Ông Trump trở thành tổng thống Mỹ đầu tiên bị luận tội 2 lần
Ngày 14/1 (giờ Việt Nam), ông Donald Trump đã trở thành tổng thống đầu tiên của Mỹ bị luận tội hai lần, khi 10 thành viên đảng Cộng hòa bắt tay với đảng Dân chủ tại Hạ viện để buộc tội ông kích động bạo loạn chống chính quyền.
Với đa số phiếu tán thành (tỷ lệ 232-197), Hạ viện đã nhất trí thông qua nghị quyết luận tội ông Trump với cáo buộc Tổng thống Trump kích động biểu tình ngày 6/1 khi kêu gọi những người ủng hộ ông tiến về phía Đồi Capitol trong khi lưỡng viện Mỹ tổ chức phiên họp chung kiểm đếm phiếu bầu của đại cử tri.
Những người biểu tình quá khích được cho là ủng hộ Tổng thống Trump đã xông vào tòa nhà Quốc hội nhằm ngăn chặn việc xác nhận chiến thắng của ông Joe Biden.
Nghị quyết cũng cáo buộc Tổng thống Trump đã gây nguy hiểm nghiêm trọng đến an ninh của Mỹ và các thể chế của Chính phủ khi đe dọa tính toàn vẹn của hệ thống dân chủ, can thiệp vào việc chuyển giao quyền lực một cách hòa bình và phản bội lòng tin của mình với tư cách là Tổng thống.
Trước diễn biến này, Tổng thống đắc cử Biden cho biết, điều quan trọng là phiên luận tội của Thượng viện trong những ngày đầu nhiệm kỳ của ông không làm trì hoãn các công việc đã được lên kế hoạch về xác nhận thành viên Nội các, đồng thời kêu gọi các nhà lãnh đạo Thượng viện tìm cách thực hiện cả hai điều này cùng một lúc.
Trong khi đó, Lãnh đạo phe đa số Thượng viện, Mitch McConnell, đã từ chối lời kêu gọi của Đảng Dân chủ về một phiên luận tội nhanh chóng vì cho rằng không có cách nào để kết luận trước khi ông Trump rời nhiệm sở. Nhưng ngay cả khi ông Ttrump đã rời Nhà Trắng, việc Thượng viện kết tội ông Trump có thể dẫn đến một cuộc bỏ phiếu cấm ông tái tranh cử.
Như vậy, phiên xem xét bãi nhiệm Tổng thống Donald Trump ở Thượng viện sẽ chỉ bắt đầu sau khi Tổng thống Trump mãn nhiệm và điều này dẫn tới câu hỏi liệu một cựu tổng thống có bị luận tội và xét xử hay không. Theo Hiến pháp Mỹ, sẽ không thể tiến hành luận tội một Tổng thống đã không còn tại vị.
Khi nhiệm kỳ của Tổng thống Trump kết thúc vào ngày 20/1, Quốc hội sẽ mất thẩm quyền theo hiến pháp để tiếp tục các thủ tục luận tội chống lại ông - ngay cả khi Hạ viện đã thông qua các điều khoản luận tội. Quyền lực duy nhất của Thượng viện theo Hiến pháp là kết tội hoặc tha bổng một tổng thống đương nhiệm.
Đó là còn chưa kể để kết tội ông Trump, cần phải có ít nhất 2/3 phiếu thuận tại Thượng viện, tức cần khoảng 67 Thượng nghị sĩ đồng ý. Đảng Dân chủ hiện chỉ có 48 ghế do hai Thượng nghị sĩ đắc cử ở Georgia chưa tuyên thệ.
Điều này đồng nghĩa nếu muốn kết tội Tổng thống Trump, họ phải tìm kiếm thêm sự ủng hộ của ít nhất 17 Thượng nghị sĩ Cộng hòa.
Chưa có tổng thống Mỹ nào từng bị cách chức do bị luận tội. Có 3 người là Tổng thống Trump năm 2019, Tổng thống Bill Clinton năm 1998 và Tổng thống Andrew Johnson năm 1868, trước đó đã bị Hạ viện luận tội nhưng được Thượng viện tuyên trắng án.