốc Việt ở khu vực Biển Hồ tái định cư, ổn định cuộc sống và hòa nhập với xã hội sở tại.
Hai bên hài lòng ghi nhận quan hệ hợp tác tốt đẹp giữa hai nước tại các diễn đàn khu vực và quốc tế, đặc biệt là trong khuôn khổ hợp tác ASEAN, các khuôn khổ hợp tác tiểu vùng, trong đó có hợp tác sử dụng hiệu quả và bền vững nguồn nước sông Mê Công. Phía Việt Nam đánh giá cao sự ủng hộ và hợp tác phía Campuchia dành cho Việt Nam trong năm Chủ tịch ASEAN 2020, cũng như trong việc đảm nhiệm vai trò Ủy viên không thường trực Hội đồng bảo Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021; đồng thời cam kết ủng hộ Campuchia tổ chức thành công Hội nghị ASEM 13 vào năm 2021.
Kết thúc Kỳ họp, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh và Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Prak Sokhonnã đã ký Biên bản Thoả thuận của Kỳ họp. Theo thoả thuận, Kỳ họp UBHH Việt Nam-Campuchia lần thứ 19 sẽ được tổ chức vào năm 2021 tại Campuchia.
Hai văn kiện pháp lý ghi nhận thành quả phân giới cắm mốc biên giới đất liền Việt Nam - Campuchia chính thức có hiệu lực
Cùng ngày 22/12/2020, Việt Nam và Campuchia đã tổ chức Lễ trao đổi Văn kiện Phê chuẩn “Hiệp ước bổ sung Hiệp ước Hoạch định biên giới quốc gia năm 1985 và Hiệp ước bổ sung năm 2005 giữa nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Vương quốc Campuchia” (Hiệp ước bổ sung năm 2019) và “Nghị định thư Phân giới cắm mốc biên giới trên đất liền giữa nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Vương quốc Campuchia” (Nghị định thư phân giới cắm mốc) cùng ký ngày 05/10/2019. Buổi Lễ được tổ chức theo hình thức trực tuyến,dưới sự đồng chủ trì của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh và Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Campuchia Pờ-rạ Xộ-khon (Prak Sokhonn).
Với việc hoàn tất trao đổi Văn kiện Phê chuẩn, hai văn kiện pháp lý ghi nhận thành quả phân giới cắm mốc (khoảng 84%) biên giới trên đất liền Việt Nam - Campuchia nêu trên đã chính thức có hiệu lực từ ngày 22/12/2020 và đi vào đời sống chính trị của hai nước. Hiệp ước bổ sung năm 2019 và Nghị định thư phân giới cắm mốc có hiệu lực là một thắng lợi to lớn của hai nước, có ý nghĩa lịch sử quan trọng trong tiến trình hơn 36 năm giải quyết biên giới đất liền Việt Nam - Campuchia, góp phần củng cố và nâng quan hệ Việt Nam - Campuchia lên tầm cao mới, thể hiện phương châm “láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài” mà Lãnh đạo cấp cao hai nước đã thỏa thuận.
Việc hai văn kiện pháp lý ký năm 2019 có hiệu lực đã thể hiện sự quyết tâm, thiện chí và nỗ lực của cả Việt Nam và Campuchia trong việc cùng nhau giải quyết vấn đề biên giới chung. Hiệp ước bổ sung năm 2019 và Nghị định thư phân giới cắm mốc cùng với Hiệp ước hoạch định biên giới quốc gia năm 1985 và Hiệp ước bổ sung năm 2005 sẽ là khung pháp lý cơ bản cho việc quản lý, bảo vệ và phát triển đường biên giới trên đất liền Việt Nam - Campuchia trong tình hình mới, bảo đảm giữ vững an ninh, quốc phòng, trật tự an toàn xã hội ở khu vực biên giới, góp phần thúc đẩy hợp tác phát triển, giao lưu hữu nghị, nâng cao đời sống cư dân biên giới, từ đó, xây dựng đường biên giới trên đất liền Việt Nam - Campuchia thành đường biên giới hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển bền vững và đóng góp vào việc củng cố, tăng cường đoàn kết ASEAN, nâng cao uy tín và vị thế của ASEAN trên trường quốc tế.
Trong thời gian tới, hai nước sẽ tích cực phối hợp để sớm tổ chức bàn giao và quản lý đường biên, mốc giới phù hợp với Nghị định thư phân giới cắm mốc, đồng thời, tiếp tục đàm phán xây dựng các điều ước quốc tế về quy chế quản lý biên giới và cửa khẩu cũng như giải quyết khoảng 16% đường biên giới chưa hoàn thành phân giới cắm mốc.