Tạm hoãn ‘ban tước’

Sự lo lắng của cơ quan chức năng tỉnh Nam Định là hoàn toàn có cơ sở, bởi hàng năm, mỗi khi diễn ra Lễ hội khai ấn đền Trần, hàng nghìn người nườm nượp kéo về, chen lấn, xô đẩy chỉ để làm sao “cướp” cho được chút lộc, “xin” cho được quan ấn. Người ta tin rằng, nếu xin được ấn đền Trần thì quan lộ sẽ hanh thông, cướp được lộc đền Trần thì cả năm sẽ may mắn, tài lộc rót vào cửa nhà như nước.

Đó là lý do mà trong nhiều năm, Lễ hội khai ấn đền Trần trở nên hỗn loạn, người ta giẫm đạp lên nhau để tranh cướp lộc, cố chen vai thích cánh len cho bằng được vào trong để xin một “dấu quan”. Dù đã có kinh nghiệm, dù đã chuẩn bị các phương án đối phó rất kỹ từ trước đó hàng tháng, các cơ quan chức năng của tỉnh Nam Định đôi khi cũng đành phải bó tay bất lực trước biển người vào xin ấn.

Thế mới biết niềm tin của con người ta mãnh liệt đến nhường nào. Chưa có bất cứ bằng chứng nào cho thấy sau khi xin được ấn đền Trần về thì sẽ lập tức thăng quan tiến chức vù vù. Ấy vậy mà người ta vẫn cứ tin và dù có đường xa vất vả, dù có bị chen lấn đến xây xẩm mặt mày, vẫn cố kiếm cho bằng được một dấu quan ấn. Đó phải chăng là tâm lý “thừa còn hơn thiếu”, cứ chuẩn bị sẵn biết đâu “cờ lại đến tay”?

Song, nếu ai đi xin ấn đền Trần về cũng thành “quan” cả thì lấy ai làm nhân viên đây? Chả trách, trong một số đơn vị, ở một vài địa phương đã có những trường hợp trong cơ quan toàn lãnh đạo trưởng, phó phòng, không có bất cứ người nào làm nhân viên cả. Tất cả đều làm lãnh đạo thì dĩ nhiên là chẳng ai bảo được ai, công việc cũng vì thế mà không trôi, trong khi ngân sách nhà nước cứ cạn dần vì phải chi trả phụ cấp quá nhiều.

Và cái gì đến cũng sẽ đến. Nhiều người sau một thời gian giữ chức vụ đã bị hạ xuống, có người vì lý do đề bạt bổ nhiệm sai quy trình, thần tốc trái quy định, có người do năng lực, trình độ chuyên môn quá yếu không thể đảm nhiệm trọng trách. Không hiểu sau khi bị tụt chức, họ có lại tiếp tục kiên trì đi xin ấn đền Trần hay không. Song, dẫu có xin thật nhiều ấn mà vô năng, bất tài thì cũng khó có thể tiếp tục thăng tiến.

Tất nhiên là phải loại trừ những trường hợp người đứng đầu địa phương, đơn vị không quan tâm đến tài đức, mà chỉ quan tâm đến phong bì của người muốn thăng quan tiến chức. Trong trường hợp này, dù người ham hố quyền chức chẳng cần phải đi xin ấn đền Trần làm gì cho vất vả, chỉ cần chịu khó “quan tâm, chăm sóc” kỹ càng lãnh đạo là đã có thể đạt được mục tiêu đề ra của bản thân.

Nói như vậy không có nghĩa bài xích hay báng bổ Lễ khai ấn đền Trần. Bản chất của việc khai ấn thủa ban đầu (năm 1239) mang ý nghĩa ban thưởng, phong quan cho những người có công, nhà vua và cận thần tế bái trời đất, căn dặn bách gia giữ gìn đạo đức, tích phúc hành thiện. Đây là nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc. Tuy nhiên, dần dà Lễ hội khai ấn bị biến tướng do cách hiểu lệch lạc của không ít người thời nay.

Chính vì cách hiểu lệch lạc, mê tín dị đoan rằng xin được ấn đền Trần đồng nghĩa với việc hưng phát quan lộ, nên người ta mới đổ xô về Lễ hội khai ấn đền Trần để tranh cướp lộc, cố xin ấn quan. Và hệ lụy tất yếu của lối suy nghĩ nông cạn, thiển cận nói trên vô hình trung khuyến khích lối mua quan bán tước, giẫm đạp người khác để leo cao lên những vị trí mà họ không có khả năng đảm trách.

Năm nay, UBND tỉnh Nam Định tuyên bố hoãn không tổ chức Lễ hội khai ấn đền Trần sẽ khiến không ít người thất vọng. Ấy là những người “ngấp nghé” thăng tiến một cách không đàng hoàng, những mong đến dịp khai ấn đền Trần thì xin các Thánh ban tước. Vậy mà không diễn ra Lễ hội khai ấn, không được các Ngài phù hộ thì họ biết làm sao đây? Như thế không thất vọng mới là chuyện lạ.

Việc không tổ chức Lễ hội khai ấn đền Trần để phòng tránh đại dịch Covid-19 vào xuân Tân Sửu 2021 này có lẽ lại là dịp tốt để mỗi người tự nhìn nhận lại bản thân, thay đổi suy nghĩ về công việc, sự thăng tiến. Hãy cứ làm tốt chuyên môn, có đủ tâm, đủ tầm thì dù các Thánh có tạm hoãn ban tước thì vẫn cứ được cấp trên tin tưởng giao giữ trọng trách. Khi đó, dù không có ấn đền Trần, hoạn lộ của mỗi người vẫn cứ hanh thông.

Tinh Anh