Nỗi ám ảnh lưu thông trên Quốc lộ 8A qua Hà Tĩnh
Quốc lộ 8A từng được mệnh danh là con đường đẹp nhất Việt Nam năm 1999, thế nhưng hiện này là nỗi ám ảnh của người dân địa phương và các phương tiện giao thông lưu thông lên khu vực biên giới Cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo, tỉnh Hà Tĩnh.
Nguyên nhân là các nhà thầu thiếu vốn tiến hành thi công, trong khi đó mưa lũ và phương tiện vận tải cỡ lớn thường xuyên qua lại đã càng làm tuyến đường này xuống cấp nghiêm trọng, gây ùn tắc cửa ngõ biên giới, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông.
Mặt đường hư hỏng và chi chít ổ gà, ổ voi, trơ sỏi đá ... đó là thực trạng đoạn đường Quốc lộ 8A từ cầu Hà Tân, xã Sơn Tây đến Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh. Nhiều đoạn đường thi công dang dở từ đang bị cày xới, bóc tách dở dang, tạo nên những ổ voi và vũng nước lớn mỗi khi mùa mưa đến. Đây cũng đoạn đường đèo quanh co, dốc đứng với nhiều khúc cua gấp và vực sâu hiểm trở. Các phương tiện giao thông qua đây phải nhích từng đoạn, rất khó khăn. Lái xe Phạm Duy Bình, cho biết: Mỗi lần qua đây, xe nhích từng chút một mà vẫn nơm nớp vì sợ đá chọc thủng lốp và sa lầy, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn.
Buổi tối lái xe tải chở hàng đi rất nguy hiểm, có những phương tiện ôtô, xe máy, nhiều trường hợp té ngã gây nguy hiểm an toàn giao thông.
Đặc biệt là gần Tết nguyên đán, lưu lượng người, phương tiện, hàng hóa qua khu vực cửa khẩu quốc tế Cầu Treo thường tăng đột biến. Trong những ngày qua, hàng loạt các phương tiện vận tải hạng nặng “từ 4 đến 5 chân” vận chuyển hàng hóa từ nước ta sang cửa khẩu và ngược lại xếp hàng dài chờ được lưu thông. Thậm chí, nhiều lái xe bị không thể di chuyển lên cửa khẩu trong nhiều tiếng đồng hồ, khiến cho họ mệt mỏi và sốt ruột.
Ông Võ Văn Biển, chủ cơ sở kinh doanh gỗ xuất khẩu ở xã Sơn Kim 1, huyện Hương Sơn, lo lắng nếu tuyến đường này không tiếp tục được nâng cấp kịp thời thì nhiều doanh nghiệp sẽ chịu nhiều rủi ro khi lưu thông vì giao hàng không đúng thời hạn: "Đường xuống cấp quá trầm trọng. Tuyến đường hư hỏng xuống cấp khiến địa phương gặp rất nhiều trở ngại, bất lợi trong phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Nhất là đoạn đừng này đi qua 4 xã nông thôn mới. Như chúng tôi muốn vận chuyển, nếu đường thông thoáng thì chỉ mất 1-2 tiếng nhưng nay phải mất 4 tiếng. Điều này gây hạn chế thu hút các nhà doanh nghiệp và nhà đầu tư vận chuyển hàng hóa thông thương giữa Việt Nam- Lào- Thái Lan. Cho nên tôi đề nghị làm thế nào độ khẩn trương hoàn thành tuyến đường này và mở rộng thêm mặt đường".
Do tuyến đường thi công dở dang, công tác bảo trì không được thực hiện thường xuyên, cho nên vào mùa mưa, đoạn đường này trở thành lầy lội, biến thành ao nước. Mùa hè bụi mù mịt. Đến mùa mưa bão, nước từ thượng nguồn chảy về khiến đất, đá từ ta-luy dương sạt lở xuống, hay sụt lở ta-luy âm, liên tục gây ách tắc tuyến đường.
Đây là nguyên nhân xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông trong thời gian qua. Đặc biệt là dịp cuối năm thường xuyên xuất hiện sương mù, mưa phùn nên mặt đường ẩm ướt, tầm nhìn hạn chế nên gây nguy hiểm xe chở nặng và ở đường đèo với những khúc cua tay áo.
