Giáo hội Phật giáo lên tiếng về việc cúng dường, cầu an qua ví điện tử

PV:Thưa Thượng toạ, xung quanh thông tin việc áp dụng ví Momo vào việc cúng dường đang gây tranh luận thời gian qua, GHPG Việt Nam có ý kiến gì vấn đề này?

Thượng tạo Thích Đức Thiện: Trước sự bùng phát của dịch Covid-19, GHPG Việt Nam đã có những văn bản hướng dẫn cho các Tăng, Ni, Phật tử, cơ sở tự viện đảm bảo tinh thần chống dịch tốt nhất nhưng vẫn đảm bảo nhu cầu tâm linh trong lễ hội Xuân.

Giáo hội đã thực hiện qua lễ cầu an online (trực tuyến) và thực tế nhiều chùa đã làm rất tốt, thực hiện nhiều buổi tụng kinh cầu an online.

Những ngày gần Rằm tháng Giêng, nhiều chùa có chương trình cầu an. GHPG Việt Nam thông qua mạng xã hội để mở cổng đăng ký cầu an online và đã tiếp nhận được đăng ký của đông đảo mọi người. Việc tiếp nhận này được gửi tới một số chùa.

Giáo hội cũng cho rằng, việc cầu an là nhu cầu thiết yếu, ai cũng mong muốn. Cùng với lễ cầu an, mọi người thường thành tâm phát tâm công đức. Đây là sự tự nguyện, Giáo hội không yêu cầu bất cứ thứ gì.

Nhưng để tạo điều kiện thuận lợi và tránh tập trung đông người đến chùa, Giáo hội có phối hợp với ứng dụng ví điện tử Momo để tạo điều kiện cho các đồng bào, Phật tử muốn phát tâm công đức thỏa mãn tâm nguyện của mình.

Tuy nhiên, hiện nay Giáo hội mới chỉ thử nghiệm triển khai ở một số chùa. Đây là thử nghiệm để xác định, định hướng cho tương lai khi chúng ta ứng dụng công nghệ 4.0 vào các hoạt động xã hội, hưởng ứng chuyển đổi số quốc gia. Chúng ta nhìn rõ lợi ích của việc này là tránh tập trung đông người trong tình hình dịch Covid-19, minh bạch tiền công đức và có thể đi đến xóa bỏ đặt tiền lẻ trên tay tượng.

Xin Thượng toạ cho biết về kết quả sau thời gian thí điểm?

- Việc ứng dụng công nghệ 4.0 vào đời sống xã hội đang là tiến trình được cả nước áp dụng. Nếu chúng ta không áp dụng khoa học công nghệ thì không tiến bộ được. Ngày xưa chúng ta cho mạng xã hội là ảo nhưng bây giờ không còn là ảo nữa rồi. Câu chuyện của Facebook là một điển hình. Theo tinh thần của đạo Phật thì thực ra không có ảo, không có thực, cái chúng ta chưa chạm đến thì chúng ta cho là ảo, cái chúng ta chạm đến thì chúng ta là thực.

Thế nên chúng ta phải có tâm thế để đón nhận và giải quyết các vấn đề. Trước mắt, dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp nên Giáo hội thử nghiệm trong 3 tháng lễ hội của Xuân Tân Sửu. Sau đó, Giáo hội sẽ họp tổng kết, đánh giá ưu, nhược điểm phát sinh, hệ quả, hậu quả.

Giáo hội rất muốn nghe ý kiến nhiều chiều để có có cái nhìn tổng quát, đánh giá, rút kinh nghiệm. Còn triển khai tiếp hay không thì phải được Hội đồng Thường trực Ban Trị sự, Chư tôn đức lãnh đạo thông qua thì mới triển khai thành cái chung.

Làm thế nào để chặn các trang mạng giả mạo nhà chùa, lợi dụng hình thức cúng dường để trục lợi?

- Cho đến ngày 23/2, có 12 chùa đã được ứng dụng thí điểm ví điện tử. Kết quả, lượng công đức rất nhỏ. Mấy ngày đầu thì lượng công đức rất nhiều. Nhưng khi có lệnh đóng cửa chùa thì lượng người cúng dường qua ví điện tử cũng giảm. Điều này chứng tỏ đồng bào, Phật tử không công đức qua mạng mà đến chùa quét mã QR. Như thế không có hiện tượng giả mạo.

Có thể có trang giả mạo nhưng không thực hiện được mục đích vì đồng bào, Phật tử đa số đến chùa quét mã QR, thay vì đến bàn công đức đông người, nhất là các bạn trẻ. Qua quan sát, tôi nhận thấy các bạn trẻ rất thích công đức bằng hình thức này. Hiện nay, chúng ta vẫn chưa đánh giá được chính xác là do bối cảnh dịch Covid-19.

Về chặn các trang mạng giả mạo, vì chúng ta thực hiện thông qua ứng dụng ví Momo nên có thể dễ dàng chặn được việc giả mạo. Ứng dụng Momo chính là “sợi dây” bảo lãnh cho sự giả mạo đó. Đơn cử, nếu 1 đơn vị giả mạo là chùa Phật Tích, thì đơn vị Momo phải xác định đó có đúng là chứng minh thư, số tài khoản ngân hàng của chùa Phật Tích không thì mới được giao dịch. Vì thế không thể giả mạo qua ví Momo.

Trung gian Momo chính là bộ lọc cho sự giả mạo, là công cụ máy lọc những ai đó có ý định lừa đảo, lợi dụng. Giáo hội nếu đi vào triển khai thì sẽ có ký kết với Momo, sau đó, các đơn vị sử dụng sẽ có 1 tài khoản và tài khoản đó chỉ mang tên các chùa, Momo sẽ chặn các trang giả mạo khác. Việc này thuộc về công nghệ và thuật toán của Momo cho nên rất đảm bảo.

Việc sử dụng ứng dụng ví điện tử liệu có thể khắc phục được tình trạng rải tiền lẻ không thưa Thượng toạ?

- Về phía chủ quan của tôi thì khi triển khai ứng dụng này sẽ khắc phục được thói quen rải tiền lẻ. Ít nhất một số bạn trẻ sẽ không đặt tiền trên tay tượng. Còn về quan niệm cúng dường giọt dầu, thực ra người công đức không phân biệt, khái niệm công đức là chung. Giọt dầu là từ dân giã ra do các chùa ở miền quê, các bà vãi đặt ra chứ không có định nghĩa, hàm lượng trong khái niệm này.

Trước hết, đây là mới là thử nghiệm trên một số chùa được các trụ trì hoan hỉ. Nếu hỏi trụ trì một số chùa chưa được triển khai thì có thể họ cũng chưa nắm được. Phải sau 3 tháng triển khai, có kết quả thì mới xem xét thành chủ trương. Việc thử nghiệm diễn ra sát Tết Nguyên đán nên khá gấp. Giáo hội sẽ có văn bản để Ban Trị sự các tỉnh thành nắm được.

Việc ứng dụng Online liệu có thay đổi quan niệm đi chùa của người dân không thưa Thượng toạ?

- Đã qua năm thứ 2 thực hiện cầu an mùa dịch, tuy nhiên, năm nay cách làm đã có sự thay đổi rõ rệt khi tổ chức bằng hình thức Online. Mọi người đều làm tốt và hiểu việc làm cốt là ở cái tâm, dù làm Online nhưng cũng thỏa mãn được nhu cầu tâm linh của mình.

Các khóa tu tập Online vẫn thu hút rất đông đồng bào, Phật tử chứ không phải như một số ý kiến cho rằng, làm Online thì không hay và mọi người sẽ không đi chùa. Việc mọi người đi chùa là không thay đổi. Nếu chúng ta tổ chức được nhiều khóa tu tập tốt thì lượng người đến càng đông, nhất là các bạn trẻ. Không nên ngại việc nếu chúng ta phát triển Online thì đồng bào, Phật tử không đến chùa. Điều này cần được nhìn nhận một cách thực tế, việc thực hành tín ngưỡng Online mang lại hiệu quả rất tốt.

Xin cảm ơn Thượng toạ!

Hoàng Minh