Thượng tá Phạm Hồng Thái, Trưởng phòng Cảnh sát Giao thông, Công an tỉnh Hà Tĩnh, cho biết: "Quốc lộ 8A do khí hậu của miền Trung mưa lũ đã làm ảnh hưởng cả tuyến đường xuống cấp. Lực lượng cảnh sát giao thông Hà Tĩnh bố trí cán bộ chiến sỹ tuần tra kiểm soát hướng dẫn phương tiện, đồng thời phối hợp với Ban An toàn giao thông của tỉnh Hà Tĩnh đã khảo sát các điểm sạt lở các điểm về mặt cơ sở hạ tầng trên mặt đường xuống cấp và có đề xuất với các cấp, các ngành trong thời gian tới để khắc phục nhằm hạn chế mặt đường xuống cấp này để các phương tiện đi lại được thuận tiện hơn".
Quốc lộ 8A có chiều dài hơn 80 km, kết nối với quốc lộ 1 tại ngã ba Bãi Vọt, thị xã Hồng Lĩnh, đi qua huyện Ðức Thọ, huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh) tới Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo và sang nước bạn Lào. Sau 10 năm khai thác với mật độ xe tải trọng lớn lưu thông dày đặc và hứng chịu tác động của thiên tai, lũ lụt, tuyến đường này đã xuống cấp nghiêm trọng, phát sinh hàng loạt điểm sụt lún trên mặt đường cũng như các mái ta-luy.
Năm 2010, Bộ Giao thông vận tải đã phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng công trình cải tạo, nâng cấp QL 8A đoạn Km 37 đến Km 85+ 500, với tổng mức đầu tư hơn 1.662 tỷ đồng. Theo kế hoạch, đến năm 2015 công trình sẽ được hoàn thành, tuy nhiên vì nhiều lý do khác nhau, đã hai lần điều chỉnh thời gian thực hiện dự án, với mốc hoàn thành vào tháng 12-2017. Mặc dù thời gian thực hiện dự án đã kết thúc gần ba năm, nhưng đến nay vẫn còn nhiều hạng mục dang dở, ngổn ngang.
Ông Lương Phan Kỳ Giám đốc Sở Giao thông Vận tải tỉnh Hà Tĩnh cho biết Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Giao thông Vận tải cân đối trong số vốn đã được phân bổ thuộc kế hoạch trung hạn giai đoạn 2016-2020 để triển khai thực hiện Dự án. Tuy vậy, đến thời điểm hiện tại, dự án đầu tư xây dựng công trình cải tạo, nâng cấp QL 8A vẫn đang chậm tiến độ.
Ông Lương Phan Kỳ Giám đốc Sở Giao thông Vận tải tỉnh Hà Tĩnh kiến nghị: "Sở GTVT tham mưu UBND tỉnh Hà Tĩnh kiến Chính phủ sớm chỉ đạo các bộ, ngành liên quan khẩn trương bố trí nguồn vốn tiếp tục thực hiện và đưa dự án vào sử dụng. Trước mắt, kiến nghị Tổng cục Ðường bộ Việt Nam cần chỉ đạo các đơn vị liên quan tổ chức việc sửa chữa, cải tạo các đoạn hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng, nhất là khu vực đèo dốc quanh co và đoạn gần khu vực cửa khẩu nhằm bảo đảm thuận lợi, an toàn cho người và phương tiện lưu thông trên QL 8A".
Mới đây, Thủ tướng Chính phủ vừa đồng ý lựa chọn khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Cầu Treo (Hương Sơn - Hà Tĩnh) cùng 7 khu kinh tế cửa khẩu trọng điểm để tập trung đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách Nhà nước giai đoạn 2021 – 2025.
Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là cơ sở hạ tầng tại Khu Kinh tế Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo đã xuống cấp, nhiều hạng mục còn thiếu, chưa đáp ứng yêu cầu. Đặc biệt là dự án mở rộng quốc lộ 8A còn dở dang nên việc giao thương với các tỉnh của Lào gặp khó khăn, sẽ làm ảnh hưởng rất lớn đến tình hình trao đổi thương mại, du lịch giữa doanh nghiệp và nhân dân hai nước Việt Nam - Lào. Do đó, tình trạng ùn ứ, chậm trễ trong lưu thông hàng hóa trên tuyến đường QL8A qua cửa khẩu quốc tế Cầu Treo sẽ còn tiếp tục diễn biến phức tạp nếu tiến độ được nâng cấp, sửa chữa vẫn còn giậm chân tại chỗ trong thời gian tới.